وجود بیش از 300 آیه معرفت شناسی در قرآن

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمود محمدی عراقی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در همایش قرآن و معرفت شناسی که پیش از ظهر امروز در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، به بیان تمایزهای مهم مبنانی در موضوع معرفت شناسی قرآن پرداخت.

وی بیان کرد: قرآن کتاب تخصصی و فلسفی نیست که موضوع معرفت شناسی به صورت علمی و آکادمیک در آن مطرح شده باشد، ولی به دلیل اهمیت این موضوع در اهداف قرآنی سرفصلی را پیدا نکردم که در آن مباحث معرفت شناختی وجود داشته باشد ولی از قرآن استفاده نشده باشد.

آیت الله محمدی عراقی با بیان این که در فلسفه اسلامی و غربی موضوع معرفت دارای جایگاه مهمی است، اظهار داشت: در فلسفه مدرن غربی بسیار به این موضوع پرداخته شده و در این باره منابع و کتب بسیار زیاد است، شاید بتوان گفت فلسفه جدید غرب با معرفت شناسی شروع می شود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در تشریح رابطه غیب که در قرآن بیان شده با معرفت شناسی تصریح کرد: قرآن کریم با کلمه غیب نه تنها معرفت شناسی بلکه عالم را در عین وحدت به دو عالم غیب و شهود تقسیم می کند، مباحث مطرح شده در قرآن بسیار علمی و کاربردی است.

وی افزود: قرآن کتاب زندگی و هدایت است که با تقسیم بندی انسان ها و بیان ویژگی های این گروه ها سبک زندگی آن ها، آثار و نتایج انتخاب آن ها در زندگی را نشان می دهد.

آیت الله محمدی عراقی نخستین شاخصه برای معرفی مؤمنان در برابر کافران در قرآن را دارای ریشه معرفت شناسی دانست و یادآور شد: ایمان به غیب یکی از مهم ترین مباحث معرفت شناختی را تشکیل می دهد، حتی در چالش های اساسی جهان بینی دینی با دیگر جهان بینی ها به مباحث معرفت شناختی باز می گردد.

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری تأکید کرد: بیش از 300 آیه در قرآن کریم در موضوع معرفت شناسی داریم و یکی از مبانی و شاید مهم ترین شاخص در تقسیم بندی قرآنی مسأله مؤمنان و کافران است.

استاد حوزه و دانشگاه گفت: مسأله قلب دریچه عظیمی از نگاه قرآنی به ابزارهای معرفتی است مانند وحی که در دیگر جهان بینی وجود ندارد و این ها می تواند ما را به تمایزات مبانی قرآن برساند.

آیت الله محمدی عراقی درباره با رابطه ایمان و معرفت خاطرنشان کرد: حقیقت ایمان در برابر حقیقت علم چیست؟ مهم ترین پرسش درباره این موضوع این است آیا علم بر ایمان مقدم است یا ایمان بر علم مقدم است.

وی ادامه داد: در آیات قرآن رابطه متقابلی میان این دو دیده می شود و آیات فراوانی در این زمینه وجود دارد، رابطه علم و ایمان یک رابطه متقابل است که هم پوشانی دارد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در توضیح رابطه معرفت شناسی با اخلاق نیز تأکید کرد: در قرآن کریم و متون دینی مطالب بسیار عمیق و بکری که کمتر روی آن کار شده در این زمینه دیده می شود، قرآن کریم و منابع دینی مسائل معرفتی با مسائل اخلاقی به ویژه تهذیب نفس را رابطه بسیار عمیق و دقیقی بیان می کند.

وی افزود: حتی معرفت شناسی که در فلسفه اسلامی مطرح می شود با قرآن متفاوت است، از قرآن برداشت می شود علم حلال تمام مشکلات انسان نیست، چون حقیقت ایمان فعل قلبی است ولی حقیقت علم یک مفهوم ذهنی است، قرآن و منابع دینی تأکید می کنند آفت های اخلاقی می تواند بر روی علم تأثیر بگذارد و شناخت فرد را تغییر دهد./201/993/ب1