چند خبر کوتاه از جامعه المصطفی العالمیه

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از مرکز خبر و اطلاع رسانی جامعه المصطفی، نشست علمی مشترک مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی جامعه المصطفی و مرکز تحقیقات امام علی علیه السلام در محل سالن اجتماعات مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی برگزار شد.

در ابتدای این نشست  دکتر جنیدی رئیس مرکز تحقیقات امام علی(علیه السلام) با ابراز خرسندی از همکاری دو مرکز ابراز داشت: مرکز تحقیقات امام علی(علیه السلام) تنها مرکز دولتی در سطح کشور می باشد که با برگزاری هر دو هفته یک نشست علمی، به دنبال شناساندن زوایای فکری و حقیقی امام علی(علیه السلام) می‎باشد.

وی در ادامه از پژوهشگران علاقه مند دعوت نمود با ارائه طرح ‏نامه‏ های پژوهشی و پس از تائید در شورای علمی و شورای پژوهشی مربوط با این مرکز همکاری نمایند.

شایان ذکر است؛ حجت ‏الاسلام والمسلمین پناهی معاون پژوهشی مؤسسه به معرفی اجمالی مؤسسه پرداخته و به تصمیم ریاست جدید مؤسسه مبنی بر گسترش روابط دانشگاهی با مراکز علمی مختلف از جمله پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی اشاره کرد و همچنین در ادامه آقایان روح ‏الله رضوانی، محمد العباجی و محمد ظاهر نصیری چکیده پایان ‏نامه خود را با محوریت امام علی(علیه السلام) ارائه نمودند.

اجرای طرح مطالعاتی تفسیر و حدیث در جشنواره قرآن المصطفی

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین رفیعی، عضو شورای سیاستگذاری بیست و دومین جشنواره بین‌المللی قرآن و حدیث جامعه المصطفی(ص) در گفت‌وگویی درباره منابع مکتوب و تولید شده برای برگزاری علمی و باشکوه‌تر این جشنواره، گفت: جشنواره قرآن و حدیث المصطفی همه ساله با حضور هزاران نفر از طلاب غیرایرانی در سه بخش برگزار می‌شود.

وی با بیان اینکه این جشنواره در سه بخش کتبی، شفاهی و آثار برگزار می‌شود ادامه داد: برای برگزاری بخش کتبی این جشنواره هشت کتاب چاپ و تهیه شده که شش کتاب آن توسط دبیرخانه جشنواره تولید و منتشر و دو جلد دیگر نیز از قبل موجود بوده است که البته برای استفاده در جشنواره با تغییراتی همراه شده است.

رفیعی با بیان اینکه محور بخش آثار این جشنواره، مقالات تمدن و تمدن‌سازی اسلامی است و موضوعات آن نیز تعیین و ابلاغ شده، عنوان کرد: در بخش کتبی نیز مجموعا هشت جلد کتاب به آزمون گذاشته خواهد شد که دو عدد آن یعنی الکاشف محمدجواد مغنیه و مباحث علمی در تفسیر المیزان موجود بوده است و تنها مباحثی از المیزان برگزیده و چاپ کرده‌ایم.

وی با بیان اینکه این منابع برای سه گروه کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد تولید شده است، اظهار کرد: برای مقطع کاردانی کتاب شمیم هدایت در ۲۳۰ صفحه به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی تهیه و در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفته است.

وی با اشاره به محتوای این اثر بیان کرد: در این اثر، احادیثی درباره فرهنگ انس با قرآن کریم که مجموعا ۲۰۰ روایت است بیان شده همچنین ۳۰ تا ۴۰ آیه در خصوص فرهنگ و آداب قرائت و انس با قرآن مطرح شده است.

رفیعی ادامه داد: گزیده‌ای از سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در زمینه راهبردهای توسعه و حضور قرآن کریم در جامعه نیز در این اثر مورد توجه قرار گرفته و به آن پرداخته شده است.

