فعالیت‌های هسته‌ای ایران تعطیل نخواهد شد/ ایران در ساخت سانتریفیوژهای جدید به موفقیت های خوبی دست یافته است

به گزارش خبرگزاری رسا، علی اکبر صالحی در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی، با یادآوری فعالیت شهدای هسته ای در سال های اخیر گفت: جای شهید قشقایی، احمدی روشن، رضایی نژاد، علیمحمدی و شهریاری خالی است، به ویژه شهریاری که نمونه بارز یک انسان فرهیخته و عالم بود و هم در علم و هم در دین، فردی موفق بود و با این دو بال سالم اوج گرفت.

وی با بیان اینکه ظریف گزارشی کافی و جامع قرائت کرد، گفت: سعی می کنم به اختصار در خصوص مباحث فنی و برخی دغدغه های افکار عمومی گزارشی اعلام کنم.

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: امیدوارم با این توضیحات تناقضی که در افکار عمومی وجود دارد برطرف شود زیرا مذاکره امر ساده ای نیست مخصوصاً در چالشی که با شیطان داشتیم و مذاکره با کسانی که دنبال مکر و مکاری بودند کار آسانی نبود اما در بستر انقلاب اسلامی توانستیم به این مهم دست پیدا کنیم.

صالحی با بیان اینکه رهنمودهای مقام معظم رهبری در این مسیر کمک مذاکره کنندگان بود، گفت: من به عنوان کسی که از اول پیدایش چنین پرونده ای نماینده دایم ایران در آژانس بین المللی بودم، امروز به آنچه که به دست آوردیم می بالم زیرا من سیر تحولات و نحوه برخورد با مسئله هسته ای ایران را شاهد بودم و در این 12سال پس از چالش های مختلف با نقش آفرینی مقام معظم رهبری توانستیم به ایستگاه آخر با سرافرازی و عزت برسیم.

وی تأکید کرد: دستاوردی که امروز به دست آوردیم بس بزرگ است و تاریخ آن را نشان خواهد داد؛ با این حال من قصد ندارم صحبت سیاسی داشته باشم اما پارادایم تعامل سیاسی جهان به گونه ای است که باید در این مورد توضیح دهیم تغییر در این پارادایم در وین کلید خورد.

رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: برای اولین بار کشوری در حال توسعه در مقابل کشورهای توسعه یافته که در زمینه های اقتصادی و نظامی سهم زیادی در جهان دارند ایستاد و توانست حق خود را به جهانیان نشان دهد.

به گفته صالحی این موضوع به برکت انقلاب اسلامی، ملت و همت مسئولان ایجاد شده است.

وی با بیان اینکه در زمینه مذاکرات هسته ای سال ها دغدغه هایی وجود داشت گفت: در این مسیر مسئولانی همچون روحانی، لاریجانی، جلیلی و ظریف زحمت کشیدند و زحمت این افراد و خشت روی خشت گذاشتن آنها باعث شد امروز خشت نهایی از سوی ظریف و با حمایت مقام معظم رهبری گذاشته شود.

صالحی ادامه داد: پس از آنکه مذاکرات نتیجه لازم را نداشت با مقام معظم رهبری گفت و گویی شد و پیشنهادی برای ادامه مذاکرات در مسیر دیگر داده شد که ایشان با پذیرفتن اینکه وارد مذاکرات با آمریکا شویم تأکید داشتند هر دو مسیر را طی کنیم که امروز شاهد به نتیجه رسیدن این مذاکرات هستیم.

همچنان به فعالیت های هسته ای خود ادامه خواهیم داد

وی در تشریح رسیدن به توافق گفت: در لوزان بر روی محور فنی به تفاهم رسیدیم اما باید بگویم در فاصله بین لوزان و وین، دبه هایی صورت گرفت؛ ما در وین اصولی را طراحی کردیم که آنها آرام آرام به سمت تراشیدن آن و نحیف کردن این اصول رفتند.

رئیس سازمان انرژی اتمی کشور عنوان کرد: آنها در زمان مذاکرات لوزان احساس نمی کردند چیزی را از دست داده اند اما کم کم متوجه موضوع شدند و خواهان خروج از این مباحث بودند؛ با این حال شاید برخی ادعا کنند که مگر آمریکا با امکانات و مشاورهای فنی که دارد ممکن است در این زمینه غفلت کند باید بگویم بله چنین اتفاقی رخ داد و البته جمهوری اسلامی ایران هم از آنها کم نداشت به خصوص که به خدا و ائمه اطهار توکل و توسل داشتیم.

