ابواب و تخصص های جدید در فقه باید مورد توجه باشد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه امروز در بیست و یکمین جلسه شورای مراکز تخصصی فقهی حوزه علمیه قم که در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، گفت: در سند جدید تحول آموزشی المصطفی 394 رشته، گرایش و مقطع تعریف شده است و با وجود این نگاه در حوزه تخصص ها، معتقد هستم فقه ستون فقرات است و در همه جا تجلی فقه را باید داشته باشیم.

وی افزود: در اصول کاملا معتقد به این مسأله هستم و یک معنا نه تنها زوائد ندارد بلکه نیازمند تکمیل است البته با ساماندهی هم نیاز دارد، دستگاه اجتهادی فقه برای همه رشته ها مهم است و دانش اصول  پایه ای همانند اصول و رجال تبعا مناهج تحقیق حوزوی است در همه قلمروها با درجات باید مورد توجه قرار گیرد.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه باید مهندسی و هوشمندانه تدبیر کرد که سنت ها بماند و به نیازها پاسخ داد، اظهار داشت: ما در شناخت تحولات و آینده حوزه خیلی دست پری نداریم، با مطالعات خود 34 آسیب برای حوزه نوشته ام که همه عشق ما حوزه است، در زندگی بسیاری از ابواب برای ما باز بوده اما هیچ چیز را با حوزه معامله نکرده ام، انواع وزارت و وکالت بوده اما همیشه عشق من حوزه بوده است.

وی ادامه داد: حداقل 15 مورد از این ها نکات جدی بوده وخطرهایی که با آن مواجهیم کم نیست، امروز جمع زیادی داریم که هویت خود را کامل نمی بیند.

عضو جامعه مدرسین حزوه علمیه قم خاطرنشان کرد: فقه سنتی جواهری در ابواب قدیمی همانند عبادات برگ های جدید پرافتخاری که افزودیم شاید خیلی نباشدباید قوی تر فعالیت کنیم، حدود 600 درس خارج در قم وجود دارد، قم الان 86 هزار پرونده دارد؛ بین 30 تا 40 هزار نفر در سطوح عالی هستند که باید با سنت های حوزه آزاد پیشرفت داد.

وی اضافه کرد: مهم رسالت خود را این می دانم که متن حوزه در قد و قامت و بالاتری بیاید و نظمی داشته باشد البته نظم کلاسیکی نه بلکه نظم درون جوش هوشمند شود، از بین 400 درس فقه آن هایی که از نظر سنتی قوی باشند تعدادی وجود دارد، آن هاییکه نیاز به نیازهای امروز باشد بسیار ناچیز است، مطالعات راهبردی حوزه های علمیه و آسیب شناسی مسأله ای است که وجود ندارد اما سعی داریم که راهی در این مسیر پیدا شود تا ببینیم به کدام سمت برویم.

مدیر حوزه های علمیه با بیان این که اگر فقه ما بخواهد در طراز علمی بالا بیاید و در فضاهای گوناگون درخشش داشته باشد مسیری نیاز دارد، گفت: یکی این که بخش سنتی با همان شکل را باید مهم شمرده و دست کم نگیریم، مقوله اصول به ویژه رجال و علوم پیرامونی فقه را باید مهم بدانیم که اثرگذار است.

وی افزود: در قم بزرگوارانی هستند اما قم در حوزه رجال باید پیشرفته تر از این ها باشد، در حوزه مباحث مربوط به فقه همانند فلسفه و تاریخ آن باید کار شود، این ها را قم باید انجام دهد نمی شود که دانشگاه این کار را برای ما انجام دهد، اکثر کارها دانشگاه رفته که عمق ندارد یعنی هم ضربه کار می زند و هم مشکلاتی تولید می کند.