عضو شورای سیاستگذاری بیست و دومین جشنواره بین‌المللی قرآن و حدیث جامعه المصطفی(ص) با اشاره به منابع تولید شده برای مقطع کارشناسی عنوان کرد: دو منبع تفسیری و روایی نیز برای این مقطع در نظر گرفته شده است؛ بخش تفسیر شامل؛ دو کتاب آیات حیات برگرفته از تفاسیر متعدد و تفسیر الکاشف مغنیه است که به عربی نشر یافته است.

وی اظهار کرد: امسال سال چهارمی است که سیر مطالعات تفسیری و حدیثی را آغاز کرده‌ایم و سوره‌های یونس، هود، یوسف، رعد، ابراهیم، حجر و نحل و ... مورد آزمون قرار گرفته‌اند و هدف این است که شرکت‌کنندگان یک دوره تفسیر بگذرانند.

عضو هیئت علمی المصطفی با اشاره به سیر مطالعاتی حدیثی نیز ادامه داد: متن نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه برای طلاب عربی و فارسی زبان در نظر گرفته شده و امسال نامه‌ها و حکمت ها به آزمون گذاشته می‌شود.

وی با بیان اینکه سیر مطالعاتی حدیثی امسال خاتمه می‌یابد ولی تفسیر تا سه سال آینده ادامه دارد، به منابع کارشناسی ارشد این جشنواره اشاره کرد و افزود: در این مقطع سیر مطالعاتی تفسیری شامل سوره‌هایی مانند رعد، یونس، هود، یوسف، ابراهیم، حجر و نحل و ... براساس تفسیر مجمع البیان از بخش المعنای آن اجرا می‌شود.

رفیعی ادامه داد: این مجموعه در قالب ۴۰۰ صفحه در مقطع ارشد به زبان‌های فارسی، عربی تدریس می‌شود و همچنین در مقطع دکتری نیز مباحث علمی تفسیر المیزان در قالب سه جلد تالیف و به معرض آزمون گذاشته می‌شود.

 ۵ ویژگی شهر اسلامی از منظر قرآن

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی در ادامه جلسه تفسیر اجتماعی خود در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) در ادامه واژه‌شناسی مباحث اجتماعی گفت: در جامعه‌شناسی میان جمع و اجتماع تفاوت وجود دارد؛ جمع به یک گروهی از مردم گفته می‌شود که مانند حضور در یک مسابقه ورزشی گرد هم می‌آیند و بعد هم پراکنده می‌شوند، ولی اجتماع گروهی از مردم هستند که فرهنگ و هدف مشترکی دارند و به آن آگاهی نیز دارند و برای رسیدن به آن هدف نیز تلاش می‌کنند.

رضایی اصفهانی در ادامه اظهار کرد: وجود مبلغ دینی و رهبر الهی، امنیت، معنویت، اقتصاد مناسب و محیط زیست مناسب پنج ویژگی بلد طیبه است و در اینجا متوجه می‌شویم که چرا قرآن هر قومی را به پیامبر آن نسبت داده است.

وی با اشاره به واژه قریه افزود: قرآن اقوامی را که عذاب شدند به قریه نسبت داده و نه بلد؛ یعنی وقتی سخن از عذاب قومی به میان آمد سرزمین آنان را قریه می‌نامد؛ همچنین در قرآن دو بار به شهر انطاکیه در ماجرای موسی و خضر اشاره شده است؛ یکبار وقتی مردم این شهر از دادن غذا به موسی و خضر بخل ورزیدند این شهر را قریه خطاب می‌کند ولی وقتی بحث ساختن دیوار دو کودک یتیم پیش می آید از واژه مدینه بهره می‌برد یعنی اگر مردم شهری، صفات زشت اخلاقی مانند بخل داشته باشند با وجود جمعیت زیاد، قریه نامیده می‌شود.

رضایی اصفهانی عنوان کرد: پیامبر زمانی که هجرت به مدینه کردند قرآن کریم از آن به عنوان مدینه نام برده که در مفهوم مدینه اقامت، نظم و تدبیر و ... آمده است؛ در قرآن ۱۴ مرتبه مدینه به کار رفته است؛ به پایتخت مصر در دوره فرعون و یوسف، شهر لوط و شهر اصحاب کهف و شهر حبیب نجار در سوره یاسین را هم مدینه نامیده است. بنابراین جامعه و اجتماع در قرآن با جامعه‌شناسی تفاوت اساسی دارد که یکی گره زدن جامعه با رهبر الهی و دیگری کشاندن سرنوشت جامعه به آخرت است.

