غرب بی‌پرده‌تر مقابل ریاض
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، درست دو روز بعد از انتشار گزارش تحلیلی سرویس اطلاعاتی آلمان(BND) درباره عربستان، دو نوع اظهار نظر متناقض از طرف مقام‌های ارشد این کشور بیان شده است. گزارش BND تحلیلی از اوضاع منطقه بود که به خصوص در آن عملکرد عربستان سعودی مورد نقد قرار گرفته بود و در عبارتی روشن گفته شده بود «رویکرد دیپلماتیک تا کنون محتاطانه اعضای پیر رهبری خانواده سلطنتی، جای خود را به سیاست مداخله‌جویانه پرتحرکی داده است.»
BND در گزارشی به صراحت از این ارزیابی خود بحث کرده و به صورت مشخص نام محمد بن سلمان، پسر شاه عربستان را ذکر کرده که سعی به تمرکز قدرت حوزه‌های اقتصادی و سیاست خارجی در دست خود دارد و برای تثبیت موقعیت خود حتی در زمان حیات پدرش زیاده‌روی می‌کند. محمد بن سلمان در این گزارش به عنوان فردی تعریف شده که با استفاده از مؤلفه‌‌های نیرومند نظامی و ائتلاف‌های تازه منطقه‌ای سعی در تحمیل سیاست عربستان در منطقه دارد و در اوضاع منطقه مداخله‌جویی می‌کند.
اشتفان زیبرت و مارتین شفر، سخنگویان دولت و وزارت خارجه آلمان، دو روز بعد از انتشار این گزارش سعی کردند از تحلیل BND فاصله بگیرند به نحوی که با حمایت از سیاست منطقه‌ای عربستان به نوعی از این کشور دلجویی کنند اما کار به اینجا ختم نشد و زیگمار گابری، معاون صدراعظم آلمان به همراه توماس اوبرمان، رئیس فراکسیون سوسیال دموکرات‌ها در مجلس آلمان، همان تحلیل BNDرا به نوعی دیگر تکرار کرده‌اند.
این دو نوع موضع متناقض نشان می‌دهد دولت آلمان برای حفظ مناسبات سیاسی و اقتصادی خود با سعودی‌ها مثل دیگر کشورهای غربی ترجیح می‌دهد در مورد سیاست مداخله‌جویانه عربستان در منطقه سکوت کند و حتی به نوعی آن را تأیید بکند اما وقتی که از این نوع احتیاط فاصله گرفته می‌شود نقدهای جدی به عربستان شروع می‌شود. در واقع، گزارش BND و دیگر مقام‌های آلمان حکایت از این دارد که سیاستمداران این کشور آگاه به رفتار عربستان در منطقه هستند و آن را منبع بی‌ثباتی در منطقه می‌دانند. این موضوع از نظر آنها به خصوص وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که پای امنیت‌ملی خود آلمان به ماجرا کشیده بشود.
اوبرمان به صورت مشخص به کمک‌های عربستان برای تبلیغ نگرش افراطی سلفی وهابیت در خارج از عربستان اشاره کرده که باعث رشد افراط‌گرایی سلفی می‌شود و گفته که ما از کمک‌های عربستان سعودی برای ساختن یا پرداخت هزینه‌های مساجدی در آلمان که در آنها نقطه نظرات و آیین وهابیون انتشار پیدا می‌کند، جلوگیری خواهیم کرد. او حتی از سازمان امنیت داخلی آلمان خواسته در این مورد با جدیت تمام دست به کار بشود.
این همان نوع نگاه به رفتار عربستان است که از سوی جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر بریتانیا، مطرح شده و او هم عربستان را اصل و منبع بی‌ثباتی در منطقه دانسته که با تبلیغ آیین افراطی خود گروه‌های خشونت‌طلب افراطی را در منطقه و حتی اروپا تقویت و حمایت فکری و مالی می‌کند. از زمانی که کوربین به رهبری حزب کارگر رسیده، دولت بریتانیا مجبور شده نقطه نظرات او را تا اندازه‌ای مد نظر بگیرد و دست کم در ظاهر انتقاداتی را علیه عربستان مطرح کرده است.
حالا آلمان هم همین نوع تلقی انتقادی را نسبت به عربستان مطرح می‌کند چرا که شرایط بعد از حملات پاریس وضعیت را به گونه‌ای تغییر داده که نمی‌توان ریشه و حامی اصلی داعش را نادیده گرفت. حملات پاریس باعث شده افکار عمومی اروپا نسبت به داعش بسیار حساس‌تر از گذشته بشود و کشورهای اصلی اروپا برای پاسخ به افکارعمومی خود دست به عمل بزنند اما یک جنبه دیگر این پاسخگویی در توجه به ریشه داعش و نوع نگرش افراطی سلفی آن است که آبشخور آن نه در سوریه بلکه در عربستان سعودی است و به این جهت است که مقام‌های آلمان نمی‌توانند با سیاست محتاطانه نسبت به عربستان و آن نوع دلجویی از این کشور افکار عمومی خود را قانع بکنند و مجبور هستند بعد از حرف‌های اشتفان زیبرت و مارتین شفر، باز همان تحلیل BND را حتی با بیانی تندتر تکرار بکنند.
معلوم است که طرح این تلقی انتقادی از رفتار عربستان بیشتر برای پاسخ به افکار عمومی داخلی است و نمی‌توان از آلمان یا دیگر کشورهای عربی انتظار داشت از منافع مالی خود در برابر عربستان چشم‌پوشی بکنند اما همین حد هم نشان می‌دهد تحمل این کشورها نسبت به حمایت و تبلیغ عربستان از تلقی افراطی سلفی و پرورش گروه‌های تروریستی حد و مرزی دارد و اگر عربستان بخواهد به این نحو رفتار ادامه بدهد، آنگاه تحمل این کشورها به سر رسیده و مجبور می‌شوند به صورت عملی پاسخ این رفتار را بدهند./998/د102/ف2
منبع : روزنامه جوان