زوائد علم اصول به معنای کنار زدن این علم نیست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست نقد و بررسی زوائد علم اصول با حضور حجت الاسلام مصطفی دری استاد سطح عالی حوزه علمیه قم و سردبیر فصلنامه تخصّصی «علم دینی» جهت نقد مباحث مطرح شده در جلسات گذشته ظهر امروز در حسینیه ارک خیابان ارم قم برگزار شد.

حجت الاسلام دری در ابتدای این دیدار با اشاره به سابقه داشتن تحول در اصول فقه و کتابهای اصولی، بایسته های تحول را در دو ساحت «دانشی» و «آموزشی» دانست و اظهار داشت: در ساحت دانش، آزادی در پردازش وجود دارد و نمی توان کسی را محدود به سبک خاصی کرد، اما در ساحت آموزش بایسته هایی وجود دارد که باید شاخصه های آن رعایت شود.

وی در ادامه به شاخصه های متون آموزشی پرداخت و عنوان کرد: کتاب آموزشی بویژه کتاب های حوزوی باید از ویژگی های آموزشی برخوردار باشد که از جمله آن وضوح نظریه مختار، روشن بودن ادله و اشکالات، دارا بودن تمرین های استاندارد، عبارت های روان، اشاره اجمالی به برخی مطالب مرتبط و واگذاری تفصیل آن به استاد است.

استاد حوزه علمیه قم افزود: از دیگر ویژگی های کتاب های آموزشی باب بندی های مناسب با هر جلسه تدریس، تبعیت از روش واحد در پرداختن به مسائل و حل آنها، رعایت حلقه های ابتدایی، متوسطه و تخصصی در آموزش، عدم ذکر مباحث تخصصی تر و نیاز به دقت بیشتر، ذکر پیش نیازهای هر مسأله قبل از ورود به آن، ذکر ارتباطات مسائل علم به یکدیگر است که البته متون آموزشی حوزه این شاخصه ها را ندارند، زیرا مؤلفان آنها اصلا به نیت کتاب آموزشی این کتابها را ننوشتند.

وی در بخش دوم سخنان خود به ساختار دانشی علم اصول پرداخت و اضافه کرد: ساختار دانشی علم اصول، هم دارای بسیاری از مسائل زائد است و هم خیلی نواقص دارد، بی ثمر بودن مسأله ای به این معنا نیست که باید اصول را کم کرد، بلکه باید مسائل دیگری به آن اضافه شود.

سردبیر فصلنامه تخصّصی «علم دینی» با اشاره به مسائلی که در علم اصول ثمره چندانی ندارند اشاره کرد و عنوان داشت: برخی مباحث مثل تعریف علم اصول، علائم حقیقت و مجاز، حقیقت شرعیه، وضع، وضع مرکبات، تعارض احوال لفظ، صحیح و اعم، مشتق و تنبیهات شش گانه  آن، معنای حرفی، استعمال لفظ در اکثر از معنای واحد، طلب و اراده، مقدمه ی واجب، تفاوت عموم و اطلاق، ثمره ای ندارند که باید مباحثی به آنها اضافه شود تا کارایی لازم خود را پیدا کنند.

وی تأکید کرد: از سویی برخی مباحث هستند که پر ثمرند، ولی در اصول فقه یا بحث نمی شوند یا پراکنده هستند، مانند ماهیت حکم، سیره عقلا، مقاصد شریعت، ماهیت اعتبار، عقل عملی و اجتماع مثلین و ضدین که باید برای اضافه شدن این مباحث نیز به علم اصول فکری شود.

گفتنی است، در راستای بررسی هرچه بهتر و بیشتر زوائد علم اصول نشست مناظره بین حجت الاسلام سیدصدرا هاشمی از اساتید سطح عالی حوزه علمیه قم و حجت الاسلام محمدتقی اکبرنژاد روز دوشنبه 6 دی ماه ساعت 9:45 دقیقه در حسینه ارک برگزار می شود./1330/202/ب3