وقف میراثی ماندگار و تجارتی بدون ضرر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، دین مبین اسلام اهمیت بسیاری به مسأله وقف قائل است؛ به طوری که در قرآن کریم بیش از 300 بار در آیات مختلف به این موضوع اشاره شده و 75 بار واژه انفاق و 39 بار واژه محسن به کار رفته است. این سنت حسنه از سوی رسول گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) نیز مورد سفارش قرار گرفته است.

حجت الاسلام علی مصائبی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان‌شرقی در این خصوص اظهار داشت: متأسفانه در جامعه تعریف درستی از وقف وجود ندارد، در قرآن کریم در تعریف وقف آمده است که عین مال باید حبس شود و از منفعت آن در امور خیریه استفاده شود.

وی ادامه داد: آن فردی زنده است که پس از رحلت از این دنیا، از خود باقیات الصالحاتی باقی گذاشته باشد، موقوفانی هستند که سابقه تاریخی آنها به 500 سال قبل باز می گردند و این اداره اوقاف است که از آن ها نگهداری می کند، کاری که اسلام را گسترده‌تر کند، معمولا مخالفان و دشمنانی پیدا می‌کند، وقف نیز این چنین است و با گستره شدن آن در جامعه برخی افراد بی ایمان علیه آن در می آیند.

وقف تجارتی است که هیچ زیانی برای واقف ندارد

حجت الاسلام علی مشهوری، معاون فرهنگی و اجتماعی اداره کل اوقاف و امور خیریه آذربایجان شرقی انفاق را جهاد الاموال عنوان کرد و گفت: در قرآن کریم به جهاد الاموال همواره قبل از جهاد النفس اشاره شده است از این رو ارزش جهاد الاموال بیشتر از جهاد النفس است.                             

                                                        
وی گفت: انسان با انجام صدقه جاریه و وقف می تواند حتی بعد از مرگ نیز بر اموال خود نظارت داشته باشد و تا سالیان سال پس از مرگ ثواب معنوی حاصل از وقف نصیب وی بشود. خداوند در قرآن کریم بسیار به انفاق هم به صورت آشکار و هم به صورت نهان توصیه کرده است و این نشان از اهمیت والای آن دارد.

حجت الاسلام مشهوری افزود: وقف صدقه جاریه است به این معنا که پاداش آن حتی پس از مرگ شخص تا زمانی که مورد استفاده مردم باشد به پرونده شخص واقف در آخرت اضافه خواهد شد، وقف تجارتی است که هیچ زیانی برای شخص واقف و انفاق کننده ندارد.

عمل به نیات واقفان مروج فرهنگ وقف است
همچنین محمد طلایی، مدیر اداره اوقاف شهرستان هریس اظهار داشت: بهترین راه این است که در اجرای نیات موقوفات، امینانه عمل کرده و به موقع اقدام کنیم که هم سبب ترویج فرهنگ وقف در جامعه شود و هم عملی در جهت فرهنگ‌سازی برای موقوفات جدید باشد.

وی در خصوص عملکرد اداره اوقاف شهرستان هریس گفت: اجرای نیات واقفین در اولویت برنامه های این اداره بوده، همچنین با ارگان های زیربط و سازمان تبلیغات اسلامی و روحانیون جلساتی داشتیم تا در حوزه های خود در خصوص ترویج و اشاعه فرهنگ وقف اقدام کنند.

طلایی در خصوص عملکرد هشت ماهه اداره اوقاف شهرستان هریس افزود: طی هشت ماه جاری در تلاش بودیم تا موقوفات را بررسی و پیگیری کنیم تا به صورت کامل نیات واقفین اجرایی شود، و همچنین از 38 موقوفه این شهرستان 36 موقوفه متصرفی و دو مورد دیگر غیر متصرفی می باشد. بقعه ارمیای نبی و امام زاده سید حسین غریب که در جریان زلزله هریس تخریب شده بودند، در حال بازسازی است.

وقف تنها مختص اسلام نیست
مهدی افخمی، رئیس اداره اوقاف شهرستان ملکان نیز اظهار داشت: بنا به فرموده پیامبر اسلام (ص) عموم مردم باید نسبت به وقف اموال خود همت گمارند و در این راستا پیامبر اسلام(ص) و حضرت علی(ع) موقوفات زیادی را انجام داده‌اند و به این عمل پسندیده سفارش زیادی کرده‌اند.

