۵/۵ ميليون از تحصیل‌کردگان به در بسته بازاركار خوردند
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا به نقل از روزنامه جوان،دفتر آمار و پايش اقتصادي معاونت پژوهشي موسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي كه رياست آن را مسعود نيلي مشاور رئيس‌جمهور در اختيار دارد در گزارشي به «بررسي تحولات بازار كار ايران، فصل دوم 1394» پرداخته است منتها تأكيد كرده مطالب اين گزارش يافته‌هاي پژوهشگران مؤسسه است و بازگو‌كننده ديدگاه‌هاي رسمي موسسه نيست.
بخش‌هایی از اين گزارش قابل ملاحظه است.
روند كاهش بيكاري متوقف شد
نرخ بيكاري مردان از سال 1390 روند كاهشي پيدا كرده است اما طي چند فصل اخير روند كاهشي آن متوقف شده به طوري كه در سه فصل اخير نسبت به فصل‌هاي مشابه سال قبل افزايش پيدا كرده است. نرخ بيكاري مردان كشور در فصل دوم سال 1394 نسبت به فصل مشابه سال قبل يك درصد افزايش پيدا كرده است. نرخ بيكاري زنان تصوير متفاوتي با نرخ بيكاري مردان دارد. روند صعودي نرخ بيكاري زنان كه از سال 1384 شروع شده بود از ابتداي سال 1391 متوقف شده و در فصول گذشته داراي نوسان‌هايي بوده است. نرخ بيكاري زنان در فصل دوم سال 1394 نسبت به فصل مشابه سال قبل 1/8 درصد افزايش پيدا كرده است.
نرخ مشاركت زنان بيشتر شد
نرخ مشاركت زنان طي يك روند صعودي از 11/7 درصد در فصل دوم سال 1393 به 13/7 درصد در فصل دوم سال 1394 رسيده است. نرخ مشاركت مردان نيز در اين دوره 5/1 درصد افزايش يافته است. بررسي آمارهاي مربوط به تغييرات جمعيت غيرفعال نيز به گونه‌اي ديگر بيانگر اين تحولات است.
شغل جديد زيادي در مردان ايجاد نشده
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه روند تعداد شاغلان كشور طي پنج فصل اخير تقريباً صعودي بوده و در فصل دوم سال 1394 نسبت به فصل دوم سال 1393 از افزايش قابل ملاحظه‌اي به ميزان 903 هزار نفر برخوردار شده است. افزايش تعداد شاغلان در اين فصل از يك سو به اين دليل است كه خروج از جمعيت شاغل به غيرفعال در مردان به طور قابل توجهي نسبت به فصل مشابه سال قبل كاهش يافته است و از سوي ديگر، ناشي از اين است كه با وجود افزايش ميزان ورود به جمعيت شاغل زنان، ميزان خروج از جمعيت شاغل به بيكار زنان افزايش چنداني نداشته است. علي‌رغم افزايش قابل ملاحظه تعداد شاغلان در فصل دوم سال 1394، نرخ بيكاري نسبت به فصل مشابه سال قبل به ميزان 1/3 واحد درصد افزايش يافته است.
تعداد بيكاران فصل زمستان 1393 نسبت به تعداد بيكاران فصل زمستان سال 1392 افزايش يافته است. همچنين تعداد بيكاران در فصل بهار و تابستان 1394 نسبت به فصل‌هاي مشابه سال قبل افزايش يافته است. تعداد بيكاران در فصل دوم سال 1394 نسبت به فصل مشابه سال قبل افزايشي به ميزان 478 هزارنفر داشته است. شايان ذكر است سهم زنان از افزايش تعداد بيكاران در فصل دوم سال 1394 نسبت به فصل مشابه سال قبل 209 هزار نفر و سهم مردان 268 هزار نفر بوده است. ، افزايش تعداد بيكاران همراه با افزايش قابل توجه تعداد شاغلان، تحت تأثير افزايش قابل توجه نرخ مشاركت بوده است.
2 دليل رشد بيكاري فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌ها
افزايش بیکاری افراد داراي تحصيلات عالي طي سال‌هاي اخير مي‌تواند ناشي از دو عامل باشد. اول اينكه، بازار كار ايران شغل‌هاي مناسبي براي جمعيت داراي تحصيلات بالاي دانشگاهي فراهم نمي‌كند و دوم اينكه، كيفيت آموزش عالي تناسب چنداني با نيازهاي سمت تقاضاي بازار كار ندارد. شايان ذكر است سهم بيكاران داراي تحصيلات عالي از كل جمعيت داراي تحصيلات عالي طي 10 سال اخير حدود 10 درصد بوده كه طي فصل‌هاي اخير افزايش محسوسي داشته است.
