جامعه اسلامی ایران، نیازمند ارتباط تنگاتنگ‌تر حوزه علمیه و آموزش و پرورش است

به گزارش سرویس اندیشه خبرگزاری رسا، تعلیم و تربیت به عنوان مهم‌ترین عامل پرورش روحی و فکری افراد می تواند انسان خموده در بند جهالت را از خود خویشتن رهانده و به درجات والایی از معرفت برساند. آموزش علوم دینی در بطن علوم انسانی امروزی، برای جامعه اسلامی ایران نه تنها یک ضرورت تلقی می شود، بلکه تنها راه موفقیت و بهروزی اجتماعی برای شخص مسلمان ایرانی شناخته می شود. استان خوزستان، به عنوان یکی از پرجمعیت ترین استان های کشور، با نهصد و پنجاه هزار دانش آموز در همه مقاطع تحصیلی، با پیشینه باستانی در علم و آینده نوید بخش در تحصیل می تواند نمونه ای بارز از وضع موجود تعلیم و تربیت جامعه ایرانی باشد. خوزستان رنج کشیده از جنگ های منطقه ای و نیابتی ابرقدرت های جهان و زخم خورده از ناجوانمردی های همسایه غربی و از لحاظ تحصیلی و آموزشی با وضع نابسمانی روبرو است که لزوم تلاش بیش از پیش از سوی مدیران استانی به شدت احساس می شود.

بر همین اساس، برای پرسش سوالات و تببین پاسخ های مسوؤلین، گفت و گوی مفصلی با آقای تقی زاده مدیرکل آموزش و پرورش استان خوزستان داشته ایم که خدمت مخاطبان ارجمند ارائه می شود.

رسا ـ نظر جنابعالی در مورد کمیته همکاری مشترک میان حوزه علمیه و آموزش و پرورش چیست و آیا در ارتقا کیفیت فرهنگی و فکری جامعه تاثیری داشته است یا خیر؟

به عقیده بنده، این قطاری که به نام آموزش و پرورش شناخته شده و در حال حرکت است، مسیر، جهت و هدف حرکتش به سویی باید باشد که ساده ترین مهارت های زندگی اجتماعی را به دانش آموزان جامعه اسلامی ایران آموزش دهد.

مهارت های اجتماعی متصل به منابع و مبانی دینی، فرهنگی، معنوی و مذهبی ما. بنده معتقدم اگر آموزه های اجتماعی ما بر اساس مبانی شرعی و دینی ما باشد، افزون بر آن‌که مشکلات و آسیب های اجتماعی در لایه های متفاوت جامعه روز به روز کاهش خواهد یافت، در آینده اثری از مشکلات فرهنگی و اجتماعی امروزی نخواهد بود.

بنده دنبال دانش آموزی نیستم که صرفا تیزهوش و یا با استعداد باشد؛ هر چند که از داشتن چنین دانش آموزانی استقبال می کنم، اما باید در پی دانش آموزی باشیم که نسبت به مبانی دینی، فرهنگی، معنوی و مذهبی دارای یک درک، فهم، شناخت و معرفت قوی باشد. قطعا اگر چنین دانش آموزی داشته باشیم، فصل نخست زندگی جامعه ما در مسیری معین و مناسب قرار خواهد گرفت.

سایر فصول از تکنولوژی و صنعت گرفته تا اقتصاد و دانش روز را می توان به راحتی برای دانشجو و دانش آموز جامعه فراهم کرد. به شرطی که در فصل نخست، به درستی مبانی فرهنگی و اعتقادی را در شخص نهادینه کنیم.

زمانی دانش آموز، نوجوان و جوان جامعه ما می تواند موفق باشد که از آموزه های دینی، قرآن کریم، نهج البلاغه و روایات معصومین(ع) به نحو احسن استفاده کرده و متولی اصلی و اجرایی این موضوعات ارزشمند، حوزه های علمیه هستند. اگر یک ارتباط تنگاتنگ میان آموزش و پرورش و حوزه های علمیه وجود داشته باشد و این دو نهاد بتوانند در یک زمینه مناسب فرهنگی با یکدیگر همکاری کنند، یک الگوی درست و سبک زندگی متصل به حیات طیبه بر اساس آموزه های دینی، قرآنی و سایر توصیه های عملی و اجرایی از اولیای دین ما ارائه خواهند داد که می تواند چراغ راه زندگی جامعه جوان ایران اسلامی باشد.

