شکوه ولادت پیامبر اسلام

به گزارش خبرگزاری رسا، هفدهم ربيع الاول مصادف است با ولادت با سعادت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)؛[1] در این میان اديان آسمانى همواره با مدارك روشن و معجزات انبياء همراه بوده و براى حقيقت جويان ابهامى باقى نمى گذاشته، مثلاً پيامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) علاوه بر معجزات آشكار، از جمله قرآن مجيد و دلايل روشنى كه در متن اين آيين آمده، اوصاف و مشخصاتش در كتب آسمانى پيشين كه بخش هايى از آن در دست يهود و نصارى وجود داشت بيان شده بود و به همين دليل دانشمندان آنها قبل از ظهور او بشارت ظهورش را با شوق و تاكيد فراوان مى دادند،[2] اما همين كه مبعوث شد چون منافع خود را در خطر مى ديدند از روى طغيان و ظلم و حسد همه راناديده گرفتند.[3]
در حديث مشروحى از امام باقر عليه السلام ، به اين مطلب تصریح شده است که مى فرمايد: «فلما نزلت التوراة على موسى بشر بمحمد صلى الله عليه و آله ... فلم تزل الانبياء تبشر بمحمد صلى الله عليه و آله حتى بعث الله تبارك و تعالى المسيح عيسى بن مريم فبشر بمحمد صلى الله عليه و آله؛ هنگامى كه تورات بر موسى عليه السلام نازل شد، بشارت به محمد صلى الله عليه و آله داد ...همين گونه پيامبران بشارت به ظهور آن حضرت مى دادند، تا زمانى كه مسيح، عيسى بن مريم مبعوث به نبوت شد، او هم بشارت به ظهور پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله داد».[4]،[5]
ولادت پیامبر(صلی الله علیه و آله)؛ مبدأ برکات؛ آغاز عصر نوین در مسیر توحید
در تعابیر امام علی (علیه السلام) در مسألۀ ولادت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) اینگونه می خوانیم:«خداوند سبحان، محمد رسول الله (صلی الله علیه وآله) را براى وفاى به عهد خويش و كامل كردن نبوتش مبعوث كرد. اين در حالى بود كه از همه پيامبران، پيمان در باره او گرفته شده بود (كه به او ايمان بياورند و بشارت ظهورش را به پيروان خويش بدهند)؛ در حالى كه «مشهورة سماته [6]، كريما ميلاده[7]؛نشانه هايش مشهود و ميلادش ارزنده و پسندیده» بود.[8]
در تبیین این تعبیر باید از کلام آن حضرت بهره گرفت که فرمود:«در آن روز (كه او قدم به جهان گذارد) مردم زمين داراى مذاهب پراكنده ، و خواسته هاى ضد و نقيض، و جمعيت­هائى متشتت بودند، عده اى خداى را به مخلوقش تشبيه مى كردند، گروهى ملحد بودند، و جمعى معبودهاى ديگرى غير از خداى يگانه داشتند، اما او آنها را از گمراهى نجات داد و هدايت نمود، و با موقعيت خود آنان را از جهالت نجات بخشيد».[9]
تبار ‌و‌ خاستگاهِ محمد؛ کرامت و دوری از دنائت
تفسیر و تبیین دیگر تعبیر «مشهورة سماته ، كريما ميلاده؛ نشانه هايش مشهور و ميلادش پسنديده بود»؛ ممكن است اشاره به كرامت و عظمت پدر و مادر و اجداد او باشد،[10] زیرا يكى از ابعاد شخصيت انسان را مسأله وراثت او تشكيل مى دهد و پدران پاك و با فضيلت و مادران با تقوا و صاحب شخصيت، زمينه هاى قداست فرزندان را به وجود مى آورند، (بى آن كه اجبارى در كار باشد) و پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله از اين نظر كاملا برجسته بود؛ از دودمان ابراهيم عليه السلام و پيامبران بزرگى كه از تبار او برخاستند، از صلب بنى هاشم كه فداكارى و ايثار و بخشندگى جزء صفات برجسته آنان بود؛ از فرزندان عبد المطلب كه ايمان و عدالت و شجاعت در خميره وجود او قرار داشت و در حقيقت آنچه خوبان همه داشتند او تنها داشت.[11] اين نكته نيز مسلم است كه فرزندان با شخصيت و نواده هاى با فضيلت، دليل ديگرى بر شخصيت هر انسانى است! چرا كه «از كوزه همان برون تراود كه در او است»[12].
