تسلیم حقیقی در برابر فضای مجازی

به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، ماجرا از دعوت به یک کانال طنز و سرگرمی در تلگرام شروع می‌شود؛ کانالی که در مدت کوتاهی از راه‌اندازی بیش از یک میلیون عضو پذیرفته است. نکته قابل‌توجه در مورد این کانال طنز و سرگرمی، فارسی زبان بودن آن، محتویات آن و از همه مهم‌تر تبلیغات وسیع اینترنتی و ماهواره‌ای برای عضوگیری در آن است. گردانندگان آن و نیت آنها برای راه‌اندازی چنین شبکه‌ای حساسیت برانگیزترین قسمت بررسی ماهیت چنین شبکه و کانالی است.

اما کمی تأمل نشان می‌دهد که گستردگی فضای مجازی و ورود بدون وقفه محتویات به آن قابلیت رهگیری تمام آنها را از بین می‌برد. بنابراین به جای کنترل محتویات ورودی اطلاعات و فیلتر و گزینش قسمت‌های آن متناسب با فرهنگ و زمینه‌های اجتماعی خودی، بهتر است از فرهنگ خودی و برای فرهنگ خودی و با محوریت و گفتمان غالب فرهنگ داخلی برای فضای مجازی تولید محتوا کنیم. به بیان بهتر به جای کنترل محتویات فضای مجازی، سهم و حجم محتویات را به نفع منافع و فرهنگ خود تغییر دهیم.

از این قسمت به بعد، ماجرا شباهت زیادی با سایر زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی ما دارد. به این صورت که قوانین و ظرفیت‌های خود را در این زمینه نادیده می‌گیریم یا در چارچوب آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها قرار می‌دهیم و برای خود هزار اما و اگر اجرایی می‌گذاریم و از بخش خصوصی تعریف نامأنوسی ارائه می‌دهیم و سپس برای صدور مجوز ورودش به ماجرا گرفتار تردید بی‌پایانی می‌شویم و در نهایت کار آسان‌تر را برمی‌گزینیم یعنی برخورد سلبی.

این در حالی است که باید بپذیریم تمام فضای مجازی قابل کنترل و بررسی نیست. در مقابل این حقیقت دو رویکرد می‌توان برگزید، یا این را به معنای تسلیم در برابر قدرت جادویی و رو به تزاید برداشت کنیم یا از این ظرفیت فضای مجازی و غیرقابل‌کنترل بودن آن به نفع صدور پیام‌های تمدنی و فرهنگی خود بهره ببریم.

گستردگی مخاطبین و کاربران شبکه‌های اجتماعی و موبایلی در کشورمان، این امکان را فراهم می‌کند که شناخت تهدیدها در مورد آنها خود فرصتی باشد. با این وجود در حال حاضر هر شبکه اجتماعی و افزونه اینترنتی و موبایلی در کشور ما در وهله اول مورد شک و بدبینی قرار می‌گیرد و گزینه فیلتر و تخریب هیچ‌گاه از روی میز مدیریت ارتباطات شبکه‌ای ما حذف نمی‌شود.

در حالی که در مقابل هیچ اتاق فکر و رصدی و حتی مرجع آینده‌نگاری در فضای مجازی مسئولیت پیش‌بینی ارتقای امکانات و نیازمندی محتوایی را برعهده ندارد و صورت‌های استفاده از امکانات فضای مجازی و حتی شبکه‌های جدیدتر با امکانات و کاربری‌های نوین را نخواهد داشت، به طوری که کاربران در این رابطه از مدیران دست برتر را ربوده‌اند. از سوی دیگر ما هرگز آغازگر بهره‌مندی از فرصت ارتباطات شبکه‌ای نبوده‌ایم و همواره در مقام انفعال و پاسخگویی و بررسی قرار داشته‌ایم و خود را در ناتوانی فناورانه و محدودیت‌های بین‌المللی تحمیلی که داشته‌ایم محصور کرده‌ایم. این شرایط ما را در معرض تهدید دائم حتی در برابر فرصت‌ها قرار داده است./998/د102/ف2

منبع: روزنامه جوان