ارتقای سواد رسانه‌ای جامعه ضروری است/ رادیو معارف در محتوا و ساختار برنامه‌ریزی شده پیش می‌رود
مجتبی تونه‌ای مدیر رادیو معارف در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در تشریح فعالیت‌ها و برنامه‌های این رادیوی دینی و معارفی گفت: خوشبختانه تا کنون با وجود مشکلات مالی؛ رسالت و مأموریتی که بر دوش همکاران ارزشی و حوزوی رادیو معارف است، با همت و تلاش و انگیزه‌های دینی همه کارکنان این مجموعه به صورت دقیق برنامه‌ریزی و پی گیری می شود.
مدیر رادیو معارف در حوزه محتوا، سیاست‌های این شبکه رادیویی را بر چهار محور اخلاق اجتماعی، مهارت‌های زندگی، سواد رسانه‌ای و پاسخ به شبهات دینی تعریف کرد و گفت: در این شبکه رادیویی سعی شده است مخاطبان با چنین مطالبی به صورت کامل آشنا شوند؛ متأسفانه ناهنجاری‌های اجتماعی در جامعه شیوع پیدا کرده بود و اخبار ناخوشایندی از آسیب‌های اجتماعی به گوش می‌رسید؛ نگرانی‌های مختلفی برای جامعه، خانواده و جوانان ایجاد شده؛ برای همین در برنامه های این رادیو به اخلاق اجتماعی جوانان، نخبگان و حتی خانواده‌ها توجه ویژه ای می‌شود.
تبیین آسیب‌های فضای مجازی و مهارت های سبک زندگی
وی ترویج و تبیین مهارت‌های زندگی در جهت تحکیم خانواده را از دغدغه های رادیو معارف دانست و توضیح داد: امروزه مشکل خانواده در عرصه اجتماع کم نیست، بسیاری از خانواده‌ها به دلیل آشنا نبودن با مهارت‌های زندگی دچار طلاق‌های عاطفی یا فروپاشی خانواده شده‌اند و یا مشکلاتی خانواده‌ها را تهدید می‌کند در این عرصه لازم بود که مخاطبان شبکه معارف از منظر دینی با مهارت‌های زندگی آشنایی خوبی داشته باشند.
مدیر رادیو معارف با اشاره به ضرورت ارتقای سواد رسانه‌ای جامعه گفت: والدین در خانواده‌های ما آشنایی چندانی با سواد رسانه‌ای ندارند؛ ولی دختران و پسرانشان به واسطه اینکه این تکنولوژی در زمان اینها آمده است آشنایی کامل با این فضا دارند؛ از این رو خانواده‌ها را باید با این فضا آشنا کنیم که هم از فرصت‌ها و هم از تهدید‌ها و آسیب‌های این فضا مطلع باشند.
تونه‌ای پاسخ به شبهات دینی در حوزه‌های مختلف قرآنی، تاریخی، اعتقادی و تربیتی را از دیگر کارکردهای رادیو معارف برشمرد و ابراز داشت: امروزه ماهواره‌ها، اینترنت، فضای مجازی، سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی و حتی برخی روزنامه‌های رسمی کشور شبهات مختلفی در راستای سست کردن اعتقادات دینی جامعه به ویژه جوان‌تر‌ها ایجاد می‌کنند؛ در این رادیو شبهات را دسته‌بندی کردیم و با ظرفیت شهر مقدس قم و روحانیان عزیز برنامه‌ای با نام پرسمان در بخش عصرگاهی رادیو طراحی کردیم که هر روز به بخشی از این سئوالات پاسخ داده می شود.
مدیر رادیو معارف با اشاره به ضرورت ایجاد جذابیت در برنامه‌های رادیویی تصریح کرد: در مرحله اول بعضی از برنامه‌ها را کوتاه کردیم و با توجه به اینکه مخاطبان حوصله برنامه‌های طولانی را ندارند زمان هر برنامه را در حد ده تا پانزده دقیقه تقلیل داده‌ایم و در نتیجه سرعت آیتم‌ها بیشتر شده است و مخاطبان نشان داده‌اند که اقبالشان به این شبکه بیشتر شده است. البته بدون اینکه نقصانی در برنامه‌های این شبکه ایجاد شود.
قالب‌های متفاوت رسانه‌ای در شبکه رادیویی معارف
تونه‌ای افزود: در گذشته قالب سخنرانی، میزگرد، پرسش و پاسخ بیشتر در تولید برنامه ها ملاک بود و از برخی ظرفیت‌های هنری همچون قالب «مستند» و «مسابقه» غافل بودیم که رادیو برای انتقال مطالب خود از این مسیر هم استفاده می‌کند.