ظهور سبز؛ اصالت و طهارت خانوادگی
حضرت علی (علیه السلام) در بخش ديگرى از نهج البلاغه درباره ولادت پيامبر صلى الله عليه و آله اینگونه سخن مى گويد:«مستقره خير مستقر، و منبته أشرف منبت...[13]؛جايگاه او بهترين جايگاه و محل رويش او شريف ترين محل­ها بود. در معدن بزرگوارى و شرف، و گاهواره سلامت، پرورش يافت...».[14]
در اين خطبه كوتاه، امام عليه السلام اوصافى براى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله بيان مى كند[15] كه هر يك از ديگرى پر معناتر است. نخست از اساس و ريشه خانوادگى و جايگاه تولد او شروع مى كند؛ مى فرمايد: «مستقره خير مستقر، و منبته أشرف منبت، في معادن الكرامة، و مماهد السلامة؛ جايگاه او بهترين جايگاه و محل رويش او شريف ترين محل­ها بود؛ درمعدن بزرگوارى و شرف، و گاهواره سلامت، پرورش يافت».[16]
منظور از «مستقر» و «منبت» رحم مادران پاك و صلب پدران موحد و با ايمان است، اين سخن در مورد شخص پيامبر(ص) از زبان خودش نيز نقل شده است. همان گونه كه «فخر رازى» در تفسير آيه «و تقلبك في الساجدين»[17] نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: «لم أزل أنقل من أصلاب الطاهرين إلى أرحام الطاهرات؛ پيوسته من از صلب پدران پاك، به رحم مادران پاكدامن انتقال مى يافتم».[18] «معادن كرامت» و «مماهد سلامت» نيز تأكيدى بر آن است و يا اشاره به اين است كه پدران و اجداد و مادران پيامبر اسلام، علاوه بر پاكدامنى و ايمان، داراى فضايل انسانى، و از عيوب اخلاقى پاك بودند.[19]
معجزاتی که هنگام ولادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) رخ داد
هم چنین در تبیین «مشهورة سماته ، كريما ميلاده، می توان به بركاتى كه هنگام تولد او براى جهانيان فراهم گشت اشاره کرد.[20] چه اين كه مطابق نقل تواريخ، همزمان با تولد آن حضرت، بت­ها در خانه كعبه فرو ريختند، آتشكده فارس خاموش شد، درياچه ساوه كه مورد پرستش گروهى بود خشكيد و قسمتى از قصر شاهان جبار در هم شكست و فرو ريخت و همه اينها بيانگر آغاز عصر جديدى در مسير توحيد و مبارزه با شرك بود.[21]
گفتنی است در برهه اى از زمان بت پرستان، بعضى از رودخانه ها و درياچه هاى مهم مانند رودخانه نيل و درياچه ساوه  را مى پرستيدند و شايد خشك شدن درياچه ساوه  و خاموش گشتن آتشكده فارس در هنگام ولادت حضرت[22]  رسول اكرم صلى الله عليه و آله ، از اين جهت بوده است كه اين دو، مورد پرستش انسان ها قرار داشتند.[23]
مولودی به غایت مبارک
علی(علیه السلام) درباره دودمان پاک نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله) بیاناتی دارد که مبین شکوه و عظمت ولادت رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) است، و از آن جمله می فرماید:« عترته [24] خير العتر، و أسرته خير الأسر، و شجرته خير الشجر؛[25] عترت او بهترين عترت ها، خاندانش بهترين خاندان ها، و درخت پر بار وجودش بهترين درختان بود».[26]
به تعبیر آن حضرت«نبتت في حرم؛ و بسقت في كرم؛[27]درختى كه در حرم «امن خداوند» روييد، و در آسمان كرامت و فضيلت سر بركشيد»[28]. «لها فروع طوال، و ثمر لا ينال؛[29]اين درخت، شاخه هاى بلندى دارد و ميوه هايى (بسيار شيرين و پر ارزش،) كه دست (فرومايگان) هرگز بدان نمى رسد».[30]
امام عليه السلام با اين تعبيرات بسيار زيبا، حق سخن را درباره پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و عترت او ادا فرموده و عظمت و بركت اين شجره طيبه را روشن ساخته و با تشبيهات و تعبيراتى دلنشين، فضايل آنها را بيان فرموده است.[31]
جمله «نبتت في حرم[32]» اشاره به «حرم مكه» است، كه شجره وجودى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله از آن روييد و در آن پرورش يافت .[33]و جمله «بسقت في كرم»[34] اشاره به اين است كه نه تنها پيامبر در سرزمين و خانواده آبرومندى متولد شد، بلكه پرورش و نمو و رشد او نيز، در محيطى مملو از كرامت و بزرگوارى تحقق يافت .[35]
ولادت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)؛ عامل طرد کامل شیطان
از روايات متعدد، استفاده مى شود كه ممنوع شدن شياطين  از صعود به آسمانها و رانده شدنشان بوسيله نجوم هنگام تولد پيامبر(صلی الله علیه وآله) بود، و از بعضى از آنها استفاده مى شود كه به هنگام تولد حضرت عيسى(علیه السلام) تا حدى ممنوع شدند و پس از تولد پيامبر(صلی الله علیه وآله) بطور كامل ممنوع گشتند.[36]،[37]