طي فصول آتي تغييرات قابل ملاحظه‌اي که در بازار كار ايجاد می‌شود، مسئله افراد داراي تحصيلات عالي و بدون شغل است. بررسي آمارها نشان مي‌دهد كه در فصل دوم سال 1394 از 39/4 ميليون نفر جمعيت غيرفعال، 5/5 ميليون نفر داراي تحصيلات عالي (فارغ‌التحصيلان و دانشجويان) هستند كه هنوز وارد بازار كار نشده‌اند. همچنين بخش عمده‌اي از اين جمعيت در گروه سني 20 تا 40 سال قرار دارند. در صورت كاهش اثر مأيوس‌كنندگي اين بخش از جمعيت و ورود آن به جمعيت فعال، بهبود قابل توجه در بخش توليد و به‌ويژه ايجاد شغل‌هاي نيازمند تحصيلات، براي مقابله با افزايش نرخ بيكاري جمعيت داراي تحصيلات عالي، ضرورت بيشتري پيدا مي‌كند.
نرخ بيكاري بلندمدت افراد داراي تحصيلات عالي 2/49 درصد شد
با افزايش سطح تحصيلات جمعيت بيكار طي 10سال گذشته، نرخ بيكاري بلندمدت افراد داراي تحصيلات عالي در يك روند صعودي به 49/2 درصد در فصل دوم سال 1394 رسيده است. بدين معني كه در فصل تابستان 1394، 49/2 درصد از بيكاران با تحصيلات فوق‌ديپلم و ليسانس، بيش از يك سال است كه بيكار هستند. بالعكس نرخ بيكاري بلندمدت افراد داراي تحصيلات ديپلم و زيرديپلم در يك روند نزولي به 33 درصد در فصل دوم سال 1394 رسيده است. شايان ذكر است نرخ بيكاري بلند مدت افراد داراي تحصيلات عالي در فصل دوم سال 1394 نسبت به فصل مشابه سال قبل به ميزان 1/3درصد كاهش يافته است.
سلام بر بيكاري
در حالي مركز پژوهش‌هاي مجلس پيش‌بيني كرده بود تا سال ۱۴۰۰ بيكاري به بيش از ۴ ميليون نفر مي‌رسد كه برآورد بسياري از كارشناسان اقتصادي حاكي از رسيدن بيكاري به بيش از ۷ميليون نفر است. در روزهاي آغاز چهارمين سال فعاليت دولت يازدهم قرار داريم و تنها يك سال ديگر زمان براي كار در اختيار مسئولان اين دولت باقي مانده تا بتواند در بخش اقتصادي، اثرات خود را در بازار كار كشور به يادگار بگذارد.
حسن روحاني، رئيس‌جمهوري اسلامي ايران در گفت‌وگوي زنده تلويزيوني (12 مردادماه) درباره رشد اقتصادي گفت: «مسائل اقتصادي كشور را در پنج ماه اول سال جاري اگر مورد بررسي قرار دهيم، در زمينه مسائل اقتصادي، همه علامت‌ها مي‌گويد حركت‌ها رو به جلو است.» در حالي اين اظهارات از سوي مسئولان دولت بيان مي‌شود كه كارشناسان بازار كار معتقدند در زمان آقاي روحاني بيشترين نرخ بيكاري به وجود آمده است. كارخانه‌هاي زيادي تعطيل شده است. وابستگي‌ها بيشتر شده است و هيچ اقدام عملي هم در رابطه با رفع چنين مشكلاتي مشاهده نمي‌شود.
ابراهيم رزاقي كارشناس اقتصادي بيان مي‌كند: «در حال حاضر اگر بيكاري پنهان را محاسبه كنيم تعداد بيكاران بسيار زيادتر از آمار اعلامي است. برخي آمارها روايت از 15ميليون بيكار در كشور دارند و برخي ديگر بيان مي‌كنند حدود 20 ميليون بيكار داريم. آقاي روحاني اخيراً اعلام كرده‌اند ايجاد شغل وظيفه بخش خصوصي است، اما در زمان ناصرالدين شاه هم چنين كارهايي نكردند.»
آل‌اسحاق نيز درباره نرخ بيكاري بيان مي‌كند: يكي از چالش‌هاي اساسي كشور وجود 7 تا 8ميليون جمعيت بيكار است كه قريب به اكثريت آنان تحصيلكرده هستند./998/102/ب3