روابط عمومی حوزه و کارهای برزمین مانده/ نبود پیوست رسانه‌ای در حوزه علمیه قم
مجتبی تونه‌ای، مدیر رادیو معارف در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا مسؤولیت اطلاع رسانی در حوزه‌های علمیه را بر عهده حوزویان و مؤسسات فعال در حوزه دین دانست و گفت: آسیب جدی در انتشار اخبار فعالیت‌های حوزه و مؤسسات حوزوی نبود پیوست رسانه‌ای است؛ امروزه حوزه علمیه ناچار است در مسیر ترویج تولید علم که دغدغه همیشگی رهبر معظم انقلاب به شمار می رود، فعالیت‌های علمی، ریشه‌دارو بنیادین را از مسیر رسانه‌ها تبلیغ کرده، در آگاه‌سازی جامعه کوتاهی نکند.
تونه‌ای ادامه داد: معارضان جبهه انقلاب اسلامی به واسطه ابزارها، امکانات و رسانه‌هایی که در اختیار دارند فعالیت خود را ده برابر نشان می‌دهند؛ اما متأسفانه جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی فعالیت‌های خود را آن گونه که شایسته است بازنمایی نمی‌کند.
پیوست رسانه‌ای حوزه جلوی موازی کاری نهادهای حوزوی را می گیرد
وی پیشگیری از فعالیت‌های موازی را یکی دیگر از ثمرات پیوست رسانه‌ای توصیف کرد و افزود: موازی کاری‌های علمی و پژوهشی جز هدررفت بودجه و اتلاف عمر پژوهشگران چیز دیگری ندارد؛ برخی تحقیقات علمی یا پیشتر صورت گرفته است و یا چندین مؤسسه هم عرض یک پروژه را به پایان رسانده اند، اینجاست که رسانه نقش مهمی را در تکمیل پروژه‌ها و پرهیز از اتلاف وقت حوزویان دارد.
تونه‌ای پیگیری فعالیت‌های حوزه از سوی رادیو معارف و رسانه‌های دیگر را سخت و دشوار عنوان کرد و ابراز داشت: لازم است که همکاران خبری ما در حوزه علمیه فعالیت‌های خود را به اطلاع ما برسانند؛ ارتباط مؤسسات دینی با رادیو معارف ضعیف است، از این جهت باید نگاه رسانه ای حوزویان تقویت شود.
حوزویان به ادبیات و ابزار تبلیغی روز مجهز شوند
مدیر رادیو معارف مسلح شدن حوزویان به ادبیات روز و فنآوری‌های نوین را ضروری دانست و تصریح کرد: چیزی که جامعه ما را امروز به شدت تهدید می‌کند فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است، این فرصت حتی در اختیار کوچک‌ترین فرد جامعه است، فضای مجازی سفره ای آماده با انبوهی از غذاهای مسموم، حرام و شبهه‌ناک است و غذای سالم آن، بخش بسیار کوچکی از آن را شامل می‌شود؛ بنابر این می توان گفت فضای مجازی مبانی اعتقادی جوانان و بنیان‌های خانواده را تضعیف و تخریب می‌کند و عفت و حیا را از دختران و پسران جامعه می‌گیرد؛ با وجود این نباید حوزه و حوزویان در چنین فضاهایی که دین و زندگی مردم هدف قرار داده می‌شود، بدون ساماندهی و افق رسانه ای، تک روی و حرکت کنند.
ضرورت راه اندازی تشکل رسانه ای با حضور حوزویان جوان
وی پیشنهاد داد: تشکلی جوان، خوش فکر، پرانرژی، آشنا به مباحث حوزه دین و جامعه رسانه و آشنا به الزامات رسانه زیر چتر حمایتی حوزه تشکیل شود، راهبردها طراحی شود، راهکارها مشخص شود، تبلیغ و جریان سازی شود و ما بتوانیم در مقابل این شبهات کاری را انجام دهیم که تیم رصدی باشد که شبهات در حوزه ماهواره و فضای مجازی و سایت‌ها در عرصه‌های اعتقادی و دینی تشکیل شود، این شبهات را شناسایی، دریافت و دسته‌بندی کنند و پاسخ‌های مستند، مستدل، متقن، اقناعی و کوتاه دهند که در سطح شبکه‌های اجتماعی بازخورد داشته باشد، طراحی و منتشر شود.
مدیر رادیو معارف با گلایه از فضای اطلاع رسانی در عرصه تبلیغ دین گفت: باید با رویکرد عملیاتی به سمت جریان‌سازی حرکت کنیم که این رود‌های جدا از هم تا به هم پیوند داده نشود ثمر چندانی ندارد، اگر اخبار حوزه هدفمند و تکثیر شود جریان حاکم و سیلی را راه می اندازد اثرگذاری بیشتری در این حوزه خواهد داشت.
تونه‌ای به روند مطلوب تربیت کارشناسان حوزه دین در قم اشاره کرد و گفت: با این وجود احساس می‌کنیم که کارشناسانی که آشنا به مباحث دینی باشند و عمیق و دقیق آن را خوانده باشند و وضعیت جامعه را بشناسند، نوع کارشناسی و بیان مطالب در حوزه رسانه را بدانند بسیار انگشت شمار هستند و از این جهت تلویزیون هم از ما گاهی اوقات کارشناسانی را مطالبه می‌کند و درخواست می‌کند که افرادی را به بخش سیما و شبکه‌های سراسری معرفی می‌کنیم.
وی تصریح کرد: مرکزی باید باشد که از تجربیات افراد در رادیو معارف استفاده کند که به تربیت مبلغ رسانه‌ای آشنا با همان ابعاد مختلفی که اشاره کردم خود می‌تواند کمک مهمی به عرصه رسانه کند.