گفتنی است همواره شياطين در تلاشند تا از طريق انواع [38]وسوسه ها در دل مؤمنان راستين و حاميان حق نفوذ كنند.[39] لیکن مردان الهى و رهبران راه حق از پيامبران و امامان گرفته تا دانشمندان متعهد، با امواج نيرومند علم و تقوايشان بر آنها هجوم مى برند و آنان را از نزديك شدن به اين آسمان حق و حقیقت مى رانند.[40]
و در اينجا است كه مى توان رابطه و پيوندى ميان تولد حضرت محمد( ص) و طرد اين شياطين از آسمان پيدا كرد.[41]
و نيز اينجا است كه مى توان ارتباط ميان صعود به آسمان و آگاهى از اسرار را دريافت، زيرا مى دانيم در اين آسمان مادى اخبار خاصى وجود ندارد جز شگفتي­هاى خلقت كه حتى از روى زمين نيز قابل مطالعه است، امروز ديگر اين مساله قطعى شده است كه اين كرات آسمانى در اين فضاى بيكران پخش شده اند، قسمتى از آنها كرات مرده اى هستند، و بعضى زنده اند، و ساكنانى دارند، ولى شايد زندگى آنها با ما تفاوت بسيار داشته باشد.[42]
سخن آخر
در خاتمه باید گفت پيامبر بزرگ يك الگو و اسوه براى همه حق طلبان جهان است، و مكتب او به عنوان يك مكتب انسان ساز مورد استفاده همگان قرار می­گيرد.[43]
روحيات عالى او، استقامت و شكيبايى او، هوشيارى و درايت و اخلاص و توجه به خدا و تسلط او بر حوادث، و زانو نزدن در برابر سختيها و مشكلات، هر كدام مى تواند الگو و سرمشقى براى همه مسلمين باشد.[44]
اين ناخداى بزرگ به هنگامى كه سفينه اش گرفتار سخت ترين طوفان­ها، مى شود كمترين ضعف و سستى و دستپاچگى به خود راه نمى دهد، او هم ناخدا است هم لنگر مطمئن اين كشتى، هم چراغ هدايت است، و هم مايه آرامش و راحت روح و جان سرنشينان. آرى او بهترين مقتدا و اسوه مؤمنان در همه ميدانها است.[45]
« خدايا! من تو را مى خوانم و به واسطه پيامبرت محمد(ص) كه پيامبر رحمت است به سوى تو توجه مى كنم. اى محمد(صلی الله علیه وآله)! من به واسطه تو به پروردگارم براى برآوردن حاجتم توجه نمودم تا حاجتم برآورده شود، پس خداوندا او را شفيع من (براى برآوردن حاجتم) قرار ده!».[46]
[1] آيات ولايت در قرآن ؛ ص60.
[2] تفسير نمونه ؛ ج 2 ؛ ص472.
[3] همان؛ ص 473.
[4]  شرح نهج البلاغه خويى؛ ج 2؛ ص 138 تا 141؛ چاپ تهران.
[5] پيام قرآن ؛ ج 7 ؛ ص303.
[6] « سماته» جمع« سمة» به معنى علامت .
[7] نهج البلاغه؛خطبه 1.
[8] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 1 ؛ ص227.
[9] ترجمه گويا و شرح فشرده اى بر نهج البلاغه ؛ متن وترجمه(ج 1) ؛ ص57.
[10] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 1 ؛ ص229.
[11] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 4 ؛ ص261.
[12] همان.
[13] خطبه 96، ص 179.
[14] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 4 ؛ ص287.
[15] همان.
[16] همان؛ ص 288.
[17]  سوره شعراء، آيه 219.
[18]  تفسير كبير فخر رازى؛ ج 24؛ ص174، بحار الانوار؛ج5.
[19] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 4 ؛ ص288.
[20] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 1 ؛ ص229.
[21] همان.
[22] مثالهاى زيباى قرآن ؛ ج 1 ؛ ص270.
[23] همان؛ ص 271.
[24] « عترت» از ماده« عتر»( بر وزن سطر) به معناى فرزندان و نوه ها و عشيره است و معناى اصلى آن همان اصل و ريشه است.
[25] نهج البلاغه؛ خطبه94.
[26] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 4 ؛ ص261.
[27] نهج البلاغه؛ خطبه94.
[28] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 4 ؛ ص261.
[29] نهج البلاغه؛ خطبه94.
[30] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 4 ؛ ص261.
[31] همان.
[32] نهج البلاغه؛ خطبه94.
[33] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 4 ؛ ص262.
[34] نهج البلاغه؛ خطبه94.
[35] پيام امام امير المومنين عليه السلام ؛ ج 4 ؛ ص262.
[36] نور الثقلين؛ ج 3 ؛ص 5؛ تفسير قرطبى ج 5 ؛ صفحه 3626.
[37] تفسير نمونه ؛ ج 11 ؛ ص49.
[38] همان.
[39] همان؛ ص 50.
[40] همان.
[41] همان.
[42] همان.
[43] تفسير نمونه ؛ ج 1 ؛ ص460.
[44] همان ؛ ج 17 ؛ ص242.
[45] همان.
[46] توسل: توحيد يا شرك ؟ ؛ ص19.

/1323/د102/ج1