نقش وقف در کاهش مشکلات اقتصادی کشور

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا سید رضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از ظهر امروز در همایش یاوران وقف که در سالن همایش صدا و سیما برگزار شد با اشاره به این که در جمع مدیران ارشد سازمان از نزدیک عملکرد وقف را دیده‌ایم که مایه افتخار است، اظهار داشت: وظیفه خود می‌دانم که از تمام کارکنان در سراسر کشور که متولی وقف هستند تشکر کنم که این عمل صالح را انجام می دهند.

وی ادامه داد: حرکتی که با وقف در علوم و فناوری صورت گرفته کار مثبتی است که در سیاست مقام معظم رهبری و در برنامه پنجم و ششم دولت نیز به عنوان سیاست گسترش شرکت‌های دانش بنیان برای ساختار استراتژیک کشور مدنظر قرار گرفته است که وقف می‌تواند در این عرصه کمک کند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: واژه‌ی وقف و مشتقات آن اگر به صراحت در قرآن نیامده اما با عناوینی چون صدقه، ایثار، کمک به دیگران و... ترویج داده شده است، چنانچه فقه و متخصصان علوم دینی بر این موضوعات وقف نیز استدلال کرده‌اند.

صالحی امیری یادآور شد: یکی از ویژگی‌های وقف چند بعدی بودن آن است، از نظر ماهیت  جنبه اقتصادی دار، همچنین دارای هدف اجتماعی بوده و انگیزه واقفان نیز به عنوان اهداف طبیعی و معنوی مطرح می‌باشد.

وی افزود: اصل موقوفه کارکرد اقتصادی آن است، از محل درآمد وقف کودکان یتیم تامین می‌شوند، اما هدف نهایی وقف تزکیه نفس و رسیدن به سعادت ابدی است که اداره صحیح آن نیازمند متخصصین در بخش‌های فرهنگی، علمی، حقوقی و فقهی است، متاسفانه تصرف در وقف که یکی از تهدایدات جدی وقف می‌باشد نیازمند تحقیقات حقوقی و فقی برای موقوفات است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: شیوه‌های وقف برای اهداف اقتصادی و اخلاقی است که به خوبی مورد توجه قرار نگرفته است، حریم وقف در هر دولتی باید محفوظ بماند، فقه شیعه هم در زمینه نیت واقف معتقد است که نمی‌توان آن را تغییر داد، پس وقف باید بدون تصرف و زیر سلطه حکومت اسلامی باشد و در این شرایط می‌تواند در بخش فرهنگی، عمرانی، آموزشی،تربیتی بزرگ ترین یاور نظام باشد.

صالحی امیری با بیان این که مصارف وقف تا حدودی نگاه واقف را مشخص می‌کند، خاطرنشان کرد: وقف نمی‌تواند فقط محصور به مسائل مذهبی باشد، برای نمونه در شیراز وقف برای گل کاری در بیمارسان برای بیماران را داریم یا در تبریز موقوفه‌ای داریم که برای سرمای زمستان خوراک حیوانات را مدنظر قرار داده است.

وی با اشاره به این که وقف‌نامه‌ها ما بیانگر تاریخ این کشور است، تصریح کرد: تاریخ وقف‌نامه‌ها در ایران نشان می‌دهد که قبل از اروپا و آمریکا این کشور ایران بوده است که دارای فرهنگ مدون بوده‌ است، فریضه خداجویی از ریشه‌های اصلی وقف است که در بین همه ملل دنیا و ایران آثار آن دیده می‌شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: وقف در همه عرصه‌ها خود را نشان داده است، یکی از مهم‌ترین آثار وقف رفع فقر و بینوایی است و نقش وقف در این پدیده نکبت بار مهم است، مقام معظم رهبری نیز در حوزه آسیب‌های اجتماعی در چند جلسه اهمیت توجه همه نهادها برای کاهش پیامدهای اجتماعی را تاکید کردند، به همین منظور از سازمان اوقاف تقاضا می‌شود به عنوان یکی از کانون‌ها در کاهش این پدیده کمک کنند.

صالحی امیری تاکید کرد: در گذشته اسنادی که به دست ما رسیده است نشان می‌دهند پژوهشگران ما در زمینه‌های مختلف کار چندانی برای آسیب‌شناسی نکردند، وقتی در یک بازده زمانی خاص دیده می‌شود وقف به آب انباراها اختصاص میابد معلوم می‌شود که مردم به موضوع قحطی متمرکز بوده‌اند، البته در برهه‌هایی از زمان نیز جریانات سیاسی در هدف واقفان تاثیر گذاشته است.

وی با اشاره به این که ضرورت یک کار پژوهشی از سوی تاریخ دانان و جامعه‌شناسان باید مورد نظر قرار گیرد، یادآور شد: ریشه اساس همه تحولات به درک درست از وقف برمی‌گردد، وقف که دارای ظرفیت بزرگ در پر کردن فاصله اقتصادی و رفع مشکلاتی مالی است باید مدنظر قرار گیرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: تبیین جایگاه آگاهی‌رسانی به وقف وظیفه سازمان اوقاف است، سیاست تبلیغات دینی باید نگاه به نیازهای بشری باشد، امام راحل و مراجع عظام می‌توانند به عنوان رویکرد جهان شمول در زمینه وقف مدنظر باشند.

صالحی امیری در رابطه با وقف و مسؤولیت اجتماعی افزود: در سنت وقف ما شاهد عدالت، دیانت و عقلانیت هستیم، گفتمان فرهنگی دولت در شعار اعتدال هم همین است، کسی که برای حل مشکل مردم وقف می‌کند بزرگترین مسئولیت اجتماعی را انجام داده است، مسئولیت اجتماعی به معنای رفتار اجتماعی می‌باشد.

وی در پایان گفت: از منظر جامعه شناسی مردم نیازمند پنج دسته هستند، رفع مالی، امنیت، روابط و تعامل اجتماعی، احترام و نیاز به شکوفایی و فضیلت شناسی از جمله نیازهای انسان است، به همین منظور وقف نیازهای معیشتی و تامین تعاملات انسانی را دارد، همچنین انجام عمل وقف نکته‌ای است که بیشتر به آن می‌توان پرداخت./816/پ202/ج