مدیر رادیو معارف در بیان نظرش نسبت به روابط عمومی حوزه‌های علمیه ابراز داشت: نگاه متولی رسانه در حوزه و مدیر مؤسسات بسیار مهم است اگر در این عرصه کم‌کاری انجام می‌شود باید رفع شود و اگر کاری انجام می‌شود که مورد اعتنا و معتدٌ به است حتماً باید به گوش جامعه رسیده شود.
تحرک حوزه به پویایی روابط عمومی آن است
تونه‌ای با تأکید دوباره بر پیوست رسانه‌ای گفت: متولی اصلی پیوست رسانه‌ای روابط عمومی‌ها هستند؛ بسیاری از مؤسسات ما اعتقادی به روابط عمومی ندارند و یا روابط عمومی را در عداد برگزاری ارتباطات درون سازمانی و برون سازمانی خود می‌دانند بلکه فراتر از این مسأله باید بازتابی نسبت به فعالیت‌های خودشان داشته باشد.
وی تصریح کرد: اعتقاد مدیر در رأس هرم به روابط عمومی می‌تواند فعالیت‌های خود را بیشتر و پررنگ‌تر کند و یک مرکزی در حوزه باید برای بازخواست باشد که چرا این کارهایی که انجام می‌شود را نشر نمی‌دهید؟ چرا هیچ کدام ظهور و بروز بیرونی ندارد.
مدیر رادیو معارف شناسایی استعدادهای جوان تازه وارد حوزه شده را مهم ارزیابی کرد و گفت: جوانانی که وارد حوزه می‌شوند باید استعدادیابی شوند که در چه عرصه‌ای فعال‌تر هستند؛ بعضی را می‌توانند در حوزه‌ها و عرصه‌هایی که استعداد بیشتری دارند فعال کنند، برخی دست به قلم هستند و در حوزه مطبوعات و خبرگزاری‌ها و سایت‌ها فعال کنند؛ برخی در فضای مجازی علاقه‌مند هستند با ترفندها، تکنیک‌ها و مسائل حوزه مجازی آشنا هستند و در این حوزه فعالشان کنند؛ ما چرا نباید یک کانال دینی مستقلی داشته باشیم.
تونه‌ای ادامه داد: مراکزی مسؤول پاسخگویی به مسائل دینی هستند و من که در رسانه هستم خبر ندارم که اینها کانال یا گروه برای دریافت و پاسخ سؤالات خود دارند یا نه؛ اینها باید به ما اطلاعات خود را بدهند و ما تبلیغ و ترویج کنیم؛ هیچ مضایقه‌ای نداریم و هیچ دریافت مالی هم نمی‌خواهیم چون وظیفه ذاتی ما تبلیغ فعالیت‌های حوزه دین هست؛ بنابر این پا به پای رسانه‌ها و فضاهای نوپدیدی که ایجاد می‌شود ما هم باید آرایش رسانه‌ای خود را داشته باشیم.
وی تک‌روی‌ها را باعث عقب افتادن از جریان تبلیغ دین توصیف کرد و گفت: هر چه همگرایی، هم افزایی و کمک به همدیگر داشته باشیم و نخواهیم که کار شخصی خودمان و مؤسسه خودمان و بودجه خودمان را مطرح کنیم موفق‌تر خواهیم بود.
مدیر رادیو معارف از نبود یک روزنامه مخصوص حوزه انتقاد و تصریح کرد: نشریاتی که به هیچ وجه شکل و شمایل و گرافیک و جذابیت‌های ظاهری خود را ندارد شایسته و در شأن حوزه علمیه و حوزویان نیست.
تونه‌ای ایجاد دغدغه رسانه ای را در بین بزرگان حوزوی ضروری دانست و گفت: ما هم باید یک روزنامه و نشریه مستقل با استانداردهای هنری و جذابیتی مخاطب پسند داشته باشیم؛ متأسفانه در برخی رسانه ها شاهد تیترهای کلی از حوزه هستیم.
وی در پیشنهاد خود به آیت الله اعرافی گفت: مسؤولان روابط عمومی اول باید از دل حوزه باشند، همه زوایای مسائل حوزه را بدانند، در رسانه کار کرده باشد، شناختی از رسانه‌هایی که می‌توانند مددکار مسائل حوزوی باشند داشته باشند، مسائل روز جامعه را هم بشناسند و بتواند تعامل خوبی با همه رسانه‌ها داشته باشند.
مدیر رادیو معارف رسانه‌های حوزه دین را در بخش کمک به حوزه‌های علمیه مهم‌تر ارزیابی کرد و ابراز داشت: تعاملی که حوزه با شبکه رادیویی معارف خواهد داشت و خبرگزاری‌ها و مجلات دینی خواهد داشت گسترده‌تر خواهد بود و ما چتر حمایتی‌مان حداکثری خواهد بود. اقدامات خوبی در حوزه صورت می گیرد که متأسفانه بروز بیرونی ندارد.
مدیر رادیو معارف با اشاره این که نداشتن بازتاب فعالیت‌های حوزه سبب کم‌اطلاعی جامعه از فعالیت حوزیان دانست، گفت: من احساس می‌کنم که باوجود کاستی‌ها ولی اقداماتی که در حوزه دین انجام می‌شود، نشست‌های تخصصی که برگزار می‌شوند چون در قم هست و خروجی‌ها و تولید دین هست خروجی‌های حوزه علمیه قم محسوب می شوند./836/ت302/س
خبرنگار: محمود لطیف