نشست گفتمان صلح و چالش های پیش روی آن برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، به مناسبت روز جهانی صلح نشست گفتمان صلح و چالش های پیش روی آن غروب روز شنبه سوم مهرماه در سالن کنفرانس انجمن جامعه شناسی ایران با حضور خلیل میرزایی عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، عالیه شکربیگی عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و جامعه شناس خانواده،  سید جواد میری دانشیار پژوهشکده مطالعات اجتماعی و حسن امیدوار دکترای جامعه شناسی گروههای اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی و با شرکت استادان و دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی، تهران، علوم و تحقیقات و همچنین اعضای انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد.

در ابتدای این نشست حسن امیدوار دانشجوی دکترای علوم اجتماعی با بیان این که صلح پدیده ای فردی است که از دل جنگ خارج می شود، گفت: طبق نظریه های جدید نطفه های جنگ در صلح نهفته است.

وی با تشبیه جنگ به یک بیماری ابراز داشت: جنگ به مشابه یک بیماری است که بدون رساندن هیچ آسیبی می توان آن را از بین برد.

این دانشجوی دکترای جامعه شناسی با تعریفی از صلح منفی، اظهار داشت: برخی صلح ها منفی است به این صورت که در آن انصاف و عدالت لحاظ نمی شود.

امیدوار افزود: نهضت هایی که دنبال صلح طلبی هستند از جهان آرزوها نشأت می گیرند و در نهایت نقش آنها یاری دهنده، تسکین دهنده و تقویت کننده می باشد ولی نمی توانند درمان کننده باشند.

این کارشناس اجتماعی صلح را یک پدیده اجتماعی دانست و گفت: علم صلح برگفته از جهان شناخت است و صلح یک پدیده اجتماعی می باشد که با ابزار های جامعه شناسی می توان ریشه های که در صلح منجر به جنگ می شود را شناسایی کرد.

وی ادامه داد: صلح مشکلاتی دارد که گاهی پیچیده تر از مسأله جنگ است.

امیدوار بیان داشت: جهت حفظ بقا در همان ابتدا پدیده جنگ شروع شد، حتی از یک ترس می تواند جنگ شروع شود که به دنبال جنگ مکانیزم دفاعی کار می کند و سپس واکنش های ستیز، گریز، توقف و استتار را در انسان ایجاد می کند.

وی ادامه داد: با تحول و پیشرفت بشر نیاز به مذاکره و گفت و گو هستیم که فرهنگ صلح امروز دنبال آن است.

جنگ طلب بودن آمریکا

امیدوار به جنگ طلب بودن آمریکا اشاره کرد و گفت: آمریکا که می خواهد خود را کدخدای دهکده  جهانی بداند امروز یکی از خطرات جنگی است که در منطقه می چرخد تا جنگ را منتقل کند.

وی ادامه داد: اگر آمریکا به ایران حمله نکرد و از ابزار تحریم استفاده کرد برای این بود که دید در مقابل جنگ با ایران نقاط آسیب پذیری دارد که به این نقاط آسیب پذیر خود توجه کرد و حمله نکرد.

امیدوار افزود: تحریم به عنوان یک خشونت و یک قدرت ثانویه است که آمریکا از آن استفاده کرد.

عربستان نمونه ای از شرایط نقصان قدرت

حسن امیدوار در ادامه سخنانش به شرایط نقصان قدرت اشاره و بیان کرد: وقتی شرایط نقصان قدرت پیش می آید، طرف اقدام به تهیه جنگ افزار می کند و از امکانات مالی خود نیز استفاده می کند، کاری که الان عربستان انجام می دهد و در این شرایط هست که بعد از تهیه جنگ افزار اقدام به حرکت دوم کرده و با استفاده از امکانات مالی ائتلافی از دیگر قدرتها برای خود تشکیل می دهد.

وی ادامه داد: سوم کاری هم که در نقصان قدرت انجام می دهد استفاده از تبلیغات گمراه کننده است.

حسن امیدوار به ترس عربستان در شرایط کنونی اشاره و بیان کرد: امروز عربستان را در وضعیتی می بینیم که ترس سبب شده به خاطر حفظ امنیت خویش به این مکانیزم های دفاعی متوسل بشود.

وی ادامه داد: به عنوان یک نظر جامعه شناسی توصیه به ایران این است در این شرایط وارد مذاکره شود و از این ترس سران عربستان جهت رایزنی و حل مسائل فی مابین استفاده کند و از جنگ دیگر خودداری کند.

عالیه شکر بیگی،جامعه شناس خانواده دومین سخنران این نشست بود که پیرامون زنان صلح و چالش های رویاروی آنان سخن گفت.

