اين قرض الحسنه ها «بانك» است!
حجت الاسلام محمدرضا زائری در یادداشتی در روزنامه خراسان نوشت: جامعه اي كه مي خواهد رنگ وبوي ديني داشته باشد به طور طبيعي همه سازكارهايش را بر محور رهنمودها و دستور هاي قرآن و خاندان هدايت طراحي مي كند و در چنين جامعه اي نهادسازي در امور اجتماعي بر اساس معارف وحياني صورت مي گيرد.
يكي از مهمترين نهادهاي اجتماعي در زندگي انسان نهاد اقتصاد است كه پايه و اساس بسياري از مسايل و موضوعات ديگر زندگي فردي و اجتماعي به شمار مي آيد و از همين رو اسلام مي كوشد مناسبات مالي را به شكلي سامان دهد كه از تمركز ثروت در دست گروهي خاص جلوگيري كند و مانع شكاف طبقاتي شديد و فاصله غير عادي ميان فقير و غني شود.
احسان به نيازمندان و كمك به محتاجان وسيله اي است تا افراد غني بتوانند هم دنياي آنان را قدري ترميم كنند و هم آخرت خود را آباد سازند.
از اين رو قرآن كريم مردم را دعوت مي كند تا در دنيا به خداوند قرض بدهند و عوضش را در آخرت بستانند و قرض آنان به خدا در واقع چيزي است كه به نيازمندان مي دهند و مي گذرند و فراموش مي كنند.
آن قرض الحسنه كه خدا گفته يعني همين صدقه ! يعني اينجا بدهي و بعدا در آخرت بگيري ! يعني وقتي پولي را به شخص نيازمند دادي به حساب خدا بگذاري و براي آخرتت منتظر بازگشتش باشي ، نه اين كه با كلي منت و دردسر و پارتي بازي و واسطه تراشي به نيازمند محتاج قرض بدهي و دوباره پس بگيري !
اين صندوق هاي قرض الحسنه كه ما درست كرده ايم و اين بساطي كه راه انداخته ايم نوعي بانكداري و نوعي معامله است كه هرچه باشد آن قرض الحسنه قرآن نيست!
البته ايرادي هم ندارد كه به اين ترتيب نوعي مساعدت مالي و تسهيلات اقتصادي براي مردم فراهم شود اما اين كه اسمش را قرض الحسنه (به تعبير قرآن كريم : القرض الحسن) بگذاريم روا نيست.
ممكن است كسي بگويد كه نبايد افراد را وابسته و بدعادت كرد و گدا بارآورد ! كه سخني به جاست ، اما كساني كه به هر دليل و در هر جامعه اي توان بازپرداخت چنين وام هايي را ندارند و براي هميشه محتاج مساعدت مالي هستند بايد چه كار كنند؟
شايد استفاده از تعبير "بانك اسلامي" براي صندوق هاي قرض الحسنه تناسب بيشتري داشته باشد تا اين اسم رايج فعلي كه باعث مي شود افراد با سپردن بخشي از سرمايه مالي خود به گردش وام دهي به نيازمندان احساس رضايت خاطر مي كنند و خيالشان راحت مي شود كه وظيفه خود را انجام داده اند!
بايد بدون تعارف به چنين كساني گفت كه "خير ، وقتي شما مطمئن هستي كه پولت را پس مي گيري به خدا قرض نداده اي بلكه به فلان آقا و بهمان خانم قرض داده اي ! اگر مي خواهي با خدا معامله كني بايد گره از كار محتاجي باز كني و از خير پولت بگذري و منتظر وعده خدا در آخرت باشي"! /916/ 102/ ع