ضرورت چاره اندیشی برای رفع دغدغه‌های رهبری در انقلابی ماندن حوزه
اشاره: در جامعه اسلامی، با توجه به جایگاه بسزای طلاب و فضلای حوزه علمیه در مسائل خرد و کلان فرهنگی و اجتماعی و عهده دار بودن رسالت انبیا و امامان در زمان غیبت، نمی توان نسبت به نقش مدارس علمیه در چگونگی تربیت و ترسیم افق فکری طلاب در دوران طلبگی غافل بود.
خبرنگار خبرگزاری رسا در تبیین این مسأله مهم در گفت و گو با حجت الاسلام مصطفی سمیعیان، مدیر مدرسه علمیه علی بن موسی الرضا(ع) که در عرصه تربیت طلاب پیشینه ای ارزشمند را در کارنامه خود به ثبت رسانده اند، پرداخته که حاصل این گفت و گو تقدیم خوانندگان محترم می شود.
رساـ برای ورود به گفت و گو می خواهیم این مدرسه را به صورت مختصر معرفی کنید.
این مدرسه ویژه حافظان قرآن، و شرط پذیرش طلاب حافظ بودن قرآن است. حدود 150طلبه در 6پایه دروس حوزوی را مثل بقیه مدارس دنبال میکنند، ودر کنار این، برنامه های قرآنی وجود دارد که اندوخته های قرآنی طلبه ها از بین نرود.
16 استاد قرآنی در این مدرسه حضور دارند که در گروه های مختلف قرآنی فعالیت می کنند، در کنار این برنامه ها، برنامه هایی برای حافظین برنامه تدبر، برای علاقه مندان به قرائت کرسی تلاوت به نام ندای ملکوت و برای کسانی که علاقه به ترتیل خوانی دارند، استاد آموزش فنون ترتیل خوانی داریم. البته برای اطمینان از پیشرفت طلبه ها آزمون دوره‌ای وجود دارد و قابل ارائه در مسابقات مختلف هستند که این نشانگر تلاش ویژه استادان محترم این مدرسه است.
رساـ چه امکانات و خدمات علمی پژوهشی در مدرسه شما وجود دارد؟
امکانات این مدرسه شامل کتابخانه بزرگ و غنی و علاوه بر آن وجود اتاق رایانه که رایانه های آن متصل به تمام نرم افزارهای پژوهشی هستند. همچنین کلاس های تخصصی در رابطه با یادگیری معنا و مفهوم پژوهش و چگونگی آن و کارگاه های پژوهشی از دیگر خدمات علمی به طلاب است. این نکته را هم باید یادآور شوم که طلاب این مدرسه دارای پرونده پژوهشی هستند.
رساـ به نظر شما طلبه تراز تمدن اسلامی در کنار تحصیلات حوزوی، باید چه مهارت هایی را فرا بگیرد؟
یک طلبه چون رسالتش هدایت و رهبری جامعه است، باید در کنار تحصیلات حوزوی مهارت های طلبگی را هم یاد بگیرد؛ یکی از این مهارت ها مخاطب شناسی است و بخش دیگر آشنایی با مسائل روز و دیگر این که توانایی پاسخگویی به شبهات را داشته باشد؛ حتی امروزه شناخت ادبیات رسانه نیز از اهمیت خاصی برخوردار است تا از ین طریق بتواند رسالتش را به خوبی انجام بدهد.
امروزه میدان تبلیغی بسیار دچار تغییر شده و فراتر از گذشته شده است؛ از این رو زبان تبلیغ و ابزار آن هم تغییر کرده است که این مستلزم شناخت این زبان و ابزار آن است مثلا یادگیری زبان روز دنیا برای طلبه ها ضروری است.
رساـ نسل جدید حوزه نسبت به گذشته چه تفاوت هایی دارد؟
آنچه را که ما می بینیم این است که به برکت انقلاب اسلامی فضای حوزه نسبت به قبل متفاوت است و کسی که امروزه به عنوان طلبه معرفی میشود، این به معنای آن است که ایشان آمده دین باور بشود تا بتواند در عرصه های داخلی و خارجی این موضوع را مطرح بکند و قبلا فضا اینگونه نبوده است.
به همین دلیل است که حوزه در قبال تمام شئونات نظام اسلامی وظیفه دارد، به این معنا که باید طلبه امروز ما استعداد خودرا بسنجد و ببیند که در کجای نظام اسلامی میتواند به عنوان یک نیروی حوزوی و دینی خدمت بکند و لذا سیر تحصیلی اش را باید برآن مبنا جهت بدهد. قبلا فقط نگاه تبلیغ سنتی بود اما اکنون که طلبه وارد عرصه بین المللی میشود در این عرصه باید بتواند اسلام ناب را معرفی کند همانطور که امام خامنه ای به جوانان و نوجوانان آمریکایی و اروپایی گفت دین را از منبع اصلی آن بگیرید؛ و این طلبه های ما هستند که اینجا باید قوی باشند و با این افق دید وارده صحنه بشنوند و نقش این منبع اصلی را به خوبی ایفا کنند.
قطعا طلبه های امروز ادامه دهنده راه گذشتگان هستند ولی متناسب با نیازهای امروز،این همه جوان که وارد حوزه میشوند اینها همان انگیزه های دینی را دارند و به عنوان سرباز امام زمان(عج) و شاگردان مکتب امام صادق وارد حوزه می شوند اما افق دیدشان با نسل قدیم فرق دارد و متناسب با امروز هست و مسولین حوزه وظیفه دارند که این امتیاز را به خوبی جهت بدهند و این نیروی عظیم را با این دیدگاه به خوبی تامین و مدیریت کنند.
رساـ تربیت نسل جدید طلبه با توجه به نیازمندی های معرفتی نظام اسلامی و جهان اسلام باید چگونه باشد؟
تصور بنده این است که زمینه ای برای فراهم آمدن دغدغه رهبری مبنی بر انقلابی ماندن حوزه و طلاب به وجود نیامد. و حضرت آقا در سخنرانی های اخیرشان به این نکته اشاره نمودند و تاکید کرده اند. این ها القا کننده این موضوع و وظیفه است که چاره ای در متن برنامه های حوزوی برای این مساله اندیشیده شود، مثلا در مناسبت های گوناگون، برای طلبه ها دوره های آموزشی گذاشته شود، یا در طول سال دوره هایی برای طلبه ها گذاشته بشود که طلبه این را بداند که در قبال نیاز نظام اسلامی و انقلاب اسلامی وظیفه و رسالتی را عهده دار است، وباید برای این موضوع و ترسیم راه آن واحدی تشکیل بشود که به صورت متونی و محتوایی به این موضوع بپردازد.
رساـ خروجی های حوزه علمیه چگونه می توانند در تکاپو بخشی و گرایش جوانان به حوزه نقش آفرین باشند؟
این مسأله بستگی به پرورش طلبه ها در حوزه دارد، طلبه ما باید وقتی فارق التحصیل شد، متناسب با نیاز جامعه تربیت شده باشد. مثل شهید مطهری که به نسبت نیاز جامعه دست به قلم می شد مثلا جوانان امروزه ما در تیررس ایجاد شبهات دشمن هستند و ماهم بیاییم در حوزه پرداختن به شبهه شناسی را یک رشته قرار بدهیم؛ فارق التحصیلان این حوزه می توانند در این زمینه به جوانان کمک کنند. به طور کلی اگر در حوزه خوب برنامه ریزی بشود و متانسب با نیاز جوانان و جامعه برنامه ریزی کنیم این تاثیرگزاری به نحو احسن انجام خواهد شد./874/گ403/س