شکربیگی در ابتدای سخنانش با اشاره به آتش جنگ طلبی در جهان، ابراز داشت: امروز در جهانی زندگی می کنیم که از آمریکا تا اروپا و خاورمیانه برگرفته از آتش جنگ و تروریسم در حال سوختن است، به گونه ای که خواب راحت را از مردمان این سرزمین ربوده اند.

وی ادامه داد: اینک صلح در چنین شرایطی همچون نفس کشیدن است.

این جامعه شناس خانواده با اشاره به جمعیت زنان و ارتباطشان با صلح، گفت: امروز بیش از سه میلیارد جمعیت کره زمین را زنان و دختران تشکیل می دهند که در بخش صلح نباید آنها را نادیده گرفت.

وی افزود: در حالی که زنان اقلیت جامعه صلح را تشکیل می دهند ولی مهمترین آسیب ها متوجه زنان است.

خشونت های داعش از مهمترین خشونت های قرن علیه زنان

شکربیگی خشونت علیه زنان به همراه تبعیض و قوانین نابرابر را از موانع خدمات زنان دانست و گفت: خشونت علیه زنان تهدیدی اساسی علیه صلح پایدار جهان محسوب می شود.

وی خشونت داعش علیه زنان را در مقطع کنونی یکی از مهمترین خشونت ها دانست و گفت: نمونه بارز این خشونت ها علیه زنان که امروز شاهد آن هستیم خشونت داعش علیه زنان ایزدی، عراقی، سوری و افغانی است که مهمترین خشونت قرن علیه زنان است که در قالب بردگی جنسی وجدان جامعه بشری را به درد می آورد.

این جامعه شناس خانواده با اشاره به آسیب پذیر بودن زنان در دوران جنگ، اظهار داشت: در اقلب جنگ ها حدود 90 درصد کشته ها مردم عادی هستند و زنان جزو نخستین گروهی هستند که با فروپاشی زیرساخت ها زیان می بینند.

شکربیگی با بیان رشادت های زنان دوران دفاع مقدس، گفت: در دوران هشت سال دفاع مقدس زنان ایرانی فداکاری و رشادت های خود را ثبت کردند.

وی ادامه داد: در نخستین روزهای جنگ این زنان بودند که قربانی خشونت عراق شدند ولی توانستند نقش مؤثری در دفاع از کشور خود ثبت کنند.

شکر بیگی ابراز داشت: امنیت حقوق بشر و توسعه پایدار آن نیازمند بستری امن برای شکوفا شدن است که در این راستا در سال 2010 میلادی نهاد زنان ملل متحد تأسیس شد.

خلیل میرزایی، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی سومین سخنران این نشست بود.

وی با بیان اینکه جنگ و صلح دو روی یک سکه هستند، گفت: وقتی ما ادبیات صلح در سطح جهان را مرور می کنیم متوجه می شویم حتی زمانی که از صلح صحبت می کنیم بیش از 90 درصد ادبیات آن معطوف به جنگ و خشونت است.

وی ادامه داد: جنگ و صلح دو روی یک سکه هستند و ما گاه از جنگ به صلح می رسیم.

میرزایی ابراز داشت: برخی جامعه شناسان معتقدند وحدتی که از کثرت سرچشمه می گیرد ماندگارتر است اما وحدتی که از کثرت حاصل نشود ممکن است صلح حاصل از آن منجر به جنگ شود.

لازم بودن فرهنگ صلح و گفت و گو

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به لازم بودن فرهنگ شدن صلح در جامعه، گفت: جامعه شناسان معتقدند که یک پدیده وقتی در یک فرآیند تدریجی اجتماعی قرار بگیرد آنگاه تبدیل به یک پدیده فرهنگ می شود، بنابراین فرهنگ شدن پدیده صلح و گفت و گو لازم است.

میرزایی با بیان بی ارزش دانستن صلح در اعتقاد انسان ها، افزود: برخی معتقدند که انسان ها به واقع واقف به ارزش صلح و گفت و گو نیستند.

وی ادامه داد: نشانه این بی ارزش دانستن هم این است، تا کنون میلیون ها انسان روی زمین افتاده و هنوز سب نشده کسی ارزش صلح را بداند اما برخی فقط آن را شناختند.

میرزایی به کسب سود قدرت گرایان از جنگ اشاره و ابراز داشت: همیشه قدرت های سودجو خود را در پدیده تعارض و جنگ جست و جو می کنند و این قدرتمندان هستند که تعیین می کنند جنگ یا صلح وجود داشته باشد.