وی تأکید کرد: اما در وین در امور فنی گام های بلند تری به نسبت لوزان برداشتیم از منظر آنها باید راه تولید سلاح هسته ای ایران بسته می شد و به دنبال محدودیت هایی در این زمینه بودند اما از آنجایی که ما براساس فتوای مقام معظم رهبری سلاح کشتار جمعی و هسته ای را حرام می دانیم موافقت کرده ایم هر چقدر می خواهند مانع بگذارند و این مسیر را مسدود کنند.

صالحی با بیان اینکه این محدودیت در افکار عمومی تأثیرگذار بود گفت: نباید این برداشت صورت گیرد که محدودیت به معنای از بین رفتن نشاط و فعالیت هسته ای ایران است بلکه ما همچنان به فعالیت های هسته ای خود ادامه خواهیم داد.

وی با بیان اینکه یکی از راه های محدودیت به حداقل رساندن ذخایر اورانیوم است گفت: برخی به این موضوع اعتقاد دارند اما باید توضیح دهم که ما برای نیروگاه بوشهر به 30 تن ذخایر اورانیوم نیاز داریم در حالی که در سال های اخیر تنها به 7 تن آن دسترسی داشتیم. در مقابل این موضوع نباید فراموش کرد توانستیم حق جمهوری اسلامی در خصوص فناوری هسته ای را در جهان ثبت کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: براساس میزان تولیدی که داشتیم 8 سال دیگر به 30 تن مورد نیاز نیروگاه های بوشهر دست پیدا خواهیم کرد که همان زمان 10 سال برجام توافق هسته ای خواهد بود.

صالحی ادامه داد: برخی می گویند تعداد سانتریفیوژ را افزایش دهیم اما تأکید می کنم سانتریفیوژهای ما ابتدایی هستند و نمی توان تولید آنها را افزایش داد.

تحقیق و توسعه کشور با در نظر گرفتن هزینه - فایده و تجاری سازی پیش می‌رود

صالحی یادآور شد: یک سوال دیگر اصلا فرض کنیم همین امشب به اندازه 190 هزار سو قابلیت و ظرفیت غنی سازی داشته باشیم لذا تا چه مدت می‌توانستیم این قابلیت را حفظ کنیم؟ واقعیت آن است برای مدت محدودی می‌توانستیم این کار را کنیم بعد متوقف می‌شد چون منابع مواد اولیه را به آن صورت نداریم اما چند سالی است که سازمان انرژی اتمی اکتشاف و استخراج را شروع کرده با جدیت تمام و با اجازه مقام معظم رهبری اکتشاف هوایی را انجام می دهد که سرعت ببخشد، در یک فاصله 7 الی 8 سال سرعت و عملیات اکتشاف و استخراج به گونه‌ای می‌شود که بتوانیم مواد اولیه مورد نیاز 190 هزار سو سالانه را تولید کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: پس بنابراین اگر امروز 190 هزار سو داشتیم و اگر قرار بود یک الی 2 سال این 190 هزار سو کار کند و بعد به یکباره دست روی دست بگذاریم که فاجعه درست می‌شد و در این شرایط چگونه می‌خواستیم توجیه کنیم؛ اما این فاصله 7 الی 10 سالی که در پیش داریم با اکتشاف و استخراجی که انجام می‌دهیم در وضعیتی قرار خواهیم گرفت که می‌توانیم به تولید منابع اولیه برای استمرار بخشیدن دسترسی پیدا کنیم که تا آن زمان به 190 هزار سو نیز خواهیم رسید؛ آنها گمان می‌کنند این برای ما محدودیت است اما من می‌گویم این محدودیت زیادی برای ما محسوب نمی‌شود.

