باید برای سنت‌های نامعقول جایگزین منطقی معرفی کرد
حجت الاسلام سید حسین خادمیان، استاد اخلاق در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، درباره سنت نامعقول چهارشنبه سوری، گفت: ابتدا باید تبیین شود که یکی از وظایف حکومت آماده کردن بستر تفریح و شادی امت است. اسلام مساله تفریح و شادی را یکی از روش هیا تربیتی معرفی کرده است و در سیره معصومین این روش فراوان دیده می شود.
وی افزود: کارگزاران حکومت اسلامی باید امکانات و فضای معقول و مشروع تفریح ملت را فراهم کنند و باید گفت اگر حکومت در این باب کوتاهی نماید حق ملت را تضییع کرده است.
کارشناس مذهبی ابراز داشت: تفریح یعنی اوقات و لحظاتی از زمان زندگی را برای دور کردن فرسایش از جسم و روح و آرامش بدن و روان اختصاص دادن، هر چه جمعیت بیشتر و زندگی کاری پیچیده تر شود، ترویج تفریح و شادمانی ضروری تر خواهد بود. زیرا تفریح سالم و مشروع اعصاب و روان انسان را آرام می کند.
وی بیان داشت: در جامعه ای که تفریح سالم در دسترس مردم باشد آمار ناهنجاری ها پایین خواهد بود و البته بر عکس اگر تفریح نباشد یا در دسترس و سهل نباشد و یا تفریحی معقول و مشروع نباشد آمار ناهنجاری ها فزاینده می شود، مثلا خانواده ای که در آن زن و مرد شاغل هستند و خود را به هر دلیل یا بهانه فقط خسته کار و اصطکاک با سختی می کنند قطعا در معرض و خطر سردی و طلاق و سایر موارد قرار دارند.
استاد حوزه علمیه افزود: باید توجه داشت اصل تفریح یک امر شرعی و عقلی و ضروری است و برای همین که بازی و تفریح با روح و تربیت انسان سروکار دارد اسلام برای تفریحات نیز احکامی را صادر کرده تا انسان در حال تفریح هم به تکامل و سعادت و ارتقای فکر و روح برسد و مبادا تفریح فقط یک امر ابطال فرصت و عمر باشد.
کارشناس مذهبی در خصوص تفریحات معقول، عنوان داشت: تیراندازی ضمن نشاط و شجاعت روحیه دقت و صبر را در انسان نهادینه می کند و به آدمی یاد می دهد با کمترین داشته دقیق تربن خواسته را با دقت و صبر و چالاکی هدف بگیر، شنا به انسان یاد می دهد همیشه محیط زندگی یکسان نخواهد بود پس خودت را برای محیط های متفاوت آماده کن و با تغییر محیط سردرگم و مستاصل، نباشد. اسب سواری به انسان یاد می دهد تا چگونه با صبر و سلیقه و دقت یک موجود بی شعور بی زبان و وحشی را تربیت و رام کند. کسی که بتواند با بردباری یک حیوان را تربیت کند قطعا می تواند یک انسان با شعور را تحمل کرده و تربیت کند.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: انحراف در تفریح خطرات پرخاشگری، فریب، قمار و غیره را در پی دارد، امام رضا(ع) در رهنمودی می فرمایند؛ از لذت های دنیا چنان استفاده کنید که شخصیت شما ضرر نبیند و به خشونت ختم نشود.
وی ادامه داد: اگر هر کس بخواهد هر طور دلش خواست تفریح کند قطعا تفریح او سبب آسیب و آزار دیگری خواهد شد.
حجت الاسلام خادمیان عنوان کرد: آیا کسی اجازه دارد هر طور دلش خواست خانه بسازد، مسجد بسازد، مدرسه بسازد، بیمارستان بسازد، غذا تهیه کند، لباس تهیه کند و رانندگی کند. قطعا هیچ چیزی بی تعریف و حساب و کتاب توان اجرایی شدن ندارد، تفریح هم از این حقیقت مستثنی نیست.