رسا ـ تا کنون این کمیته اقداماتی نیز داشته است؟

ما جلسات متعددی داشته و با دستور کاری مشخص به برخی از موارد طرح شده پرداخته ایم. یکی از این موارد، اجرایی و عملی شدن مدارس امین در استان بوده است.

اکنون در سطح استان خوزستان مدارسی داریم که از سوی حوزه علمیه مدیریت می شود و افزون بر تدریس شاخصه های آموزشی مصوب، در قالب فوق برنامه به فعالیت های دینی ارزشمندی می پردازند و هدف ما از این عمل، کسب مهارت های اجتماعی لازم بر اساس آموزه های دینی بوده است.

رسا ـ مدارس امین در استان چه تعداد است و آیا به دنبال توسعه چنین مدارسی هستید؟

آمار چنین مدارسی در سطح استان فعلا 7 مدرسه در شهرهای اهواز و آبادان است که در سال جاری با توجه به تقاضاهای صورت گرفته، احتمال می دهیم تعداد این گونه مدارس بیشتر شود. بر این اساس بنده از روسای محترم ادارات هم خواستم تا هر چه سریع تر مدارس مورد نظر را در اختیار حوزه علمیه قرار داده و کارهای اجرایی و عملیاتی نیز برای راه اندازی مدارس برای سال آینده بر اساس خواسته حوزه آغاز شود.

افزون بر این، به حوزه های محترم علمیه اعلام آمادگی کردیم که در هر مکانی به ویژه مناطق حاشیه ای و محروم، خصوصا مدارس دخترانه پذیرای ظرفیت های خوب حوزه نیز هستیم.

ما معتقدیم استان خوزستان با برخی از آسیب های اجتماعی و فرهنگی در حال دست و پنجه نرم کردن است. باید بر جامعه دختران و بانوان استان خوزستان از نظر فرهنگی تاثیر گذار بوده و از لحاظ علمی و آموزشی بر روی آن ها کار کنیم و برنامه ارائه دهیم.

اگر دختر، زن و مادری باسواد در خانه داشته باشیم، قطعا فرزندان خانواده از نظر علمی، فرهنگی و آموزشی از سطح فرهنگی بالاتری نسبت به خانواده ای با مادر بی سواد برخوردار خواهند بود. بی تردید می توان بی سوادی را یکی از بزرگترین مشکلات این استان دانست.

مدرسه انسانیتی که پیامبر اکرم(ص) در صدر اسلام تاسیس کرد، خیلی زود صدای زنگش در این استان شنیده شد. استانی که پذیرای نخستین تمدن های بشری بود. نخستین دانشگاه در دوران باستان در این استان تاسیس شد. حال آنکه می بینیم شرایط فعلی استان با شاخص های گذشته قابل مقایسه نیست و نسبت به گذشته در یک خمودگی متاثر کننده قرار داریم. استانی که در دوران باستان دانشگاه داشته، چرا امروزه باید ششصد و پنجاه هزار بی سواد داشته باشد؟!

تا زمانی که نتوانیم بیسوادی را ریشه کن کنیم، بنده نمی توانم هیچ گونه تحولی در نظام آموزشی استان به وجود بیاورم؛ چرا که ارتباط میان خانه و مدرسه می بایست یک ارتباط آموزشی و علمی باشد؛ در حالی که مطلبی که در مدرسه مطرح می شود، در خانه و خانواده معمولا دنبال نمی شود. زمانی مطالب مدرسه در خانه دنبال می شود که پدر یا مادر و یا هر دو باسواد باشند؛ پدر و مادری که وضعیت فرزندشان را درک کنند و نسبت به اهمیت آموزش و پرورش شناخت عمیقی داشته باشند.

اگر این‌گونه نباشد به هر حال فرزند ما چند ساعتی در اختیار مدرسه خواهد بود و سپس در جامعه رها می شود.