وی درباره محدودیت دوم برای ساخت سلاح هسته‌ای ادامه داد:‌ گفته شده که شما اجازه ندارید با آب سنگین راآکتور اراک را ادامه دهید چراکه سالانه 10 کیلو پلوتونیوم تولید می‌کند که ما اعلام کردیم ما حاضر هستیم کاری کنیم که کمتر از 10 کیلو تولید کند اصلا ما که قصد ساخت بمب نداریم اگر قرار بود به دنبال بمب بودیم این یک محدودیت بود اما اگر قرار است به این سمت نرویم اینکه 10 کیلو برود زیر یک کیلو چه محدودیتی است؟

صالحی یادآور شد: گفته‌اند شما با فلزات پلوتونیم و اورانیوم کار نکنید؛ اصلا ما تا 15 سال آینده پلوتونیومی به آن مفهوم در اختیار نداریم که بخواهیم با آن کار کنیم اصلا ما در یک مدت قابل توجهی نمی‌توان فعلا به سراغ غنی سازی بالای 20 درصد برویم که بخواهیم به دنبال کار با فلز آن برویم که درست است این مهم یک محدودیت به شمار می‌رود اما زمانی که پلوتونیوم در اختیار نداریم تا به فلز تبدیل کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ممکن است کسی سوال کند که  می‌توانید از سوخت بوشهر پلوتونیوم استخراج کنید که باید پاسخ داد که طبق قرارداد باید به روسیه برگشت داده شود؛ ممکن است بگویند تحقیق و توسعه کمی محدود شده است که آن هم باز به عنوان یک محدودیت تلقی شده چراکه آنها گفتند اگر ماشین‌های شما زود ارتقا یابد شما می‌توانید این یک سال گریز را زودتر سپری کنید این جا یک مختصر محدودیتی را پذیرفتیم که من قبول دارم اما محدودیتی نیست که اساس تحقیق و توسعه ما را برهم بزند.

وی ادامه داد:‌ ما روی تمامی سانتریفیوژها را که در اختیار داریم مانند آی آر 1، آی آر2 ام ، آی آر4، آی آر 6، آی آر6 اس، آی آر7، آی آر 8 کار خواهیم کرد که این نیز محدودیت غیر آزاردهنده ای است.

صالحی در مورد سانتریفیوژها یادآور شد: می‌گویند در این 10 سال سانتریفیوژ آی آر8 شما قدیمی می‌شود که باید گفت 7 الی 10 سال طول می کشد تا این سانتیفیوژ آی آر8 که در اختیار داریم به مرحله تولید انبوه برسد از حالا اگر بخواهیم روی آی آر8 کار کنیم 7 الی 8 سال طول می کشد که آی آر8 بعد از 8 سال ماشین قابل استفاده تجاری می‌شود که هزینه و فایده نیز در آن دیده شده باشد حال چگونه ممکن است بعد از 8 سال آی آر8 بشود یک ماشین از رده خارج شده؟ پس ماشین‌هایی که روی آن کار می‌کنیم مانند آی آر6 و آی آر8 ماشین‌های آینده ما خواهد بود.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: سرمایه گذاری عظیمی درنطنز شده که جای 50 هزار ماشین را دارا است و اگر قرار باشد ماشین آی آر 8 را با 20 سو بگذاریم می‌شود یک میلیون سو که این مقدار پاسخگوی 5 الی 8 راآکتور قدرت است و لذا ما نمی‌خواهیم با ماشین‌های دیگری که سوی کمتری دارد از امکاناتی که در نطنز فراهم شده و با هزینه‌های سنگینی که آنجا انجام شده بخواهیم نطنز دیگری بسازیم ما با همین نطنز می توانیم در حد 5 راآکتور الی 6 راآکتور را سالانه پاسخگو باشیم.

وی ادامه داد:‌ در افکار عمومی گویی جا افتاده که روزانه باید یک سانتیفوژ جدید بسازیم در حالی که اینگونه نیست؛ بزرگترین شرکت غنی سازی یعنی یورنکو از سال 1960 تا 2005 یعنی 45 سال روی 6 ماشین کار کرده که 3 تا از ماشین‌ها را دراین سال‌ها به کار گرفته است.

صالحی یادآور شد: همچنین روسیه در 50 سال روی 8 نسل ماشین کار کرده که فقط نسل 5 تا 8 را به کار گرفته و در 50 سال در 8 نسل کار کرده که فقط سه نسل آن را به کار گرفته است ما الان روی 7 الی 8 نسل سانتریفیوژ به طور همزمان کار می‌کنیم اما برنامه ما بیشتر بر آی آر 6 و آی آر8 تمرکز دارد و مختصری هم روی آی آر تمرکز داریم لذا از این نظر تحقیق و توسعه ما با دور اندیشی و با حساب و کتاب لازم با در نظر گرفتن هزینه - فایده و تجاری سازی پیش می‌رود.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ذخایر اورانیوم، فلز اورانیوم، مختصری تحقیق و توسعه مواردی است که آنها گفتند محدودیت ایجاد کردیم و جلوی رسیدن به سلاح هسته‌ای ایران را از این طریق گرفته‌ایم.

