سهم حوزه های علمیه از موقوفات ناچیز است/ لزوم خودکفایی مالی حوزه های علمیه از طریق وقف

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در ارومیه، حوزه‌های علمیه، قوام اصلی و ستون مهم انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی هستند. نقش و کارکرد حوزه های علمیه در شکل گیری هویت و فرهنگ دینی و اخلاقی مردم واقعیتی است که موافقان و منادیان اسلام نیز بدان اعتراف کرده اند به طوریکه امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در این رابطه می فرمایند: «تردیدی نیست که حوزه های علمیه و علمای متعهد در طول تاریخ اسلام و تشیع مهم ترین پایگاه محکم اسلام در برابر حملات و انحرافات و کج روی ها بوده اند. علمای بزرگ اسلام در همه عمر خود تلاش نموده اند تا مسایل حلال و حرام الهی را بدون دخل و تصرف ترویج و تبلیغ کنند. اگر فقهای عزیز نبودند معلوم نبود امروزه چه علومی به عنوان علوم قرآن و اسلام و اهل بیت(علیهم السلام)، به خورد توده ها داده بودند.»

تربیت علماء متعهد و متدین برای تبلیغ اسلام و ارزش های اخلاقی نیازمند پشتیبانی از سوی خیرین و مردم است تا این نهاد دینی همچنان بدون وابستگی به دولتها بتواند به رسالت خطیر خود در عرصه های مختلف پایبند بماند.

با نگاهی به روند مدیریت حوزه های علمیه می توان به اهمیت موقوفات پی برد. موضوعی که متأسفانه در گذر زمان رنگ خود را باخته است و امروزه سهم بسیار ناچیزی در مدیریت ساختار حوزه های علمیه دارد.

رشد و تعالی حوزه های علمیه نیازمند خودکفایی مالی از طریق وقف است

حجت الاسلام محمد آبادی‌پیشه، مسؤول منابع پایدار و موقوفات حوزه های علمیه کشور اظهار کرد: به علت نبود امکانات، اساتید و تامین هزینه ها سالانه تنها يک چهارم متقاضیان ورود به حوزه های علمیه پذیرش می شوند.

 وی گفت: حوزه های علمیه برای رشد و تعالی باید به خودکفایی مالی برسند که این امر  با وقف میسر می شود.

حجت الاسلام آبادی پیشه از تشکیل ستاد عالی وقف و حوزه های علمیه خبر داد و گفت: در مدت فعالیت 10 ساله این ستاد، علاوه بر شناسایی و احیاء موقوفات، وقف های جدید با نیت حوزه های علمیه به ثبت رسیده است.

وی به اجرای طرح هر طلبه یک وقف اشاره و خاطرنشان کرد: در راستای اجرای طرح هر طلبه یک وقف، 400 موقوفه در زمینه حوزه های علمیه ایجاد شد.

حجت الاسلام آبادی پیشه تصریح کرد: مبلغان شعار هر طلبه یک وقف را در استان آذربایجان غربی تحقق بخشند تا شاهد افزایش موقوفات حوزه های علمیه باشیم.

مسؤول منابع پایدار و موقوفات حوزه های علمیه کشور با تأکید بر تشویق مردم به وقف های مشارکتی، خاطرنشان کرد: افرادی خیری که تمکن مالی ندارند می توانند در حد توان در وقف های مشارکتی که به صورت سهام است، مشارکت کنند.

وی در ادامه به انجمن خیرین مدرسه ساز اشاره کرد و گفت: این انجمن یکی از تشکل های مردم نهاد بسیار موفق در زمینه جذب خیرین و مدرسه سازی است که با نامگذاری مدارس خیرساز به نام خیرین، ضمن ارج نهادن به کار خداپسندانه خیرین، مشوقی برای دیگران نیز محسوب می شود که لازم است اوقاف نیر در رابطه با موقوفات به این شکل عمل کند.

وی تصریح کرد: نامگذاری حوزه های علمیه وقفی به نام واقفین، راهکاری مناسب برای تجلیل از واقفان و تشویق خیرین به این سنت حسنه است.

وی با بیان اینکه وقف سنت حسنه و ماندگار است، گفت: اگر این سنت حسنه برای حوزه های علمیه، تربیت طلاب و ترویج دین باشد، ماندگار تر خواهد بود چرا که واقف همواره در ثواب و اجر معنوی تبلیغ دین از سوی مبلغان تربیت یافته در این مراکز بهره مند خواهند شد.

