توسل منافات با توحید ندارد
حجت الاسلام والمسلمین مهدی زمانی، استاد درس خارج و سطح عالی حوزه علمیه خراسان در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، پیرامون شرح دعای بیست و هشتم ماه مبارک رمضان با قرائت «اللهم وفرحظي فيه من النوافل و اکرمني فيه باحضار المسائل و قرب فيه وسيلتي اليک من بين الوسائل يا من شغله الحاح الملحين» بیان داشت: خدايا مرا در اين روز از اعمال نافله و مستحبات بهره وافر عطا فرما و به حاضر و آماده ساختن مسائل (يعني اموري که مسؤول آنم در دنيا و آخرت) در حقم کرم فرما و وسيله مرا بين وسائل و اسباب به سوي خودت نزديک ساز اي خدايي که سماجت و الحاح بندگان ترا (از کار لطف و جود و بخشش) بازنخواهد داشت.
بهره برداری از نوافل
حجت الاسلام والمسلمین زمانی بیان داشت: در این روز از خداوند متعال سه تقاضا داریم می گوئیم خدایا در این روز بهره ام را از مستحبّات زیاد گردان! انجام مستحبّات در تکامل انسان نقش بسیار والایی دارد چرا که انسان آن را از روی میل و رغبت انجام می دهد.
وی افزود: به همین جهت در روایات تأکید فراوانی برآن شده است؛ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) قَالَ اللَّهُ مَا تَحَبَّبَ إِلَيَّ عَبْدِي بِشَيْءٍ أَحَبَّ إِلَيَّ مِمَّا افْتَرَضْتُهُ عَلَيْهِ وَ إِنَّهُ لَيَتَحَبَّبُ إِلَيَّ بِالنَّافِلَةِ حَتَّى أُحِبَّهُ فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ كُنْتُ سَمْعَهُ الَّذِي يَسْمَعُ بِهِ وَ بَصَرَهُ الَّذِي يُبْصِرُ بِهِ وَ لِسَانَهُ الَّذِي يَنْطِقُ بِهِ وَ يَدَهُ الَّتِي يَبْطِشُ بِهَا وَ رِجْلَهُ الَّتِي يَمْشِي بِهَا إِذَا دَعَانِي أَجَبْتُهُ وَ إِذَا سَأَلَنِي أَعْطَيْتُهُ»(المحاسن/ج1/ص291) رسول خدا(ص): خداوند فرموده است هیچگاه بندۀ من به چیزی به من تقرّب نمی جوید که نزد من محبوب تر از واجبات باشد ولی او پیوسته با عمل به مستحبّات به من ابراز محبّت می نماید تا آنجا که من او را دوست می دارم و زمانی که او را دوست بدارم گوش او می شوم که با آن می شنود و چشم او می شوم که با آن می بیند و زبان او می شوم که با آن سخن می گوید و دست او می شوم که با آن می گیرد و پای او می شوم که با آن راه می رود.هرگاه مرا بخواند اجابتش کنم وهرگاه از من تفاضا نماید برآورده سازم.
استاد زمانی ادامه داد: از این حدیث به خوبی جایگاه مستحبّات به دست می آید که چگونه مداومت برآنها انسان را به مقام فنای در ذات احدیّت می رساند.
درخواست واقعی یا تخیلی
استاد درس خارج حوزه علمیه خراسان در بیان فراز دوم دعا گفت: می گوئیم پروردگارا! در این روز مرا با یادآوری خواسته هایم گرامی دار! خواسته های انسان دو گونه اند واقعی و صحیح و یا تخیّلی و ناصحیح هستند.
وی افزود: بسیاری از افراد خواسته هایشان نادرست است و از خداوند متعال اموری را می طلبند که به ضرر آنهاست و چه بسا بر آن پافشاری و اصرار دارند ولی راه صحیح آن است که آدمی خود را به پرورگار سپرده و از او بخواهد که خواسته های درست را در ذهن او قرار دهد.
توسل
استاد سطح عالی حوزه علمیه بیان داشت: در فراز سوم دعا می گوئیم بارالها! در این روز نزدیک ترین وسیلۀ به سوی خودت را نصیبم گردان! در این فقره از دعا مسألۀ توسّل مطرح شده است که یکی از اساسی ترین مباحث اعتقادی است.
وی افزود: گروهی از مسلمین منکر توسّل هستند و با این استدلال که توسّل منافات با توحید دارد آنرا به شدّت محکوم می کنند. درحالیکه اکثرّیت جهان اسلام آنرا قبول داشته وهیچ منافاتی بین آن وتوحید نمی بینند.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی گفت: در قرآن کریم خداوند متعال می فرماید «یا ایّها الذین آمنوا اتّقو الله وابتغوا الیه الوسیلة وجاهدوا فی سبیله لعلّکم تفلحون»(المائده/35) ای کسانی که ایمان آورده اید تقوای الهی داشته و به دنبال وسیله ای بسوی او بوده و در راه او تلاش کنید به امید آنکه رستگارشوید.
وی ادامه داد: در احادیث نیز این مسأله مورد توجّه جدّی قرار گرفته است «قَالَ الرضا علیه السّلام إِذَا نَزَلَتْ بِكُمْ شِدَّةٌ فَاسْتَعِينُوا بِنَا عَلَى اللَّهِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى»(بحا رالانوار/ج91/ص5) امام رضا (ع) فرمودند هرگاه مشکلی برایتان پیش آمد از خداوند به وسیلۀ ما کمک بخواهید و این همان گفتار خداست که فرماید برای خداوند نامهای نیکوست.
استاد درس خارج حوزه افزود: از این بیان حضرت هم استدلال توسّل روشن می شود و هم پاسخ به کسانی که توسّل را خلاف توحید می دانند چرا که با بیان آن حضرت روشن شد که معصومین در برابر خداوند متعال نیستند تا شرک لازم آید بلکه آنها اسماء خدایند که جنبۀ مرآتی دارند یعنی از خود هیچ ندارند بلکه آنها خدانما هستند بنابراین درخواست از آنها و وساطتشان به او باز می شود.
وی در پایان گفت: بنابراین دعا در نهایت بعد طرح درخواست ها می گوئیم ای معبودی که اصرار اصرار کنندگان ترا غافل از دیگران نمی سازد! ازتو می خواهیم که توسّل ما را بپذیری !آمین./301/933/ب1