آیت الله اعرافی با بیان این که ابواب و تخصص های جدید در فقه باید مورد توجه باشد، اظهار داشت: ضرورت توجه به روش سنتی نباید ما را از ورود به عرصه های جدید باز بدارد، به صورت جدی باید به ابواب جدید پرداخته شود، در برخی زمینه ها که جلومی رویم به دیوارهای بر می خوریم که نیاز به فقه، کلام و فلسفه مضاف دارد که در حوزه تولید نشده است، در مؤسسات پیرامونی هم معمولا عمق بنیادی حوزه پیدا نمی شود.

وی ادامه داد: علوم انسانی نرم افزار اداره دنیا است، اگر اینجا بخواهیم کاری کنیم با کار سطحی نمی شود بلکه باید کار حکمی، فلسفی و کلامی ناظر به این قلمروها صورت گیرد و تولید شود، کلام، فقه و فلسفه ما باید در این قامت خود را نشان دهد؛ باید به فقه مقارن توجه بیشتری داشته باشیم.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه با بیان این که متأسفانه خیلی در زمینه فقه مقارن ورود نمی شود، ابراز داشت: فقه خیلی از مراکز اسلامی عمق ندارد و اصولی که ما داریم ندارند و افتخار بسیار بزرگی است، حالا برخی حرف هایی می زنند که درست نیست؛ اگر بخواهیم فقه را در عرصه زندگی فعال کنیم باید نظامات را ببنیم.

وی عنوان کرد: تحلیل و توجیه فقهی و دفاع عقلانی از کلیت فقه امری مهم است که واقعا جای آن خالی است، فقه ما متناسب با زمان باید پاسخگو باشد و از اصول ثابت آن دفاع کنیم، دفاع عالمانه از مبانی و فروع فقهی نیازی به شمار می رود که کمتر به آن توجه شده است؛ بنده معتقد به حوزه آزاد هدایت شده هستم که نظام تدریس و تدرس حفظ شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: فعالیت مراکز تخصصی باید به گونه ای باشد که به حوزه آزاد ضربه نزند، باید از نظم های کلاسیک فاصله بگیریم اما نظم هوشمند بسیار مهم است، در حوزه آزاد شکل تدریس و تدرس تقریر و مباحثه باید صیانت شود و با اشراف و هدایت آگاهانه صورت گیرد.

وی اضافه کرد: چند کار گروه، نظام رشته ای را دنبال می کنند تا متناسب با آن کارها پیگیری شود، بحث تدوین متون هم پیگیری می شود اما اصلا معتقد نیستیم که رسائل، مکاسب و کتاب های خوب امروز خود را بگوییم که چون دو مشکل ندارند کنار بگذاریم در حالی که فکری برای بدیل نکرده ایم، باید بدیل داشته باشیم تا بعد مراجع و بزرگان تصمیم بگیرند اما برخی الان شعارهای نادرستی می دهند که طلبه را بی انگیزه می کند.

آیت الله اعرافی با بیان این که بازسازی و تولید ضرورت دارد، گفت: باید دست ما پر باشد بعد مرحله دیگری را انجام دهیم، کارگروهی باید شکل گیرد که سند کلی برای مراکز تخصصی فقهی تدوین کند.

وی افزود: البته اساتید هم باید پاسخ های مناسبی بدهند؛ آسان سازی ارائه فقه برای تبلیغ در ایران و جهان امری مهم است، تشیع به فضل الهی در حال گسترش است، بعد از انقلاب در 70 کشور تشیع بومی شده که با منطق تقریبی انقلاب اسلامی بوده است نه این که منطق فحش و برخوردهای تند باشد.

مدیر حوزه های علمیه با بیان این که در نیجریه در طول یک سال گذشته بیش از هزار نفر را به قتل رسانده اند، اظهار داشت: در این مسأله مستقیم عربستان و اسرائیل نقش آفرینی می کنند، آینده تشیع خیلی جاها بومی می شود و اندیشه می خواهند، تولیدات باید با فضای بین الملل سازگار باشد./1323/202/ص