مفهوم ظهور از مفاهیم ذهنی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در قزوین،حجت الاسلام علی عباسی، مدیر حوزه علمیه قزوین عصر امروز در مدرسه علمیه مولاوردیخان قزوین با اشاره به بحث حقیقت نور گفت: یکی از موضوعاتی را که شیخ اشراق به عنوان مقدمه ذکر می‌کند حقیقت نور و یک وجود مجرد است.

وی در ادامه علم حضوری نفس به خود را یکی از مراتب مجرد نور دانست و افزود: این مرتبه غیرمادی تجردش مطلق است، یعنی نفس که یک وجود مجرد است نسبت به خودش علم دارد و این علم نفس نسبت به خودش از مقوله علم حضوری است یعنی خود نفس برای خودش حضور دارد نه صورت‌های نفسانی.

مدیر حوزه علمیه با اشاره به تقسیم بندی مفاهیم از سوی شیخ اشراق اظهار کرد: مفاهیم دو جور هستند، نخست مفاهیم عینی که مفاهیمی هستند که یک حقیقتی در عالم خارج دارند و یک صورتی هم در ذهن پیدا می‌کنند، دیگری مفاهیم ذهنی هستند که وجود خارجی ندارند و حقیقت آنها همان ذهنی بودنشان است.

این استاد تفسیر مفاهیم ذهنی را دارای شاخصه‌ها و اصولی دانست و افزود: مفاهیم ذهنی تنها در ذهن زائد بر ماهیت بوده و بر آنها اضافه می شوند، این مفاهیم حدی ندارند چون وجود ذهنی همان وجود عقلی مجرد است، هم چنین در خارج دارای ذوات عینی نیستند و اموری هستند که از تحقق آنها در خارج تکرار لازم می‌آید این مفاهیم اعم از مفاهیم دیگر هستند و قابل حمل بر بسیاری از اشیا هم هستند.

وی در ادامه با بیان اینکه شیخ اشراق ادعا دارد که مفهوم ظهور از مفاهیم ذهنی است نه عینی، ابراز کرد: چون مفهوم ظهور ما به ازای خارجی ندارد و حدی هم برای آن متصور نمی‌شود عمومیت و تعدد محل دارد مستقل نیست و جزئی از ماهیت شی هم محسوب نمی‌شود از این رو با حواس قابل درک نیست.

مدیر حوزه علمیه با اشاره به تقسیم بندی دیگری برای وجود مجرد از دیدگاه شیخ اشراق، گفت: یک شی یا حقیقت ذاتش نور است یا حقیقت ذاتش نور نیست که در آن صورت گفته می شود مظلم و تاریک آن که حقیقت ذاتش نور است گاهی عارض بر غیر است و گاهی عارض بر آن نیست که در این صورت گفته می شود نور محض و مجرد.

حجت الاسلام عباسی در ادامه افزود: شیخ اشراق در یک تقسیم بندی دیگر می‌گوید که نور گاهی فی نفسه لنفسه است نوری را که این گونه باشد انوار مجرده می‌گویند که نفس در آن اشراق و پرتو افشانی دارد یعنی ادراک کننده خودش است.

در بدیهی بودن یک شی اصالت همواره با نور است

وی در پایان با بیان اینکه در بدیهی بودن یک شی اصالت همواره با نور است گفت: مبدا همه حقایق نور است چرا که تمام حقایق از نور خلق شده اند نور اصل است و اشیا با نور است که تفاوت پیدا می کنند طبق مکتب شیخ اشراق مبدا تمام هستی نور است و همه اشیا از نور سرچشمه گرفته اند نور انواع مجرد و غیر مجرد دارد نور مجرد مانند عقول دهگانه که در مثل افلاطونی مطرح می‌شود و نور غیر مجرد مانند نور آفتاب و شمع که محسوس هستند./873/202/ب2