دیدگاه غرب نسبت به دین و معنویت بسیار سطحی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، جلسه رویکرد غربی به تربیت معنوی کودکان پیش از ظهر امروز در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.

در این جلسه که به دبیری حجت الاسلام و المسلمین محمد نوذری استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد، خانم کیانی دانشجوی دانشگاه تربیت مدرس نیز نظریه پرداز بود و حجت الاسلام علی شیروانی عضو هیأت علمی گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دکتر محمد فتحعلی استادیار گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ناقدان این جلسه بودند.

خانم کیانی در تببین رویکردهای تربیت ابراز داشت: یک رویکرد که در غرب به عنوان رویکرد دینی شناخته می شود و در برابر رویکرد سکولار قرار دارد اندیشه مسیحی «رایت» است که قائل به جست‌وجوی حقیقت در تربیت معنوی است که یک امر اجتماعی به عنوان مجموعه ای از ارتباطات شناخته می شود.

وی ادامه داد: این رویکرد، معنویت را خلاصه در دین نمی‌داند، بلکه معنویت را سازه رشد شخصی درونی دانسته و می‌گوید امر معنوی فرهنگ است و این فرهنگ ها است که معنویت را در تربیت شخص صورت می‌دهد.

در ادامه این جلسه حجت الاسلام علی شیروانی عضو هیأت علمی گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه که در نقد پژوهش خانم کیانی صحبت می کرد، اظهارداشت: نخستین نکته مهم که بایستی در این تحقیق بیشتر مورد توجه قرار می گرفت مفهوم معنویت است؛ وقتی ما می گوییم تربیت معنوی، منظور تربیت با چه ویژگی‌هایی است؟ و از طرف دیگر بایستی نسبت معنویت با دین نیز مشخص شود، که غالبا مفهوم دین که از طرف انبیاء بر ما نازل شده است با مفهوم تدین و دین داری خلط می شود.

وی ادامه داد: در این پژوهش نوع نگرش و اندیشه مشخص نشده در حالی که ما وقتی می خواهیم بحثی را مطرح کنیم باید مبنای فکری و اندیشه ای مثل اندیشه علامه طباطبایی و یا شهید مطهری در آن مشخص شده باشد تا نقدها با آن سنجیده شود و همچنین برای عمیق تر و دقیق تر شدن تحقیق لازم بود محدوده کار کمی محدود تر می شد و گرایش‌ها و دیدگاه‌های مهمتر مربوط به تربیت معنوی جداسازی می‌شد تا نقد و بررسی بهتری صورت می گرفت..

حجت الاسلام شیروانی با اشاره به اینکه دیدگاه معنویت گرا در غرب بیشتر رنگ و بوی مسیحی دارد، تبیین کرد: دیدگاه معرفتی مغرب زمین خیلی اوقات با آن دیدگاه معنویی که ما در جست‌وجوی آن هستیم در تضاد و تناقض است، بنابراین بهتر است در بحث تربیت معنوی بیشتر توجه‌مان به نگاه معرفتی خودمان باشد، چرا که خیلی اوقات برداشت غرب از معنویت و دین بسیار سطحی است، اما در حوزه های علمیه و در میان عرفا زمینه های خوبی برای مطالعه و استخراج مبانی معرفتی و معنوی وجود دارد.

وی افزود: در این تحقیق مفهوم دین را بزرگتر از معنویت می داند؛ در حالی که دقیق‌تر آن گستردگی قلمرو معنویت از دین است، و همچنین معنا و مفهوم دقیق بحث واقع گرایی انتقادی که در این پژوهش مطرح شده باید مشخص شود چرا که واقع گرایی انتقادی با برخی تعاریف قابل قبول ولی با برخی از قرائت ها و معانی قابل پذیرش نیست.

عضو هیأت علمی گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه برای انتقاد یک دیدگاه بایستی همه جوانب آن معلوم و مشخص باشد، تأکید کرد: در این تحقیق دیدگاه «رایت» به طور کامل مشخص نشده و خیلی از واژه ها نا مفهموم و مبهم است، به عنوان مثال واقع گرایی را بایستی جنبه مثبت دیدگاه رایت بدانیم مطرح شده اما انتقادی بودن آن معلوم نیست؛ چرا که تا یک دیدگاه به طور کامل مشخص نباشد قضاوت در مورد آن امکان نخواهد داشت.

وی در پایان با مطرح کردن انتقاد دیگری در برداشت «رایت» از معنویت خاطرنشان کرد: رایت معنویت را به معنای معناداری زندگی می داند، در حالی که که ممکن است دیدگاه شخصی سکولار باشد ولی هیچ مشکلی با معنویت به معنای معناداری زندگی نداشته باشد  بنابراین شاید روحانیت با معنویت مناسب تر باشد./1330/پ202/ف2