رسا ـ مدارس، آموزش و پرورش و شخص مدیر کل چه انتظاری از حوزه های علمیه دارند؟ حوزه علمیه قادر است چگونه به آموزش و پرورش کمک رسانی کند؟

بهترین راهکار برای آنکه بتوانیم فرزندانمان را به گونه ای پرورش دهیم که متصل به مبانی فرهنگی و دینی باشد، آن است که یک تعامل مثبت و مناسب میان آموزش و پرورش و حوزه علمیه برقرار شود؛ به نحوی که طلبه ما، در حیطه نیازهای سنی کودک، نوجوان، دانش آموز و جوان ما را به شکل عملی تشخیص داده و در پی عملیاتی شدن آموزه های دینی در آموزش و پرورش و میان دانش آموزان باشد. از سوی دیگر معلم ما نیز باید از مفاهیم دینی، درک و شناخت لازم را داشته باشد تا بتواند نیاز فرزندانمان را در کلاس پاسخگو باشد. معتقدم این تعامل دو سویه می بایست نخست میان نیروهای انسانی که می خواهند آموزش دهند ایجاد شود. شخصی که می خواهد یاد دهد، ابتدا باید خوب یاد بگیرد. معلم ما، طلبه ما، باید متناسب با دانش آموزان آگاهی و شناخت لازم را در مورد مسائل پیرامونشان داشته باشند.

ممکن است طلبه ما در حوزه مسائل اختصاصی و حوزوی دانش لازم را داشته باشد، اما در بحث نیاز دانش آموز، باید نیازسنجی مناسبی صورت بگیرد. معلم ما نیز به همین گونه است. من معتقدم که دبیر فیزیک ما نیز باید نیازهای روحی دانش آموز را که غالبا تربیتی هستند به خوبی تشخیص بدهد. دبیر جغرافیا نیز باید دست فرزندمان را بگیرد و به دشت و کوهستان ببرد تا به شکل عینی داده های خدادای را به خوبی درک کند. دبیر تاریخ نیز باید فرزندمان را به بیرون ببرد و آثار تاریخی را از نزدیک به او نشان دهد.

قرآن کریم به خوبی تاکید کرده که می بایست از تجربیات گذشتگان درس گرفت و به سرگذشت پیشینیان اندیشید.

رسا ـ کیفیت نمازهای جماعت در مدارس استان چگونه است و چه اقداماتی برای کیفیت بخشی نمازهای جماعت صورت گرفته است؟

در کل کشور حدود یکصد و پنج هزار مدرسه داریم که از این تعداد پنجاه هزار مدرسه به شکل روزانه در ایام تحصیل برگزار کننده نماز جماعت هستند. از این یکصد و پنج هزار مدرسه بسیاری از آن ها روستایی و یا عشایری هستند که امکان برگزاری نماز وجود ندارد. بسیاری از این تعداد، مدارس ابتدایی پسرانه هستند که نماز نیز بر آن ها واجب نیست. بر این اساس می توان گفت 90 درصد مدارس ما که امکان برگزاری نماز را دارند، پذیرای نماز جماعت هستند. باید توجه داشته باشیم که حضور فرزندانمان باید با درک و فهم لازم بوده و اجباری و تحمیلی نباشد تا هدف، معنا و مفهوم این اقدام را به خوبی درک کرده و با میل و رضایت کامل این فریضه دینی را انجام دهد.

در موضوع ساختار فیزیکی مدارس، با معضلاتی مواجهیم که از گذشته گریبان گیر ما است. متاسفانه از گذشته به خاطر کمبود فضای آموزشی در مدارس، برای مسجد و نمازخانه های مستقل فضایی در نظر گرفته نشده و به این مسائل بی توجهی شده است. در اغلب مدارسی که اکنون در حال ساخت است، فضای نمازخانه دیده شده و محیط مناسبی برای آن در نظر گرفته شده است. البته باید پیگیری کنیم که در صورتی که مدارس کنونی با کمبود فضای آموزشی روبرو شدند، برای جبران فضا سریعا برای تغییر کاربری نمازخانه وارد عمل نشوند.

رسا ـ استان خوزستان در وضعیت آموزشی دارای چه رتبه ای است و برای ارتقا مرتبه علمی آن چه اقداماتی در نظر گرفته شده است؟

یک سری از مسائل سال ها پنهان بودند که بنده آن ها را مطرح کردم. گفتم که چرا رتبه آموزش و پرورش استان باید سی و یکم باشد؟ چرا رتبه کنکور استان خوزستان باید بیست و هفتم باشد؟ چرا باید هفت هزار نیروی انسانی کمبود داشته باشیم؟

بسیاری به من گفتند صلاح نیست این حرف ها را بگویی. گفتم اگر کودکی دچار دل‌درد شده باشد، ممکن است مشکل از آپاندیسش باشد. اگر گریه نکند، داد و فریاد نکند و کسی به فریادش نرسد، عاقبت این کودک چیزی جز مرگ نیست.