وی افزود: بسیاری بر این باورند که در جهان به آن اندازه که در فناوری مادی توسعه یافته در زمینه فرهنگی معنوی و شیوه های آن توسعه نکرده است.

میرزایی ادامه داد: انسان در زمینه های مادی متمدن شده اما در زمینه های معنوی به تمدن نرسیده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه انسان متمدن باید مشکلات و مسأله های خود را از طریق مسالمت آمیز حل و فصل کند نه اینکه جنگ کند، گفت: ما در زمینه کشف و ابداع جنگ افزارهای مخرب به حد بسیار بالایی در جهان رسیده ایم اما در زمینه حل مسائل خودمان پیشرفتی نداشته ایم.

وی با اشاره به تعارضات درونی افراد، ابراز داشت: خشونت های خانوادگی حاکی از این است که ما هنوز صلح و گفت و گو را در خودمان نهادینه نکرده ایم حتی خیلی از آدم ها با درون خود هم در تعارض هستند.

میرزایی به علت پیشی گرفتن جنگ بر صلح، گفت: آنچه امروز سبب شده که جنگ بر صلح پیشی بگیرد منفعتی است که در دل آن برای پدیده قدرت بدست می آید.

برخی از علل جنگ ها در طول تاریخ

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به علت جنگ ها در طول تاریخ، اظهار داشت: علت اصلی جنگ ها در طول تاریخ به قدرتمندتر شدن آن قدرت بر می گردد که یک جنبه آن جنگ خاک و قلمرو بود و می تواند در آینده جنگ حول محور آب تشکیل شود.

میرزایی بحث نژادپرستی را از مهمترین عوامل جنگ ها در دو قرن گذشته عنوان کرد و گفت: بحث نژاد و نژاد پرستی از مهمترین عوامل جنگ های دو قرن گذشته بوده که نمونه آن جنگ جهانی دوم است.

وی ایدئولوژی را عامل اساسی جنگ های امروز دانست و افزود: عامل اساسی جنگ های امروز که به نظر می رسد انسان ها به زودی قادر به حل و فصل آن نباشند حول محور ایدئولوژی است.

میرزایی با تعریفی از ایدئولوژی اظهار داشت: صفت فرهنگ واقعیت را می سازد و بسته بندی می کند و آن گونه که می خواهد به خورد مردم می دهد و این همان ایدئولوژی است که ما داریم می بینیم.

وی ادامه داد: آنچه سبب شده جنگ  را به یک پدیده مقدس نشان دهد آن سودی است که تولیدکنندگان ایدئولوژی از آن می برند، در واقع ایدئولوژی و سیاست است که یک روی سکه هستند نه صلح و جنگ، یا ایدئولوژی و قدرت دو روی یک سکه هستند و جنگ هم به عنوان نمادی از نوعی ایدئولوژی دارد عمل می کند.

میرزایی ابراز داشت: جایی که از فرهنگ پهلوانی و گذشت صحبت می کنیم بسیاری از داستانهای فارسی حاکی از این است که پهلوانان ما در مقابل طرف خود از زور استفاده نکردند و عدم استفاده از زور حاکی از خصلت پهلوانی بوده است.همچنین در ادبیات فارسی اشعاری مبتنی بر صلح داریم.

متشنج بودن انسان ها در مقطع کنونی

پایان بخش این نشست سخنرانی سید جواد میری، دانشیار پژوهشکده مطالعات اجتماعی بود، وی انسان امروز را انسانی متشنج دانست و گفت: انسان امروز انسان مضطرب نیست بلکه انسان متشنج است که دچار تشنج شده است.

وی به آثار جنگ در دوران دفاع مقدس اشاره و اظهار داشت: در کشور خودمان هشت سال جنگ داشتیم و این جنگ بر روی جامعه تأثیرات زیادی گذاشت به نحوی که حتی امروز هنوز آسیب های جنگ در جامعه ملموس است.

میری به وضعیت کنونی کشورمان در منطقه اشاره و اظهار داشت: اکنون ایران در وضعیتی قرار گرفته که در منطقه تغییر و تحولات زیادی در حال شکل گیری است.

وی ادامه داد: کشورهای عراق، سوریه، افغانستان در حال جنگ است و کشور پاکستان در تناقصات مذهبی به سر می برد و در جنوب نیز کشورهای حاشیه خلیج فارس در یک حالت متشنج قرار دارند.

میری ابراز داشت: یکی از مشکلات درون ما این است که گفت و گو را شروع می کنیم اما سرانجامی ندارد چون دنیای درون ما دنیای منسجمی نیست و دنبال صلح و آشتی نیست./9598/504/ب2