کرسی نقد کتاب فرهنگ نامه تحلیل واژگان مشابه در قرآن

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کرسی نقد کتاب «فرهنگ نامه تحلیل واژگان مشابه در قرآن» ظهر امروز در تالار شیخ طبرسی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن قم با حضور مؤلفان و ناقدان این کتاب برگزار شد.

حجج اسلام احمد باقریان ساروی، محمد مهدی فیروزمهر به عنوان ارائه دهنده و حجج اسلام محمد فاکر میبدی، مهدی رستم نژاد به عنوان ناقد و حجت الاسلام سید محسن سادات فخر دبیر علمی این نشست بودند.

حجت الاسلام باقریان اظهار داشت: باید توجه داشت که مخاطب این نوع مقالات و پژوهش ها چه قشری از جامعه هستند و مسلما چنین موضوعی ویژه محققان و پژوهشگران است.

این کارشناس حوزوی در تبیین فواید تحلیل واژگان مشابه در قرآن کریم، ابراز داشت: در تفسیر آیات قرآن معنای درست واژه ها را ارائه می دهد؛ چرا که عده زیادی در تفسیر نویسی فعالیت می کنند و مانع غلط نویسی تفسیرها می شود.

وی ادامه داد: در فقه و اجتهاد نیز کاربردهایی دارد چرا که ممکن است فقیه در جایی که به دو واژگان«تراب» و «صعید» برخورد کند و با استفاده از چنین پژوهش هایی از رجوع و کاوش در کتاب های لغت بی نیاز می شود.

حجت الاسلام باقریان افزود: برای تقویت اعجاز بیانی قرآن نیز ثمربخش است، چون برای رساندن معانی به مخاطبان از الفاظ مناسب دارای معانی ویژه استفاده می کند، مانند تعبیر عصا به حیه؛ از دیگر فواید کتاب این است که اندیشه مشهور ترادف در قرآن کریم را از بین می برد و ثابت می کند که میان واژگان ترادفی وجود ندارد.

حجت الاسلام رستم نژاد در جایگاه ناقد این طرح اظهار داشت: با توجه به آثاری که در این کتاب منتشر شده است، به نظر می رسد که خود طرفداران این کرسی هم به ترادف قائل هستند؛ در برخی مطالب کتاب میان عناوین و مطالب ناهماهنگی هایی وجود دارد.

وی ادامه داد: از دیگر نقدهای وارد به این کتاب، نام آن با عنوان تحلیل واژگان مشابه در قرآن کریم است در حالی که این کار علمی واقعا به تحلیل واژگان نپرداخته و بیشتر به تفسیر این واژگان پرداخته است.

این کارشناس حوزوی بیان داشت: فهرست کتاب مذکور بسیار گسترده و طولانی است و در برخی عناوین تکرار مکررات شده است؛ همچنین باید بررسی شود که اصلا چیزی با عنوان اصطلاحات قرآنی وجود دارد یا خیر؟

حجت الاسلام رستم نژاد افزود: از دیگر اشکالات موجود در این کتاب شلوغ بودن پاورقی است؛ مطالبی که ضرورت نداشته چندین بار آمده که بهتر بود به شکل اشاره می آمد؛ منبع برخی مطالب از علمای اهل سنت هستند و این در حالی است که این مطالب از علمای شیعه نقل قول شده است و با توجه این که این کتاب در دست غیر شیعیان هم قرار می گیرد، باید رعایت می شد.

حجت الاسلام فاکر میبدی در ادامه این نشست به نقد مباحث مبنایی این اثر پرداخت و گفت: به نظر می رسد که این طرح از مباحث ابن عاشور برگفته شده و برای زبان عربی ترادفاتی لحاظ شده است.

وی خاطرنشان کرد: ترادف معنایی در بسیاری از واژگان وجود دارد و این ترادف آنچنان که در این اثر آمده، مورد مذمت قرار نگرفته است؛ اگر هم در این اثر به دنبال نفی ترادف بودند باید معانی متفاوت این واژگان را می آوردند نه این که واژگان مشابه را کنار هم بیاورند؛ این کار بیشتر به اثبات ترادف در واژگان نزدیک تر است تا نفی آن.

حجت الاسلام فیروزمهر در جایگاه ارائه دهنده اظهار داشت: مؤلفان این کتاب هم به شکل کامل ترادف را نفی نکرده اند بلکه قائل به ترادف جزئی بوده و فقط ترادف تام نفی شده است.

وی ادامه داد: درباره عنوان کتاب و حساسیت رو واژه تحلیل، هدف این است که صرفا تحلیل معنایی باشد اما به معنای تفسیر موضوعی نبوده و ما چنین ادعایی نداریم؛ البته نقدهای دیگر وارد بود و ان شاءالله درصدد رفع آن برخواهیم آمد./840/202/ب3