انتشار اخبار فاقد منبع صحیح اقدامی ضد اخلاقی است

آیت الله ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با تبریک 17 مرداد روز خبرنگار، به تبیین اهمیت کار خبر و خبر رسانی پرداخت و با اشاره به اولویت هایی که رسانه ها باید در دستور خود قرار دهند، گفت: اهمیت خبرنگاری و کار خبری تابع رعایت هنجارهایی است که خبر رسانی دارد.

وی افزود: یک خبرنگاری که صادقانه و بدون کم و کاست مطالب مفید را منتقل می کند به ویژه اگر در بخش معارف دینی باشد و مردم را با مسائل دینی، مسائل انقلاب و مصالح کشور آگاه کند مصداق تبلیغ دین و ارزش ها می شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این که تمام مقاماتی که برای یک مبلغ در روایات بیان شده و عجیب و غریب است شامل چنین خبررسانی و خبرنگار می شود، اظهار داشت: اگر خدایی ناکرده کسی مراعات هنجارهای اخلاقی و شرعی نکند و مبتلا به غیبت، اشاعه سوء ظن و خبرپراکنی های غیر موثق شود ضد اخلاق بوده و اهمیتی ندارد.

وی ادامه داد: در خبر رسانی نخستین شرط این است که خبر صادقی باشد، اگر خبر برای خبرنگار قطعی شده باید القا کند که قطعی است اگر حدس و گمان دارد باید القا کند که حدس و گمان است یعنی بیشتر از علم خود نباید سخن بگوید.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که متأسفانه گاهی اخباری که منبع صحیحی ندارد و نقل قول و حدس و گمان است به عنوان خبر قطعی نقل می شود، ابراز داشت: این کار ضد اخلاق است، برخی از خبرنگاران مطلبی را دوست دارند چون دوست دارند  حدس می زنند و از آنجایی که حدس دارند خبر می دهند که این بسیار غیر اخلاقی است؛ حتی اگر راست هم باشد بازهم غیر اخلاقی است چون آن ها از روی آگاهی نگفته اند.

وی با تأکید این که خبرنگار مطابق آنچه دست او رسیده باید خبر دهد، عنوان کرد: برخی از خبرنگاران دروغ نمی گویند اما راست را ناقص مطرح می کنند باید بدانیم راست ناقص ولو ممکن است که خبرنگار ناراحتی وجدان نداشته باشد چون دروغ نگفته اما بسیاری از اوقات یک دروغ بزرگ است.

رییس انجمن فقه و اصول حوزه خاطرنشان کرد: اگر یک مطلبی با حذف پیشینیه و پسینیه و بدون قرائت نقل کنیم ولو عین آن مطلب از سوی شخص گفته شده باشد درست نیست، گاهی اوقات راست ناقص هم نیست بلکه کامل به شمار می رود اما در شکل و عنوان دادن و یا انداختن در سیاق خاص کارهایی صورت می گیرد، این موارد نکات ظریفی است که حتی امکان دارد یک خبرنگار ناخودآگاه آلوده شود اما دروغ در هر حالتی دروغ است و قبح دارد.

وی اضافه کرد: باید توجه کنیم که قصد خوب هرگز مجوز خبر غیر واقع نیست، برخی از خبرنگاران با یک روحیه ماکیاولیستی رفتار می کنند چون معتقدند اگر می خواهند یک ایده را تثبیت کرده و جا بیندازند اگر دروغی گفته شود اشکالی ندارد گویا می خواهند بگویند هدف وسیله را توجیه می کند، ما باید کاملا آگاه باشیم که امام صادق(ع) فرمودند کار زشت برای همه زشت بوده اما برای شیعه زشت تر است و همچنین کار نیک برای همه نیک بوده اما از شیعه نیک تر است.

آیت الله علیدوست با بیان این که به دلیل داشتن هدف مقدس نمی توان هر جوری خبر رسانی کرد، گفت: مطلقا گفتمان هدف وسیله را توجیه می کند بر خبر رسانی حاکم باشد.

وی پرداختن به اخبار حوزه های علمیه را ضروری دانست و با ارزیابی وضعیت کنونی آن نسبت به سال ها و دهه گذشته افزود: خبرهای حوزه و توابع آن همانند مرجعیت، نهادهای حوزوی جامعه مدرسین، شورای مدیریت و تشکل های درون آن با توجه به اثرگذاری که دارد اهمیت پیدا می کند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که بازتاب و اثر نقل خبر از یک وزیر یا نماینده مجلس با خبر یک مرجع تقلید در جامعه متفاوت است، اظهار داشت: چون حوزه و نهادهای وابسته به آن تعینات خاصی دارند به صورت طبیعی اخبارش نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

وی ادامه داد: باید احتیاط کرد، احتیاط باید مضاعف شود تا خبری را منتشر نکنیم که سبب تضعیف این نهاد و مؤسسات وابسته شود که قطعا صلاح نیست؛ وضعیت امروز با گذشته قابل مقایسه نیست و غلط است که الان را به ده یا بیست سال پیش مقایسه کنیم؛ گستردگی تکنولوژی و خبر رسانی سبب شده که نتوان وضعیت امروز را با گذشته مقایسه کرد، الان بحث دهکده جهانی در حوزه نیز پیاده شده است./1323/ت302/ج