وی در مورد اهمیت وقف گفت: وقف تنها مختص به اسلام نیست، وقف در تمامی ادیان مطرح است و در کشورهای غربی نیز وقف های بزرگی انجام می‌شود. فرهنگ وقف، نقطه مقابل مادی‌گرایی است، در مادی‌گرایی منافع شخصی در نظر است، اما در فرهنگ وقف همه عموم مردم مورد توجه است.

افخمی با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری در خصوص وقف که "نیت واقف باید به صورت 100درصد عملی شود" گفت: سازمان اوقاف این کار را عملی کرده است، در گذشته نظارت دقیق به صورت الکترونیکی وجود نداشت اما امروزه نیات واقفین به صورت 100درصد قابل رصد است.

وی با بیان این مطلب که بهترین نوع ترویج وقف، عمل دقیق به نیات واقفین است، گفت: سعی بر این داریم که شفاف سازی در زمینه موقوفات منفعتی و انتفاعی داشته باشیم. در سطح شهرستان 15 مورد سند مالکیت موقوفات در سال جاری اخذ شد و دو مورد پرونده حقوقی نیز که علیه موقوفات باز شده بود در مرحله تجدید نظر استان، در دادگاه رای به نفع موقوفه داده شد.

وقف مانع فقر است
همچنین احمد سیف، رییس اداره اوقاف شهرستان آذرشهر اظهار داشت: وقف در اسلام جایگاه ویژه ای دارد و باتوجه به استفتائات مقام معظم رهبری می بینیم که ایشان در هیچ حوزه ای به اندازه امور وقف توجه نکرده اند و 1384 مورد استفتا در این خصوص ارائه داده اند.

وی در خصوص ترویج فرهنگ وقف افزود: افراد زیادی هستند که به دلیل عدم اطلاع از آثار و نتایج وقف معتقدند این گونه امور سدی در مقابل پیشرفت و توسعه جامعه است که در این راستا باید اطلاع رسانی مناسبی از سوی علما و رسانه ها انجام شود. برخلاف اعتقاد برخی افراد، وقف مانع فقر است و یکی از مؤثرترین امور در جهت پیشرفت و توسعه جامعه می‌باشد.

سیف در خصوص فعالیت های فرهنگی صورت گرفته در جهت ترویج فرهنگ وقف در شهرستان آذرشهر عنوان کرد: در این زمینه با توزیع گسترده کتاب با موضوع موقوفات شهیدمدنی، در سطح شهرستان سعی در شناساندن نتایج امور خیریه و ترویج آن برآمدیم. در مساجد با اطلاع رسانی از نیات واقفان و اینکه چه کسانی در امور خیریه فعالیت دارند در جهت ترویج فرهنگ وقف قدمی نو برداشتیم.

وی گفت: به منظور آبادسازی موقوفات، در حاشیه دریاچه ارومیه اقدام به کاشت نهال پسته کردیم که موجب پیشرفت کشاورزی شده و مردم نیز با مشاهده عینی امور خیریه بیشتر در جریان این امور قرار می‌گیرند. با مساعدت اداره کل اوقاف استان تسهیلاتی در اختیار پروژه ناتمام تعدادی از آپارتمان ها قرار گرفت که هفته بعد افتتاح می شود. قنواتی که نیاز به لایروبی و احیای مجدد داشتند اقداماتی آغاز شده است.

برگزاری نشست‌های توجیهی برای ثبت وقف‌های جدید
علی احمدزاده، مدیر اداره اوقاف شهرستان اهر نیز در سخنانی اظهار داشت: برای ترویج فرهنگ وقف در جامعه می‌توان با برگزاری نشست ها و جلسات با افرادی که توانایی مالی برای این کار دارند، و تشریح آثار و نتایج وقف در جامعه به اطلاع رسانی پرداخت و زمینه انجام امور نوین خیریه را در آینده فراهم کرد.