سهم 0.5 درصدی حوزه های علمیه از درآمد موقوفات

حجت الاسلام احمد شرفخانی، معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه  به اهمیت وقف برای حوزه های علمیه اشاره و اظهار کرد: حوزه علمیه نجف در دورانی که براساس ساختار وقف و درآمد موقوفات اداره میشد علمای بزرگی را تربیت کرد که در نقاط مختلف جهان به تبلیغ دین فعالیت داشتند اما امروزه که حوزه های علمیه نجف و کشور گرفتار مباحث مالی هستند شاهدیم که در داخل کشور در ایام تبلیغی فقط 50 درصد از 70 هزار مسجد کشور فعال است.

وی گفت: عدم همخوانی متقاضیان ورود به حوزه های علمیه و فارغ التحصیلان حوزوی با نسبت جمعیتی به علت پشتوانه مالی برای حوزه های علمیه است.

حجت الاسلام شرفخانی بیان کرد: سهم حوزه های علمیه کشور از موقوفات به لحاظ تعداد کمتر از دو درصد و به لحاظ درآمدی کمتر از 0.5 درصد است.

وی تعداد موقوفات حوزه های علمیه کشور را کمتر از 2 هزار و 700 مورد اعلام کرد و گفت: از این تعداد 2 هزار و 205 مورد در اختیار اوقاف و مابقی موقوفات غیرمتصرفی است که در اختیار متولی خاص و عام است.

معاون فرهنگی و اجتماعی اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی تصریح کرد: بیش از 2 هزار موقوفه با نیت حوزه های علمیه در کشور وجود دارد که در اوقاف و امور خیریه ثبت نشده و بدون شناسنامه است که این وضعیت نشأت گرفته از دیدگاه دوران شاه به اوقاف است که اگر به عنوان موقوفه در اوقاف ثبت شود غصب خواهد شد.

حجت الاسلام شرفخانی گفت: در دوران پهلوی برای اینکه علما پشتوانه اقتصادی، مذهبی و تبلیغی نداشته باشند موقوفات را به بهانه اصلاحات ارضی به تاراج بسته و سند آنها را به عموم واگذار کردند.

وی در ادامه با اشاره به بروز نبودن اجاره بهای اموال موقوفه، اظهار داشت: متأسفانه امروز اجاره بهای موقوفات بسیار اندک است که بروزرسانی آنها نیز با  حجمی از نارضایتی های عمومی و دید منفی نسبت به اوقاف همراه می شود.

حجت الاسلام شرفخانی با اشاره به ترویج انفاق، صدقه و بخشش های مسکنی در جامعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: در حال حاضر شاهد رشد قارچ گونه مؤسسه های خیریه هستیم در حالی که در گذشته مردم به واسطه روحانیت در وقف و امور خیریه سهیم بودند.

وی با اشاره به اشتغال 400 روحانی در اوقاف و امور خیریه، خاطرنشان کرد: حوزه های علمیه و سازمان اوقاف و امور خیریه باید با هماهنگی و همکاری کاری را پیش ببرند و برای تقویت حوزه های علمیه و تبلیغ دین چاره اندیشی کنند.

وی گفت: چرا باید با قطع بودجه دولتی، اعزام مبلغ به مناطق شهری و روستایی کشور 50 درصد کاهش یابد که علت آن عدم اداره ساختار وقف به صورت اقتصادی است.

معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه اضافه کرد: تا سال 89 سالانه به طور متوسط 200 موقوفه در سطح کشور به ثبت می رسید که با اقدامات تبلیغی و ترویجی انجام گرفته در پنج سال گذشته برابر با 30 سال قبل وقف جدید ایجاد شد.

وی با درخواست از مبلغان برای تبیین و تشریح احکام وقف، اظهار داشت: تصرف در موقوفات اثر وضعی است که مردم به احکام وقف آشنایی ندارند؛ در حال حاضر یک میلیون و 200 رقبه دارای مستأجر است که باید با احکام وقف آشنایی یابند.