استاد حوزه علیمه ادامه داد: از آنجا که تفریح برای نشاط روح و ورزیدگی جسم صورت می گیرد پس هر تفریحی که سبب نشاط روح و سلامت جسم باشد تفریح سالم و هر تفریحی که خلاف این مقصود باشد تفریح ناسالم است، تفریح سالم تفریحی است که وسیله و سبب رشد روح و فکر و سلامت جسم باشد.
کارشناس مذهبی تاکید کرد: بنابراین تفریحی که سبب ناهنجاری، ابتذال شخصیتی، آزار جسمی و روحی به خود و دیگران، ایجاد اختلالات اجتماعی و خانوادگی و ترویج خشم و جنایات و موارد دیگر شود نه تفریح است نه نشاط و نه شادمانی بلکه نابودگر روح و جسم است. باید توجه داشت بهانه رسم و سنت دیرین توجیه زشت یک تفریح غلط است. آیا ما حاضریم مثل صد سال پیش لباس گذشتگان خود را به تن کنیم حتی ما حاضر نیستیم لباس دهه قبل را بپوشیم و به قول معروف می گوییم از مد افتاده، حال چگونه است که می گوییم فلان رسم بی اثر و فایده و بی محتوا و خرافی قرون گذشته باید زنده بماند؟ آن هم با آسیب های مالی و جانی و روانی که البته آن رسم را هم به همان شکل نیز اجرا نمی کنیم.
وی یادآور شد: مرحوم ابن ادریس از بزرگان فقه شیعی می فرماید بهترین تفریح تیراندازی و مطالعه است و می فرماید؛ فرزندانتان را با تیراندازی شاد کنید تا نشاط در آنان سبب شجاعت شود و به بازار کتاب ببرید تا فرهنگ دوست و با فرهنگ تربیت شوند.
استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: اسلام بازی و تفریحی را تایید می کند که روح دقت و تفکر و شجاعت را در انسان پرورش دهد نه شکستن و مغلوب کردن و له کردن دیگران را، اسلام می فرماید ملاعبه سالم آری اما مغالبه ممنوع. برای همین است که فقها می فرمایند تفریحی که روح مغالبه در آن حاکم باشد اشکال دارد و حرام است. کارگزاران حکومت باید وسایل تفریح مردم را تامین کنند.
وی ابراز داشت: اگر جامعه وسایل تفریح سالم و در دسترس را نداشت به ناهنجاری تفریحی می رسد مشکل این است که ما مدیریت تفریح نداریم. اگر حکومت از خردسالی تا کهنسالی مدیریت تفریح سالم و برنامه صحیح داشت دیگر چهارشنبه سوری، سیزده بدر و . . . معضل حکومت و مردم نمی شد، ما حتی برای شادی شب عروسی نیز مدیریت نداریم و شادمانی عروس و داماد باعث بسته شدن راه ها و اذیت دیگران می شود، من عرض می کنم می توان از همین چهارشنبه سوری بهترین استفاده تربیتی را کرد و از خستگی روحی مردم کاست و ارتقای فرهنگ را تعلیم داد، منتهی با مدیریت.
حجت الاسلام خادمیان یادآور شد: خوب سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری و دیگر نهادها اگر مدیریت تفریحات سالم داشته باشند از خطرات روحی، جسمی و مالی و درمانی بسیار کاسته می شود. چقدر سازمان آتش نشانی، شهرداری، نیروی انتظامی و غیره از چند روز قبل و بعد از چهارشنبه سوری هزینه می کنند که منتج به نتیجه نیست. این هزینه را مدیریت درست کنند مثلا سازمان تبلیغات اسلامی و شهرداری ها و شوراهای شهر و دیگر نهادها می توانند در شب چهارشنبه سوری تمام مراکز تفریحی را رایگان اعلام کنند، مانند باشگاه های ورزشی، سالن های اسب سواری، استخر، سینما، تیراندازی، موزه ها، ممکن است در ابتدای امر این راهکار پاسخ صد در صدی ندهد ولکن شما مطمئن باشید در مدتی نه چندان طولانی بسیار مفید فایده خواهد بود./856/302/ب1