در ادامه دکتر لاریجانی با طرح سوالی از رئیس سازمان انرژی اتمی عنوان کرد در این برجام توافق شده است ایران موظف است تا زمانیکه نیروگاه اراک کار می کند سوخت مصرفی اش از ایران خارج شود این محدودیت است توضیح دهید؟

صالحی در پاسخ گفت: الان توافق کردیم سوخت بوشهر را هم خارج کنیم و به روسیه برگردانیم، سوخت اراک را هم قبول کردیم به خارج بفرستیم اما به یک شرطی که ضایعات سوخت را پس نگیریم. زیرا وقتی سوخت راکتوری را خارج می کنیم یک جایی باید درون استخرهایی نگه داری شود که مقداری از گرمایشش بیفتد و خنک شود اما بعدا باید کاری کنیم تا سوخت را در اعماق زمین بتوانیم انبار کنیم چیزی که هنوز آمریکا نتوانسته به آن دست یابد. یعنی دنیا هنوز راجع به سوخت های مصرف شده راه حل دائمی پیدا نکرده است بنابراین راه حل موقتش این است که سوخت ها را نگه می دارند.

وی افزود: ما گفتیم حاضریم سوخت را بدهیم اما ضایعاتش را پس نگیریم.

رییس مجلس در ادامه یا طرح سوال دیگری گفت: آیا محدودیت در تحقیق و توسعه نیست که بعد از 8 سال زنجیره 30 تایی IR8 و IR6داشته باشیم؟ صالحی پاسخ داد: سانتریفیوژ از ابتدای خلق فکری تا زمان رسیدن به تولید انبوهش برای کشورهای پیشرفته 8 سال طول می کشد حالا اگر همان 8 سال برای اینکه به قابلیت برسانیم باید زنجیره هایی از این سانتریفیوژ را درست کنیم یعنی  سانتریفیوز را می سازیم بعد تست می کنیم. پس از آن 2 تایی تست می کنیم بعد 3 تایی، 9 تایی، 19 تایی ،30 تایی، 49 و 50  تست می کنیم برای اینکه قابلیت خود سانتریفیوژ را به دست آوریم تا زنجیره 19 تایی بالای 80 تا 85 درصد شاخصه های سانتریفیوژ را استخراج کند.

صالحی ادامه داد:  یعنی با این زنجیره 20 تایی میتوانید بالای 85 درصد شاخصه های مورد نیاز برای رساندن به تولید انبوه سانتریفیوژ را استخراج کنید، 15 درصد می ماند که باید آنها را در یک فرایند دیگری و در زنجیره های بزرگتر که آن فرایند مسئله را برای ما شاخص هایش تعیین می کند نه شاخص‌های خود سانتریفیوژ را، یعنی وقتی زنجیره دارید که در فرایندی کار می کند آنجا می خواهید بهینه سازی کنید  15 درصد به آن زنجیره بر می گردد، ما این محدودیت را پذیرفته ایم تا حدود 10 سال زنجیره های ما حدود 30 تایی خواهد بود از سال 11 به بعد زنجیره های ما زنجیره هایی خواهد بود که بتوانیم فرایند را اندازه گیری کنیم لذا برای همین است که ازانتهای سال 8 شروع به تولید ماشین های IR8 ,IR6  می کنیم.

وی ادامه داد: از انتهای سال هشتم 200 ماشین IR8 , IR6سالانه تولید می کنیم و بعد از انتهای  10 سال این تولیدات را افزایش می دهیم.

 راکتور اراک با باز طراحی اش یکی از بهترین راکتورهای تحقیقاتی جهان خواهد شد

لاریجانی در ادامه سوال کرد: ایران برای 15 سال حق ندارد راکتور آب سنگین جدید بسازد آیا این محدودیت است ؟ صالحی پاسخ داد: فعلا راکتور آب سنگین اراک را کامل کنیم به دلیل اینکه پروژه اراک پروژ ه ای افتخار آمیزی است که با باز طراحی اش یکی از بهترین راکتورهای تحقیقاتی جهان خواهد شد. اگر از فردا روزی که پس از چند ماه  این فعالیت آغاز شود قریب به 6 سال طول می کشد تا راکتور به سرانجام نهایی برسد لذا وقتی راکتوری آنهم مثل اراک پس از حدود 6سال به سرانجام برسد  چه ضرورتی دارد که به سراغ ساخت راکتور دیگری  برویم؟

