پژوهشهای حوزوی پاسخگوی جریان‌های فکری مخالف نظام باشد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمدمهدی گرجیان، عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، پیش از ظهر امروز در مراسم گرامیداشت هفته پژوهش و جشنواره انتخاب پژوهشگران برتر که در سالن آمفی تئاتر دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار شد، رعایت حسن فعلی، فاعلی و حسن غایی را در پژوهش‌ها ضروری خواند و اظهار داشت: در پژوهش باید این سؤال‌ها را در نظر داشته باشیم؛ برای چه پژوهش کنیم، چگونه مطالعه کنیم و عملکردمان چگونه باشد؟
بایسته‌ها و آسیب‌های پژوهش
وی به بایسته‌های پژوهش اشاره کرد و گفت: خروجی پژوهش دینی باید به هر شکلی به مبدأ وصل شود؛ یعنی مبدأ و غایتش به سوی خداوند باشد و گرنه ابتر و ناقص است.
حجت الاسلام گرجیان افزود: پژوهش دینی باید انسان را برای آخرت و معاد آماده کند و باواسطه یا بی‌واسطه، حیات اخروی را تأمین کند.
وی پژوهش دینی را مایه آرامش و آسایش انسان و دیگران خواند و تأکید کرد: کارکرد پژوهش باید تصویه افکار و شکل گیری اندیشه بشر باشد، تا با هر بادی نلغزد و با فطرت و سرشتش همراهی داشته باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، متخصصانه عمل کردن را ویژگی دیگر پژوهش خواند و یادآور شد: چه بسا فردی علم ندارد و علوم دیگران را بازگو می‌کند و همانند کف روی آب است که بعد از مدتی حبابش می‌ترکد؛ در صورتی که علم هنگامی اذهان را جذب می‌کند که نافذ باشد و در جان نفوذ کند.
نیازسنجی و حق محوری لازمه هر پژوهش است
وی تحقیق، سنجش، تفکر، نیاز سنجی و حق محوری را لازمه هر پژوهشی برشمرد و یادآور شد: در حال حاضر نیازها، خلأها و بنیان‌های فکری وجود دارد که اصل نظام را هدف گرفته است که باید به آنها پاسخ دقیق داده شود.
حجت الاسلام گرجیان با اشاره به شیوه پژوهشی خواجه نصیر خاطرنشان کرد: در حالات این عالم بزرگوار ذکر شده است که وی منتظر شبهه نمی‌ماند؛ بلکه به استقبال شبهات می‌رفت و به فرضیات نیز پاسخ می‌گفت.
وی به آفات و آسیب‌های پژوهش اشاره و تصریح کرد: عدم استحکام کافی، فقدان منطق صحیح و دقیق، در نظر گرفتن اغراض مادی، تأثیرپذیری از امواج اجتماعی و منفعلانه عمل کردن از آسیب‌های پژوهش است که انسان را از حقیقت‌یابی و پژوهشهای مؤثر، واقعی و کارآمد دور می‌کند.
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) یادآور شد: پتانسیل تولید پژوهش در دانشگاه باقرالعلوم(ع) وجود دارد و این اساتید هستند که باید دانشجویان را به نوشتن و به دست گرفتن قلم ترغیب کنند.
وی در ادامه به ویژگی‌های علم نافع اشاره کرد و گفت: علم در شریعت، مطلوبیت ذاتی ندارد و چه بسا برای انسان عامل تکاثر و تکبر باشد؛ از این‌رو به علم نافع و علم حضوری که با جان آغشته شده است و از گوش به جان رسیده است، توصیه شده است.
تفاوت علم حضوری و حصولی
حجت الاسلام گرجیان افزود: علم اگر به همراه تحصل، تحقق، عینیت، صیرورت و شدن نباشد، علم حصولی است و سبب وزر و وبال انسان می‌شود؛ در صورتی که علم واقعی ، علم حضوری است و آن علم «وجودی بما هو وجود» است که هر چه توسعه پیدا می‌کند بر توسعه وجودی نیز می‌افزاید.
وی علم مفید را وجه رب خواند و تأکید کرد: قرآن می‌فرماید «کل شیء هالک الا وجهه» هر چیزی از بین می‌روی؛ از این اگر تحصیل و تدریس برای وجه رب باشد، ماندنی است و همانند قطره آبی که به دریا وصل می‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) به کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی اشاره و خاطرنشان کرد: شیخ عباس این کتاب را برای عملکرد خودش نوشت؛ از این‌رو آثار و برکات آن بر کسی پوشیده نیست.
وی افزود: شیخ عباس قمی کتاب‌های دیگری همچون سفینة البحار دارد که برخی از علما آن را برای نوشتن دوباره فقه کافی دانسته‌اند؛ اما نوشتن این کتاب با هدف پرداخت قرض بود که تفاوت آثار را مشاهده می‌کنیم.
حجت الاسلام گرجیان، علم مفید و نافع را جام جم و علم غیر مفید را جام غم خواند و گفت: علم نافع، حقایق هستی و ملکوت آسمان‌ها را برای انسان آشکار می‌کند و مس وجود را طلا می‌کند؛ اما علم غیر مفید و جهل مرکب، طبق آیه قرآن مصداق «یحمل اسفارا» است که وظیفه و گناه انسان را سنگینتر می‌کند./908/پ202/س