اگر من این مشکلات را مطرح نکنم و نگویم که در چنین شرایط بدی هستیم، کسی به فکر خواهد افتاد؟

چرا مطالباتی را که از سال 1371 تا کنون از کارخانجات، شرکت ها و شهرداری ها داشتیم، کسی مطالبه نکرد؟ مطالباتی بیش از دویست میلیارد تومان! چرا دو درصد کارخانجات و شرکت ها که سهم آموزش و پرورش بود پرداخت نشد؟ چرا پنج درصد سهم شهرداری که حق دانش آموز و معلم من بوده دنبال نشد؟ ما دنبال کردیم تا جایی که حساب بیش از هشتاد شرکت مسدود شد و مبالغ در حال برگشت است.

چرا فرهنگی و معلم خوزستانی نباید در مشهد زائر سرا داشته باشد؟ چرا همانند دیگر استان ها نباید اماکن تفریحی مناسب داشته باشد؟ چرا مراکز درمانی و رفاهی مجهز نباید داشته باشد؟ با این مبلغ می توان فعالیت های بسیاری در خدمت فرهنگیان انجام داد.

رسا ـ برگشت این پول سبب افزایش رتبه علمی استان ما می‌شود؟

بی تردید بله. زمانی که بنده بتوانم در جهت رضایتمندی همکارم قدم برداشته و اقداماتی را انجام دهم، زمانی که من بتوانم مراکز علمی مناسب و متناسب با شاخص های ملی و جهانی برای فرزندانمان فراهم کنم، زمانی که بتوانم از این طریق کلاس های تقویتی و کنکوری راه اندازی کنم، قطعا رتبه علمی استان بالا خواهد رفت.

رسا ـ شما در فرمایشاتتان از زائر سرای معلمین در مشهد یاد کردید؛ آیا ما الان در مشهد زائر سرا برای معلمین داریم؟

متاسفانه در حال حاضر زائرسرایی برای فرهنگیان نداریم؛ اما بنده در هفته جاری قصد سفر به مشهد را دارم تا پیگیر این قضیه باشم.

رسا ـ برگردیم سر موضوع رتبه، پس شما می پذیرید که از لحاظ رتبه آموزشی، ما پسرفت داشته ایم؟

در سال های گذشته بله. اما ما توانستیم رتبه کنکور استان را از بیست و هفت به بیست و پنج برسانیم. در سال گذشته و امسال در مرحله نخست کنکور رتبه های ما بسیار خوب بوده است. به ویژه رتبه های دو رقمی نسبت به سال گذشته بیشتر شده است. به عنوان نمونه در یکی از شهرهای ما، مثلا رامهرمز، تعداد نفرات پذیرفته شده در سال پیش که رتبه دو رقمی داشته اند، پنج نفر بوده، در حالی که در امسال آماری که بنده گرفتم، این تعداد به بیست نفر افزایش پیدا کرده است.

منتظر اعلام نتایج امسال نیز هستیم که ان شالله رتبه های خوبی را به دست خواهیم آورد و قطعا رتبه ما بار دیگر ارتقا پیدا خواهد کرد. همچنین رتبه آموزشی ما نسبت به سال های گذشته از سی و یک به بیست و نه خواهد رسید.

رسا ـ ان شالله پس از اعلام نتایج، فارغ از نتیجه، رتبه کنکور و علمی استان را اعلام می کنید؟

ان شالله.

رسا ـ با توجه به نزدیک شدن زمان آزمون آموزش و پرورش و بحث استخدام داوطلبین، سهم استخدام آموزش و پروش استان چه مقدار است؟ و از نیروهای جدید در کدام یک از مقاطع تحصیلی استفاده خواهید کرد؟

همان گونه که عرض کردم، استان خوزستان با کمبود هفت هزار نفری نیروی انسانی مواجه است و این مشکل به خاطر تقاضاهای بسیار زیادی است که همکاران برای خروج از استان دارند. زمانی که آمار را بررسی کردیم، متوجه شدیم در دو سال گذشته، قریب به پانصد نفر از نیروی انسانی ما از استان خارج شده اند. ما مکانیزمی را طراحی کردیم که این مقدار به کمتر از صد نفر کاهش پیدا کرد.