وی در خصوص فعالیت های انجام شده در اداره اوقاف شهرستان اهر عنوان کرد: در اولین روز از هفته وقف، چند نمونه وقف جدید به ثبت رسید از جمله یک مورد وقف منفعتی که شامل یک باب منزل مسکونی به متراژ 104 مترمربع و به ارزش یک میلیارد و 400 میلیون ریال به نیت حضرت زینب(س) و حضرت رقیه(س) می باشد، ثبت شد.

وی گفت: در راستای ترویج فرهنگ وقف، برنامه های زیادی انجام شده است که شامل برگزاری مراسم غباروبی و سوگواری یاس نبوی در آستان مقدس امام زادگان، همایش رهروان زینبی و طرح های مذهبی و تابستانی برای جذب جوانان و نوجوانان این شهرستان است.

مدیر اداره اوقاف شهرستان اهر گفت: به صورت مستند 12 مورد وقف جدید با ارزش تقریبی یک میلیارد و 200میلیون تومان ثبت شده است که پنج مورد آن وقف منفعتی و مابقی در جهت توسعه آرامستان‌ها و مساجد اعمال شده است و همچنین در جهت احداث پروژه امام زاده چشمه وزان و امام زاده بهل اقدام شده است.

وی عنوان کرد: برای موقوفات منفعتی و غیرمنفعتی 44 سند مالکیت نیز ثبت شده است و همچنین برگزاری طرح تربیت قاریان و حافظان قرآن در 38 دوره که در سطح شهرستانی انجام شد و نفرات برگزیده به مسابقات استانی اعزام شدند. در طرح مهر تحصیلی نیز 140 مورد بسته حمایتی در بین دانش آموزان، از طریق اداره آموزش و پرورش توزیع شد.

گنجاندن آموزه‌های وقف در کتب درسی دانش‌آموزان
همچنین حجت‌الاسلام محمد پرورش، رییس اداره اوقاف و امورخیریه شهرستان شبستر اظهار داشت: وقف اموال در این دنیا توشه‌ای است که ثواب اصلی آن در آخرت نصیب فرد می ‎شود و باید هر فردی که امکان انجام عمل خداپسندانه وقف را داشته باشد به ترویج و توسعه فرهنگ حسنه وقف اهتمام ورزد.

وی گفت: در 9 ماه سالجاری 19 مورد وقف ثبت کرده‏‎ ایم،  این در حالی است که در کل استان 35 فقره بوده است و بعداز انقلاب اسلامی که 37 مورد در این شهرستان وقف ثبت شده بود 50 درصد در سال جاری اتفاق افتاده است.

پرورش از تأثیر وقف در پیشرفت‏های علمی گفت و ادامه داد: تأثیر نهاد وقف به عنوان یک سنت ماندگار و به جای مانده از پیامبر گرامی اسلام(ص) در پیشرفت‏های علمی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی در جهان اسلام بر کسی پوشیده نیست. یکی از راهکارهای توسعه فرهنگ وقف درجامعه، ترویج آن از زمان کودکی است به این ترتیب که ‌می‌توان با همکاری وزارت آموزش و پرورش، مطالبی را در همین زمینه در کتاب‌های درسی گنجاند.

رییس اداره اوقاف و امورخیریه شهرستان شبستر با استناد به کلام حضرت امام خمینی(ره) مبنی براینکه «واقفان نیز به ویژه آنان که به فکر عموم هستند، دیدگاهشان درباره وقف، کاری عام ‎ المنفعه و در راه محرومیت‌زدایی و نجات فقیران از فلاکت و زندگی سخت است»، توجه جدی مردم به این سنت حسنه را خواستار شد.

وی با بیان اینکه شهرستان شبستر با دارا بودن 831 موقوفه، یک هزار و 574 رقبه، رتبه اول استانی را داراست و وجود 24 بقعه اعم از امامزاده، مقبره، عارف مورد توجه مردم اقصی‏ ‎ نقاط کشور است، بر لزوم اهتمام هرچه بیشتر خیران تأکید کرد و گفت: خداوند متعال نیز در آیه 20 سوره مزمّل می‌ ‎ فرماید: «در راه خدا قرض‏الحسنه دهید و هر آنچه از کارهای خیر که برای خود پیش ‎ اندیشی کنید، آن را بهتر و بزرگ تَر نزد خداوند خواهید یافت»./935/202/ب1