مدارا با مردم از ویژگی‌های حکیم بالفعل است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام سید حسن ضیایی، استاد سطح عالی حوزه علمیه خراسان در ادامه مباحث تهذیب نفس یا مدیریت بر خویشتن از کتاب وسایل الشیعه جلد یازدهم که پیش از ظهر امروز در جمع طلاب مدرسه علمیه مرحوم آیت الله خویی برگزار شد، به بیان فرمایش امام علی (ع) در خصوص حکیم بالفعل پرداخت و اظهار کرد: کسی که مدارا نکند با کس یا کسانی که چاره ای جز مدارا با آنان نیست حکیم بالفعل نیست، نباید غیر از حکمت عمل کرد، باید فرهنگ سازی انجام داد، صبوری کرد و خون دل خورد تا اسباب توفیق فراهم شود.
استاد حوزه علمیه افزود: گاهی حرام عرفانی، گاهی اخلاقی و گاهی حرام فقهی است. اگر حرام فقهی صورت گیرد مثل داعشی ها اگر مبارزه نکنید خلاف عقل و دین است اگر هم پیاله شوید مثل آن ها خواهید شد. باید صبر کرد؛ ظرفیت اجتماعی وقتی پایین باشد نمی توان عکس العمل مناسبی انجام داد ولی وقتی ظرفیت اجتماعی بالا برود می توان مؤثر بود.
مدارا کردن با مردم در جهت ارتقای ظرفیت آنان است
وی در تعریف مدارا با مردم، گفت: مدارا با مردم یعنی همراهی کردن، نه این که اگر مجموعه ای فاسق باشد ما همرنگ آنان شویم. مدارا یعنی همراهی نه ارتکاب جرم و جنایت. نه تقیه است نه سکوت و نه ترک وظیفه است و نه خود طرف مرتکب حرام شود تا آنان خوششان بیاید. همراهی کردن برای ارتقای ظرفیت است و بعد فعال سازی عقل، وجدان، انصاف و خواستن از اشخاص برای انجام عمل صالح، و ترک محرمات.
حجت الاسلام ضیایی در ادامه اضافه کرد: حکیم بالفعل مثل حاکم شرع و فقیه عادل صبر می کند تا ظرفیت مردم افزایش یابد بعد حرف می زند. یکی از اشتباهات شاه خائن این بود که با مردم حرف نمی زد.
وی با بیان این که اگر کسی حکمت بالفعل نداشته باشد موجب سوء استفاده دشمن می شود گفت: اگر حکیمانه عمل نکند برگ برنده دست دشمن می افتد، بدون این که دشمن سرباز داشته باشد از مردم غافل دارای جمود فکری سوء استفاده می کند و سبب هجوم دشمن یا غلبه دشمن خواهد شد.
عظیم ترین مصیبت جهل است
استاد حوزه علمیه بزرگترین مصیبت برای فرد یا جامعه را جهل دانست و اظهار کرد: امام علی (ع) عظیم ترین مصیبت ها را جهل یعنی بی عقلی می دانست. با بی عقلی کم کم واجبات اهم و واجبات مؤکد (فریضه) و سپس بقیه واجبات ترک می شود که به معنی تعطیلی دین و تعطیلی احکام الله است. اگر جامعه ای واجبات مؤکد را انجام ندهد امت فاسقه و دارای قلب واژگون خواهند بود.
حجت الاسلام ضیایی در ادامه به مبحث صفات منافق بالفعل پرداخت و گفت: منافق بالفعل نهی از منکر می کند ولی خودش منکر را انجام می دهد. امر به معروف می کند ولی خودش معروف را انجام نمی دهد. هنگام نماز توجهش به همه چیز هست جز به خدا و خالق هستی. شب هنگام همتش بر شام خوردن و خوابیدن است. در هنگام صبح همتش در خوابیدن است. هرگز بیدار خوابی مطلوب ندارد و محاسبه نفس ندارد. دروغگوست و خیانت در امانت می کند و غیبت می کند و پیمان شکن است.
وی در ادامه صفات منافق بالفعل بیان کرد: هنگامی که منافق از حالت رکوع به سجده می رود زانوهایش را محکم به زمین می زند. وقتی سجده می رود هنوز پیشانی بر زمین قرار نگرفته سر از مهر بر می دارد. مثل کلاغی که نوک می زند، و پس از این که سر از سجده برداشت، نشستن استراحت ندارد و همچون سگ بر پاشنه پا می نشیند./861/202/ب1