رسا ـ این مکانیزم ها اجباری که نیستند؟

اجباری که نه، اما دبیر را قانع می کنیم که در استان به فعالیتش ادامه دهد و یک سری خدمات رفاهی را نیز در خدمت همه فرهنگیان استان قرار می دهیم. به طور مثال یک درمانگاه مجهز برای فرهنگیان راه اندازی کردیم. از سوی دیگر مراکز رفاهی را در دیگر شهرستان ها توسعه داده ایم و افزون بر این موارد، نقل و انتقال را در سطح استان تسهیل کرده ایم. در مجموعه ما به دنبال افزایش رضایتمندی همکارانمان هستیم.

رسا ـ و سهم استان در استخدامی آموزش و پرورش چه مقدار است؟

بیشترین سهم را استان ما و استان سیستان و بلوچستان داشته، چون که بیشترین کمبود نیروی انسانی را این دو استان دارند. با پیگیری های صورت گرفته، سهم خوبی را به استان ما دادند و مراحل اجرایی برای آزمون نیز در حال انجام است.

رسا ـ حوزه های امتحانی در کدام یک از شهرهای استان خواهد بود؟

فقط در اهواز.

رسا ـ برای کدام یک از مقاطع تحصیلی استخدام خواهیم داشت؟

استخدام برای همه مقاطع تحصیلی از ابتدایی تا دبیرستان و فنی حرفه ای خواهد بود.

رسا ـ چه زمانی می توان از مشکلات پیش رو آموزش و پرورش استان فرصت به وجود آورد و به موفقیت چشم گیری رسید؟

بنده معتقدم زمانی آموزش و پرورش توانمندی خواهیم داشت که ذهن خانواده ها و مسوؤلین معطوف به موضوع آموزش و پرورش شود. در غیر این صورت آموزش و پرورش به تنهایی نمی تواند معضلات تعلیم و تربیت این مرز و بوم را حل کند. زمانی ما جامعه ای موفق خواهیم داشت که نخستین اولویت تعلیم و تربیت باشد؛ اما زمانی که ما به تاریخ نگاه می کنیم، متوجه می شویم که هیچ گاه آموزش و پرورش جامعه از اولویت های نخستین دولت های ایرانی نبوده است. زمانی که تعلیم و تربیت نیروی جوان جامعه مسئله ما نباشد مشکلات رو به فزونی می گیرد.

از سوی دیگر استان ما استانی خاص است. از نظر اقتصادی، اجتماعی، جغرافیای و فرهنگی استان خوزستان استانی متفاوت و منحصر به فرد است.

در برخی از استان های کشور هیچ شخصی نمی تواند شهادت دهد که صدای شلیک گلوله ای را شنیده است؛ اما استان خوزستان در طول تاریخ شاهد جنگ های بین المللی و داخلی بوده است. کانون جنگ های جهانی در استان ما بوده و  درگیری های هشت سال جنگ تحمیلی در این استان رخ داده است. حال ما چگونه می توانیم استان های دیگر را با وضعیت استان خوزستان مقایسه کنیم؟

در حالی که سیر توسعه در چنین استان هایی با آرامش مطلقی ادامه پیدا می کرد، ما درگیر مشکلات جنگ بودیم. جنگ زدگی ها، خانه به دوشی ها و به طور کلی جنگ، آسیب های روانی جدی ای برای مردم این سرزمین و بالبطع دانش آموز امروزی ما به وجود آورده است که همه این عوامل دست به دست هم داده اند و سبب عقب ماندگی این استان شده اند.

این زیرساخت ها باید ترمیم شوند تا بتوانیم خود را به سطح شاخص های ملی و بین المللی ارتقا دهیم. اگر فرزند من در آموزش از دانش آموزان تهران، اصفهان، تبریز و یزد عقب است، نباید علت را در میان آدم ها جست و جو کنیم. علل تاریخی و اجتماعی بسیاری در این میان وجود دارد که سبب این عقب افتادگی شده است.