وی ادامه داد: در برنامه مسابقه همای رحمت که جمعه‌ها پخش می‌شود محور مباحث پیرامون نهج البلاغه است که آموزه‌های نهج البلاغه و آموزه‌های تربیتی حضرت علی(ع) را در قالب مقایسه به شنوندگان ارائه می‌شود، خوشبختانه به خاطر جذابیت خوب خود با اقبال خوبی از سوی مخاطبان رو به رو شده است.
مدیر رادیو معارف اظهار داشت: برنامه نمایشی باغ تماشا را در جدول پخش خود تعبیه کرده‌ایم و آن هم زندگی مفاخر بزرگ اسلام و رزمندگان و سرداران است که به عنوان الگو می‌تواند به نسل امروز معرفی شود.
تونه‌ای هدف اصلی گروه‌های علمی رادیو معارف را شناسایی موضوعات روز جامعه توصیف کرد و گفت: گروه‌های علمی رادیو معارف باید بتوانند متناسب با نیازهای جامعه برنامه خود را ارائه کنند؛ اگر رسانه‌ای نتواند متناسب با نیازها و پاسخ به نیازهای مخاطبان خود گام بردارد دچار افت مخاطب می‌شود و از پویایی و اقبال جامعه دور می‌ماند. رسانه‌ای می‌تواند موفق باشد که نیاز مخاطبان خود را با توجه به مصالحی که در نظر دارد برطرف کند.
رادیو معارف برای مخاطبان عام و خاص برنامه‌های مجزا دارد
وی نوع مخاطبان رادیو معارف را در بخش عام افراد متدین و علاقه‌مند به حوزه دین و در بخش خاص جامعه حوزویان، دانشجویان و نخبگان دینی معرفی و تصریح کرد: برای مخاطبان خاص تا کنون موضوعات فقهی ـ حقوقی با عنوان فقه هنر را مطرح کردیم که یک مقطعی در زمان بحث موسیقی و تک‌خوانی صدای زن و این مباحث مطرح بود که شبهاتی رایج بود و فرهنگ و ارشاد اسلامی هم مواضع مختلفی گرفت؛ از این رو لازم بود که رسانه به ویژه متولیان حوزه دین هم از منظر فقهی به تبیین حلیت و حرمت این مباحث وارد شوند.
مدیر رادیو معارف تصریح کرد: در حوزه رسانه مسائل زیادی همچون ماهواره و اینترنت، تلفن همراه، شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های رایانه‌ای قابل طرجح است، این فضاها که امروزه دست بچه‌های حتی پیش از دبستان هست آسیب‌ها و فرصت‌های زیادی را می‌توانند ایجاد کنند؛ از این رو در ساماندهی سبک زندگی ضروری است، رسانه ها وارد میدان شوند.
تونه‌ای ادامه داد: آگاه‌سازی پدر و مادرها نسبت به این مسأله چیز کمی نیست، متأسفانه به خاطر جذابیت‌هایی که این وادی دارد خود پدر و مادرها هم تسلیم این وضعیت شده‌اند؛ شاید به دلیل اشتغالات والدین و برای فاصله گرفتن از فرزندان تسلیم شده‌اند و میدان را به بازی‌های رایانه‌ای و تبلت واگذار کرده‌اند در حالی که نمی‌دانند در دراز مدت اخلاق و تربیت فرزندشان و سبک زندگی خانوادگی‌شان دچار آسیب‌های زیادی خواهد شد. کارشناسان رادیو معارف در برنامه سایه‌روشن، خانه مهر و پرسمان تربیت کودک و نوجوان به صورت مفصل و مبسوط به این مسأله پرداخته‌اند.
وی عرفان‌های نوظهور را تهدید کننده جدی جامعه دینی دانست و ابراز داشت: در برنامه «راه و بیراه» رادیو معارف به صورت جدی به این مسأله پرداخته شده است.
مدیر رادیو معارف در پایان همچنین به برنامه های مهارت‌های زندگی رادیو معارف در جهت تحکیم خانواده اشاره کرد و گفت: پیشگیری از آسیب‌های مختلفی مانند طلاق و اعتیاد در برنامه‌های خانه مهر، صدف و ریحانه به صورت مبسوط پی گیری می شود./836/ت302/س
خبرنگار: محمود لطیف