رییس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: پس از 6 سال شروع به کار تحقیقاتی روی راکتور اراک می کنیم 9 سال بعد صبر می کنیم  تجربه بیشتری بیندوزیم و بعد راکتور بعدی را 9 سال بعد یعنی همان 15 سال بعد اگر خواستیم طراحی می کنیم.بنابراین به هیچ عنوان محدودیت تلقی نمی کنم،همین راکتور اراک  اگر بخواهید از بازار بین المللی هم بخرید قریب به 1 میلیارد دلار قیمت دارد نمی توانیم که همینطور برای اینکه نشان دهیم می‌توانیم راکتور بسازیم  این کار را انجام دهیم بلکه  باید توجیه عملی و هزینه- فایده داشته باشد.

لاریجانی در ادامه از صالحی سوال کرد برای 15 سال  فردو عملا غنی سازی نخواهد داشت آیا این محدودیت است؟صالحی پاسخ داد: الان فردو 17 کیلو در ماه غنی سازی می کند، نطنز حدود 200 کیلو در ماه، یعنی فردو در 12 ماه  200 کیلو و نطنر 2 تن تولید می کند.نیاز ما نسبت به 30 تن اصلا قابل مقایسه نیست بنابراین فردو جایی است که در نهایت خود می تواند 3 هزار ماشین بگیرد مطمئن نیستم آقای رحیمیان اگر هست بگوید  آیا می توانیم IR8را در فردو به دلیل سقفش نصب کنیم؟ بله اگر سقفش اجازه دهد می شود.اما دیگر نمی‌توانیم 3 هزار تا ماشین نصب کنیم به دلیل اینکه عرض ماشین بزرگتر است مثلا آنجا بتوانیم 1500 ماشین نصب  کنیم در صورتی که در نطنز می توانیم 50 هزار ماشین نصب کنیم. فردو در بهترین شرایط هزار تا 1500 در مقابل 50 هزار ماشین، پس عددی نیست که بگوییم فردو محل تولید باشد.

به گفته صالحی فردو از ابتدا هم به عنوان محل تحقیق و توسعه در نظر گرفته شده بود تا تجهیزات گرانقیمت را در فردو بگذاریم تا اگر خدای ناکرده اتفاقی بیفتد از این تجهیزات صیانت کنیم ضمن اینکه ما که  حدود 8 نسل ماشین پیشرفته داریم  همین IR6 ,IR آبشارهای چاقی از اینها درست کنیم هر آبشاری قریب 500 ماشین می شود همین 4 تا 5 تا نسل را اگر می خواستیم در فردو جا دهیم به اندازه همان  2 هزار ماشین جا می گرفت یعنی تحقیق و توسعه ما را جواب می داد اما به دلایلی فردو از آن اقدام اولیه که قرار شده بود به عنوان محل تحقیق باشد به سمت تولید رفت.

وی ادامه داد: در بهترین شرایط 50 هزار ماشین IR8در نطنز و 1500 ماشین IR8در فردو، ببینید درصدش را بنابراین از نظر تولید فردوهیچ اثری برای ما ندارد.

صالحی گفت: بحث بعدی ما غنی سازی در نطنز بود که دکتر ظریف نیز مطرح کردند. نمایندگان محترم بهتر از همه مواضع سیاسی غربی ها را می دانند که همواره اعلام کرده بودند ایران حق غنی سازی نخواهد داشت و قطعنامه های شورای امنیت نیز صراحتا بیان کرده بود که ایران حق غنی سازی نخواهد داشت و فعالیت های صلح آمیز ایران باید تعلیق شود.

وی در ادامه گفت: به فرموده مقام معظم رهبری خوشبختانه هزاران سانتریفیوژ در حال چرخیدن است و فاصله 8 ساله محدودیت ها که در توافقنامه آمده برای ما فاصله زمانی مهمی نیست؛ زیرا ما در این فاصله زمانی می توانیم ماشین های غنی سازی را توسعه داده و آنها را تبدیل به ماشین های تجاری غنی سازی کنیم و پس از این برهه زمانی 190 هزار سو در زمان تعیین شده دست خواهیم یافت. حق غنی سازی در نطنز محفوظ می ماند. راکتور اراک، با حفظ هویت آب سنگین خواهد ماند.