رسا ـ اولویت های شما برای عبور از این عقب افتادگی چیست؟

زمانی که ما سن تعلیم و تربیت را بررسی می کنیم، متوجه می شویم که سن آموزش در حال کاهش است. در دین مبین اسلام و آیات و روایات ما دستوراتی برای آموزش فرزند وجود دارد که جداً قابل تامل هستند. باید برای مادر باردار اینکه چه بخورد و چه بخواند مسئله باشد، تا فرزندش از نظر فیزیکی، روحی و فکری شکلی مناسب به خود بگیرد. این موضوع به آن معناست که تعلیم و تربیت از پیش از تولد آغاز خواهد شد. ما نباید صبر کنیم تا فرزندمان به سن شش یا هفت سالگی برسد و آن زمان به فکر تعلیم و آموزش او بیافتیم.

ما باید دوران مهدکودک و پیش دبستانی را توسعه دهیم؛ بر این اساس یکی از مهمترین اولویت های ما، توسعه پیش دبستانی هاست تا از سنین پایین‌‎تر فرزندانمان را برای محیط آموزشی آماده کنیم. در سال گذشته توانستیم دویست درصد دوره پیش دبستانی را توسعه دهیم. در گذشته در حالی که صدهزار نفر در پایه اول آغاز به تحصیل می کردند، اما تنها سی هزار نفر آن ها به دوره پیش دبستانی رفته بودند. بحمدالله توانستیم این سی هزار نفر را به نود هزار نفر در سال گذشته افزایش دهیم.

اولویت دیگر که می توان آن را مهم‌ترین اولویت ما دانست، سواد آموزی و نهضت شکل گرفته برای آن است.

ورزش آموزشگاهی و ورزش دانش آموزان نیز برای ما اهمیت بسیاری دارد؛ چون معتقدیم دانش آموزی که فعال نباشد، جست و خیز نکند، در گوشه ای بنشیند و تحرکی نداشته باشد، نمی تواند در سایر فعالیت ها به ویژه در مورد تحصیل نیز موفق باشد. ما باید نشاط و ورزش را در مدارس تقویت کنیم.

بحث بهداشت، به ویژه بهداشت مدارس دخترانه نیز از اولویت های ما به حساب می آید. اگر دانش آموز من از ناحیه چشم و یا گوش مشکلی داشته باشد و به آن بی توجه ای کنیم، امکان دارد این مشکل مسیر زندگی این کودک و نوجوان را به کلی تغییر دهد و مشکلات عدیده ای را در آینده برای او به وجود بیاورد. اگر به موقع رسیدگی کنیم، می توانیم مشکلات فرد را به راحتی رفع کنیم.

رسا ـ پس شما رسیدگی به سلامت قشر جوان جامعه را برای آموزش و پرورش یک وظیفه می دانید؟

بی تردید بله. اگر ما دانش آموزی می خواهیم که با سلامت جسمی و روحی کامل پشت میز کلاس بنشیند و درس بخواند، باید دانش آموزی سالم از لحاظ جسمی و روحی باشد.

رسا ـ سوالات ما به اتمام رسید. اگر از نظر جنابعالی موضوعی هست که در این جلسه مغفول ماند بفرمایید.

در سال گذشته کتابی را با نام «برنامه توسعه آموزش و پرورش استان خوزستان» به چاپ رساندیم که حاوی بیست و شش شاخص برنامه ای است. امسال نیز در نظر داریم افزون بر تحقق این برنامه ها، این شاخص ها را به چهل شاخص ارتقا داده و به چاپ برسانیم.

توسعه سواد آموزی و انسداد مبادی بی سوادی، توسعه دوره پیش دبستانی، ارتقا صلاحیت های علمی و مهارتی نیروی انسانی، تعمیق باورهای دینی و هویت ملی دانش آموزان، توجه به نقش آفرینی زنان و دختران در توسعه پایدار، ارتقاء جایگاه استان در عرصه های علمی، توسعه ورزش آموزشگاهی، تقویت مدارس شاهد و ارتقای سطح بهداشت عمومی، از مهمترین شاخص های این برنامه توسعه است که در شورای آموزش و پرورش به تصویب رسیده اند.

بنده معتقدم که هویت هر سازمانی، برنامه آن سازمان است. ما به دنبال برنامه ها عمل خواهیم کرد و بر اساس آن، برخی را تکریم کرده و گاهی به برخی تذکر می دهیم.

در پایان از زحمات و تلاش های شما در خبرگزاری رسا، تقدیر و  تشکر می کنم ان شالله موفق و موید باشید.

گفت‌وگو از: علی ملحانی

/9466/403/ر