وی افزود: مسئله قسم بسیار مهم است و خدا برای بیان عظمت چیزی به آن قسم می خورد از این رو قرآن کریم وقتی به بلد قسم می‌خورد نشانه عظمت بلد است وقتی که رهبر الهی در آن حضور داشته و یا ویژگی‌های یک شهر اسلامی را داراست.

امر به معروف و نهی از منکر دلسوزی برای همنوع است نه دخالت و سلب آزادی

حجت الاسلام هادی کمال عزت، مدیر گروه اخلاق دانشگاه مجازی المصطفی(ص) در گفت وگویی در مورد جایگاه اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر در سبک زندگی، اظهار کرد: اولین نکته ای که در ارتباط با این مساله قابل توجه است، واجب بودن این فریضه الهی است در نتیجه پیاده سازی آن در زندگی اهمیت فراوانی داشته و ترکش جایز نیست.

 وی ادامه داد: آغاز برخورد ما با این واجب الهی باید فهم این مساله باشد که امر به معروف و نهی از منکر اساسا چیست و ناظر بر چه مواردی می شود؟ اگر بخواهیم به سبک زندگی توجه کنیم و سبک خوبی را برای زندگی خود تعیین کنیم اولین نکته توجه به این مساله است که چه چیزهایی را باید انجام بدهیم و چه چیزهایی را باید ترک کنیم. با این مقدمه و با توجه به فتاوای فقها، معروف یعنی واجب و منکر یعنی حرام و در این نقطه است که جایگاه این مساله در زندگی مشخص می شود.

مدیر گروه اخلاق دانشگاه مجازی المصطفی(ص) تصریح کرد: بر این اساس اگر کسی ترک نماز کرده است به او امر به معروف می کنیم ولی اگر کسی نماز می خواند ولی مستحبات را انجام نمی دهد این مساله واجب نیست که به او تذکری داده شود.

حجت الاسلام کمال عزت در ادامه گفت: به نظر من غیر از اینکه امر به معروف و نهی از منکر سبک زندگی خاصی را برای ما رقم می زند، از سوی دیگر مولفه توجه به سعادت و شقاوت در زندگی دیگران در آن نهفته است. امر به معروف و نهی از منکر واجبی است که بُن و مایه اخلاقی دارد و اخلاقی ترین کار این مساله است که به سرنوشت دیگران توجه کنیم و برایمان مهم باشد که دیگران و همنوعان ما در چه مسیری قدم می گذارند.

 دخالت نامیدن امر به معروف و نهی از منکر مغالطه است

وی ادامه داد: برخی می گویند امر به معروف و نهی از منکر دخالت در زندگی و آزادی دیگران محسوب می شود و در نتیجه رویکردی غیراخلاقی به حساب می آید اینها در واقع دارند وجهی از این واجب و  فریضه الهی را عنوان می کنند که اصلا وجود ندارد! لذا چنین سخنانی مغالطه است. امر به معروف و نهی از منکر دخالت در زندگی و محدود کردن آزادی دیگران نیست، این مساله از اخلاقی ترین کارها محسوب می شود و دلسوزی برای همنوع است.

مدیر گروه اخلاق دانشگاه مجازی المصطفی(ص) در ادامه با تاکید بر نوع ارائه و برخوردها در اجرای مساله امر به معروف و نهی از منکر ابراز کرد: باید به گونه ای رفتار شود که این مساله در جامعه پذیرفته شود. متاسفانه، گاهی اوقات با امر به معروف و نهی از منکر برخورد پلیسی می کنیم به این معنا که اگر می خواهیم امر به معروف ونهی از منکر کنیم از ابتدا به فرد این این نگرش را داریم و به او القاء هم می کنیم که تو گناهکار و خطاکار هستی. این رویکردی است که برخی در امر به معروف و نهی از منکر اجرا می کنند و جواب هم نمی دهد.