رئیس سازمان انرژی اتمی کشور گفت: یکی از دستاوردهای بزرگی که به آن دست یافتیم دغدغه همیشگی بنده در رابطه با چگونگی تأمین سوخت نیروگاه های اتمی بود. ممکن است گفته شود که ما توانسته بودیم اورانیوم 20 درصد تولید کنیم من در پاسخ باید بگویم که در زمان مدیریت اینجانب این پروژه آغاز شد و به سرانجام رسید اما نکته ای که باید در نظر گرفت این است که سوخت راکتور تهران با سوخت مورد نیاز یک نیروگاه هسته ای متفاوت است.

وی در ادامه گفت: سوخت مورد نیاز یک نیروگاه هسته ای باید مراحل مختلف تست را طی کند و تا اطمینان خاطر لازم در چارچوب کنوانسیون های بین المللی این سوخت به کار گرفته نشود، اعتماد لازم را به این مراحل فراوری نمی توان داشت. اگر خدای ناکرده به علت غفلت فنی به این سوخت خدشه ای وارد شود و نشتی ایجاد گردد، منجر به فاجعه ای می شود که هیچ کس نمی توان پاسخگوی وجدان خود باشد.

صالحی گفت: خوشبختانه در جریان مذاکرات در مسیری قرار گرفتیم که با پافشاری و هوشیاری برای اولین بار به صراحت بیان شده است که با ایران باید هماهنگی های ویژه ای صورت گیرد ولی جزئیات بیشتری از این موضوع را نمی توانم بیان کنم زیرا مورد سوء استفاده قرار خواهد گرفت ولی با قاطعیت می توانم بگویم ما وارد عرصه ای شده ایم که انشاءالله تا دو سال آینده می توانیم خودمان سوخت مورد نیاز ایران را تحت اشراف آژانس و کمک گرفتن از لیسانس های بین المللی تولید کنیم.

وی گفت: بنده به عنوان فردی که در زمینه انرژی اتمی اطلاعاتی دارم به ایرانی بودن خود افتخار می کنم؛ ایران از میان 140 کشور در حال توسعه تنها کشوری است که می تواند 2 کالای استراتژیک اورانیوم غنی شده و آب سنگین خود را در بازارهای بین المللی عرضه نماید.

 ایران در ساخت سانتریفیوژهای جدید به موفقیت های جدیدی دست یافته است

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در رابطه با راکتور آب سنگین اراک به موفقیت بزرگی دست یافتیم و آن این است که اگر این راکتور طبق روال خود به فعالیت ادامه می داد به 200 تن آب برای طول عمر آن نیازمند بودیم. راکتور آب سنگین اراک سالانه 15 تن آب سنگین تولید می کند که اگر این مسیر را نمی رفتیم بخش عمده ای از آب سنگین تولید شده مازاد بود. ما با این حجم آب سنگین چه می توانستیم انجام دهیم.

وی در تکمیل سخنان خود گفت: تولید آب سنگین بدون برنامه برای ایران دردسرساز بود ما فرصت پیدا کردیم که خواست خود را تحمیل نموده و آن را بفروشیم.

صالحی با بیان اینکه محدودیت ها و دستاوردهای توافق نامه صورت گرفته را باید در کنار هم در نظر گرفت گفت: نطنز را با هزاران سانتریفیوژ حفظ کردیم. اراک به روز رسانی شده را با قابلیت آب سنگین حفظ خواهیم کرد. ذخایر خود را می توانیم بفروشیم و تولید سوخت نماییم. PIEرا می توانیم انجام دهیم. از کمک های بین المللی در توسعه فناوری های هسته ای می توانیم بهره بگیریم. همه اینها شرایطی بود که ما قبلا به آن دسترسی نداشتیم.

وی با تاکید بر اینکه در ساخت سانتریفیوژهای جدید ایران به موفقیت های جدیدی دست یافته است گفت: فرض کنید ما سانتریفیوژ جدید IR8بخواهیم بسازیم، باز هم دستمان باز خواهد بود به شرطی که با آن اورانیوم تزریق نکنیم، مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی ایران می تواند در چارچوب های تدوین شده تحقیقات خود را در توسعه سانتریفیوژها دنبال کنند.

در انتهای ارائه این گزارش دکتر لاریجانی از توضیحات رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر امور خارجه، همچنین تلاش های تیم مذاکره کننده هسته ای تقدیر و تشکر کرد. /858/پ201/ج