جمهوری اسلامی، تنها دولت مطالبه‌کننده اسلامی‌سازی علوم انسانی
به گزارش خبرگزاری رسا به مرکز خبر و اطلاع رسانی جامع المصطفی، حجت‌الاسلام والمسلمین میرزایی، رئیس پژوهشکده مطالعات منطقه‌ای المصطفی، در نخستین دوره کارگاه‌های «اسلامی‌سازی علوم انسانی» که در سالن همایش‌های مجتمع امین قم برگزار شد، تصریح کرد: کسب مرجعیت علمی در عرصه‌های جهانی، یکی از کانون‌های مهم رسالت مجامع دینی جهان اسلام به شمار می‌رود و این مهم منوط به تحقق اسلامی‌سازی علوم انسانی است.
وی با اشاره به این که در دنیای کنونی، نظام‌های دانش انسانی اسلامی مطلوبی ارائه نشده است، خاطرنشان کرد: بسیاری از ناکارآمدی‌های جهان اسلام در عصر کنونی و چالش‌های پیش روی آن، ناشی از ضعف مبانی، نظریه‌ها و نظام‌های اجتماعی و انسانی است.
عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی با تأکید بر این که همه نظام‌های عینی جامعه بشری، نتیجه و خروجی مدلی از تفکر و دانش انسانی است، اظهار داشت: تحقق‌بخشی مرجعیت علمی اسلامی در عرصه جهانی، رسالت بزرگ حوزه‌های علمیه در عرصه‌های مختلف علوم انسانی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین میرزایی با اشاره به این که در سده اخیر، تفسیرها و خوانش‌های مختلفی از اسلامی‌سازی علوم انسانی ارائه شده است، خاطرنشان کرد: مبانی علوم انسانی معاصر براساس مبانی سکولار بوده، نمی‌توان این مسئله را با ظاهرسازی و پرکردن متون با استشهادات دینی حل نمود، بلکه بازسازی فلسفه‌های هستی‌شناسانه و ساختارهای الهیاتی به عنوان زیرساخت نظام‌های ارزشی و باید و نبایدهای تمدنی را باید در اولویت مطالعات این حوزه قرار دهیم.
رئیس پژوهشکده مطالعات منطقه‌ای المصطفی در ادامه به برخی از موج‌آفرینی‌های حرکت اسلامی‌سازی علوم انسانی در دهه‌های اخیر اشاره و خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی، نخستین و تنها دولت مطالبه‌کننده اسلامی‌سازی علوم انسانی است.
وی با بیان این که متأسفانه در تحقیقات مجامع علمی ایران، مبانی، مسائل و تراکم‌های تجربی جهان اسلام کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: اندیشمندان جهان اسلام، تنها راه خروج از بن بست تمدنی را برای انسان معاصر، بازگشت به قرآن کریم و مرجعیت و حاکمیت روشمندانه آیات الهی در تولید دانش برمی‌شمرند؛ همچنین بازتفسیر سنت و میراث اهل‌بیت(علیهم‌السلام) به رویکردی تمدنی کارآمدگرا و با حفظ حاکمیت علمی قران کریم، از مهم‌ترین دغدغه‌ها و آرمان‌های آنان بوده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین میرزایی، بهره‌مندی از تجربیات اسلامی سازی علوم انسانی را بسیار مهم ارزیابی نمود و یادآور شد: فقدان حضور جدی داشته‌های روشی منحصر به فرد مکتب اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و به ویژه برجستگی ابعاد عقلانیت، علمیت و اخلاقیت، از مهم‌ترین خلأهای حاکم بر اسلامی‌سازی علوم انسان است.
رئیس اتاق فکر جامعه‌المصطفی، دوپنداری، گسست و وا انگاری در برخی از نگرش‌های اسلامی را یکی از چالش‌های پیش روی اسلامی‌سازی علوم انسانی عنوان کرد و اظهار داشت: به وسیله نگاه ارتباطی حکمت و عقل عملی با مبانی هستی‌شناسانه، می‌توان با بازسازی نظام فقه و اخلاق متناسب با نیازمندی‌های انسان و جهان معاصر، الگوهای علوم انسانی جدیدی ارائه نمود.
وی با تأکید بر این که علوم انسانی باید به عنوان رویکرد دانشی مورد توجه قرار گیرد، خاطرنشان کرد: نظام‌سازی عینی و ارائه خروجی‌های قوی براساس مبانی اندیشه‌ای، یکی از بایسته‌های معرفی اندیشه متعالی در علوم انسانی است.
رئیس پژوهشکده مطالعات منطقه‌ای المصطفی با اشاره به این که باید در کنار سر دادن شعارهای ثبوتی، مؤلفه‌های اثباتی را نیز مهم بدانیم، یادآور شد: پاسخ‌گویی به نیازهای عمومی در زمینه فلسفه‌ها، اندیشه‌ها و تفسیرهای درست و کارآمد ساز و عینبت‌بخش در معارف الهی، باید مورد توجه مراکز دینی و حوزه‌های علمیه قرار گیرد.
عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی افزود: باید میراث اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و مسائل مرتبط با هستی‌شناسی را مهم ارزیابی نموده، اگر نگاه درست هستی‌شناسانه به انسان، زمان، تاریخ و... نداشته باشیم، در منطق منظومه توصیه و عمل و نیز باید و نبایدسازی با مشکل روبه‌رو خواهیم شد.
وی با اشاره به این که متأسفانه تنها تصورات و گزاره‌های جزئی نظام‌سازی مبانی دینی را ارائه می‌دهیم و در عرصه تصدیقات و چارچوب‌های نظری و نظام‌مند با مشکلات زیادی روبه‌رویم، خاطرنشان کرد: در نظام اجتماعی و علوم انسانی، لایه‌های هستی‌شناسی، حکمت عملی کلی و حکمت عملی جزئی در کنار یکدیگر قرار گرفته، مبتنی بر نگاه جامع و توحیدی، سبک زندگی ارائه می‌گردد.
حجت‌الاسلام والمسلمین میرزایی در پایان با تأکید بر این که علوم انسانی فعلی، از مبانی هستی‌شناسانه خاصی برخوردار است، خاطرنشان کرد: باید ساختارهای علمی و دانشی علوم انسانی و اسلامی آسیب‌شناسی شود تا هم به عینیت و انسانی‌سازی علوم اسلامی توجه شود و اقتضائات انسانی در علوم اسلامی لحاظ گردد و هم اقتضائات الهیات و منطق دینی در علوم انسانی مورد توجه قرار گیرد./1325/101/ب3