وی تصریح کرد: این در حالی است که اگر مجموع احکام مرتبط با امر به معروف و نهی از منکر را که در دین بیان شده بررسی کنیم، می بینیم آنچه که نسبت به این فریضه الهی وجود دارد از ابتدا تا انتها روحیه دلسوزی و همدلی با همنوع است. بر این اساس رویکرد ما و برنامه ای که برای امر به معروف می ریزیم باید به صورت برخوردی باشد که یک پزشک با بیمار خود دارد نه یک پلیس با یک فرد خلافکار!

برخورد آمر به معروف و ناهی از منکر باید همچون پزشک باشد نه پلیس

این پژوهشگر در این راستا ادامه داد: یک پزشک ابتدا خود از بیماری دور است، پزشک بدون بررسی و معاینه برای کسی دارو نمی نویسد، هرگز بیمار را تحقیر و تبیه نمی کند. هرگز دارویی که برای بیمار دیگری نوشته است برای بیمار دیگر توصیه نمی کند. پزشک هرگز خارج از تخصص خود عمل نمی کند. هرچه که در رابطه پزشک و بیمار وجود دارد در مورد فرد آمر یا ناهی نیز صدق می کند.

 وی با بیان اینکه باید با فرد گناهکار به مثابه فرد دردمند و آلوده به بیماری گناه برخورد کرد، افزود: بر این اساس افرادی که می خواهند امر به معروف و نهی از منکر کنند باید چنین رویکردی داشته باشند و اگر چنین مساله ای در سطح عملکرد آمران به معروف و ناهیان از منکر متبلور شود در این صورت خود فرد به آنان مراجعه می کند.

 حجت الاسلام کمال عزت ضمن تاکید بر این مساله که باید به جایی برسیم که آمران به معروف و ناهیان از منکر به عنوان امانتدار شناخته شوند، افزود: در این صورت است که افراد به آنان مراجعه می کنند. لذا من امر به معروف و نهی ازمنکر را در ایجاد سبک زندگی سالم که به سعادت ختم می شود، می دانم و معتقدم که باید استراتژی و شیوه عملی درازمدت را برای این فریضه واجب الهی داشته باشیم.

وی ادامه داد: اگر چنین رویکردی در سطح جامعه جاری و ساری نشود، در نتیجه طبق کلام معصومین(ع) «اشقیاء و اشرار بر انسان های خوب حاکم خواهند شد». منظور از حاکم به این معناست که ارزش های اشقیاء در جامعه حاکم می شود و افرادی که دارای فضایل اخلاقی خوب هستند به تدریج به گوشه عزلت رانده می شوند و در این میان اگر کسی خلاف کند نه تنها شرمسار نمی شود بلکه سر خود را بالا می گیرد.

بی توجهی به کم فروشی یک مغازه به فسادهای اقتصادی کلان ختم می شود!

این محقق در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به تاثیر اجرای امر به معروف و نهی از منکر پیرامون مسائل اقتصادی، اظهار کرد: اقتصاد نیز مثل تمامی عرصه ها ممکن است با آسیب هایی مواجه شده و در مسیر انحراف بیفتد. برای مثال ممکن است معامله کوچکی در سطح کوچه و بازار باشد، مثلا جنسی را گران بفروشند یا کم فروشی کنند تا در سطح کلان تر یک جریان بزرگ فساد اقتصادی رقم بخورد. در این شرایط با دولایه مواجه می شویم.

حجت الاسلام کمال عزت تاکید کرد: اگر شرایط و تاثیر و تاثرها در حد دو یا سه نفر باشد به روال گذشته باید امر به معروف و نهی از منکر داشت ولی اگر موضوع گسترش یافته و تبدیل به جرم اجتماعی شود در اینجاست که باید امر به معروف و نهی از منکر در قد و قواره حکومتی وارد عمل شده و بر اساس مجازات های مختلفی که در نظر گرفته شده است با این موضوع برخورد شود./1325/پ204/ی