حجت الاسلام شرفخانی وقف برای حوزه های علمیه را جامع ترین موقوفات خواند و افزود: مبلغان از فرصت ماه مبارک رمضان بهره گرفته و مردم را برای وقف به حوزه های علمیه تشویق کنند؛ وقف مختص افراد ثروتمند نیست بلکه همه افراد می توانند در حد توان در وقف های مشارکتی سهیم شوند.

وی گفت: کار فردی جواب نمی دهد باید فرهنگ وقف مشارکتی در جامعه نهادینه سازی شود و سن انفاق و وقف که بالای 40 است به سنین پایین تر سوق داده شود.

آذربایجان غربی تنها 16 موقوفه مرتبط با حوزه های علمیه دارد/ 40 میلیون تومان عواید موقوفات حوزه

حجت الاسلام ناصر جوانبخت، مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی نیز در این همایش اظهار کرد: براساس نظرسنجی های صورت گرفته در سال 88 بیش از 60 درصد  مردم جامعه از موضوع وقف و موقوفات بی خبر بوده و 40 درصد مابقی نیز با توجه به اصلاحات ارزی و تاراج موقوفات در رژیم پهلوی دیدگاه چندان مناسبی نسبت به وقف نداشتند که در همین راستا سازمان اوقاف واحد مستقلی را برای تبلیغ و ترویج ایجاد کرده است.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی اضافه کرد: تا سال 88 به طور متوسط سالانه 200 موقوفه در کشور به ثبت می رسید که در سایه اقدامات تبلیغی و ترویجی این آمار به سه هزار موقوفه در سال افزایش یافته است.

وی با بیان اینکه در دو سال گذشته 400 موقوفه در آذربایجان غربی به ثبت رسیده است، خاطرنشان کرد: در سال 94، پنج هزار و 800 موقوفه در استان وجود داشت که امسال این تعداد به شش هزار و 200 مورد رسیده است.

حجت الاسلام جوانبخت طلاب و روحانیان را پیشتاز در عرصه های مختلف دانست و گفت: همانطور که روحانیت بیشترین شهدا را تقدیم انقلاب اسلامی کرده است، در حال حاضر نیز می توانند به عنوان طلایه داران تبلیغ در بحث وقف و مسائل رفاهی و خدماتی نقش مؤثری را ایفا کنند.

وی گفت: از 173 هزار موقوفات در کشور شش هزار و 200 موقوفه سهم آذربایجان غربی است که از این تعداد نیز چهار هزار و 500 مورد موقوفات انتفاعی شامل حسینیه و مسجد است که درآمدی ندارد.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی با بیان اینکه 25 درصد موقوفات کشور درمانی است، تصریح کرد:کمتر از دو درصد موقوفات کشور به حوزه های علمیه اختصاص دارد که این میزان در آذربایجان غربی تنها 10 موقوفه متصرفی مرتبط با حوزه های علمیه و 6 موقوفه متصرفی است.

وی با اشاره به سهم 40 میلیون تومانی حوزه های علمیه استان از درآمد میلیاردی موقوفات استان گفت: با وجود تحقق 125 درصدی عواید مالی موقوفات، بهره مندی حوزه های علمیه بسیار ناچیز است که امیدواریم با تلاش مبلغان در تبلیغ و ترویج وقف برای حوزه های علمیه شاهد افزایش تعداد و درآمد موقوفات حوزه های علمیه باشیم.

مبلغان تبلیغ برای وقف حوزه های علمیه را در اولویت قرار دهند

حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی، نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی نیز در این همایش وقف را مصداق بارز صدقه جاریه خواند و گفت: علما باید در رابطه با وقف و به ویژه وقف برای حوزه های علمیه تبلیغ کنند.

وی وظیفه اصلی علما را تبلیغ دین خواند و گفت: علما طلایه داران تبلیغ دین هستند، بنابراین باید با عزم و اراده جدی در صحنه حاضر شده و به تبلیغ احکام دین بپردازند.

حجت الاسلام والمسلمین قریشی با بیان اینکه به برکت نظام جمهوری اسلامی ایران امکانات و شرایط برای تبلیغ دین فراهم است، بیان داشت: با سستی و بی توجهی به موضوع تبلیغ نمی توانیم در محضر امام زمان(عج) پاسخگو باشیم.

وی با تأکید بر لزوم ساماندهی مبلغان دینی، خاطرنشان کرد: ایجاد تشکیلات منسجم برای کار تبلیغی ضروری است که این امر تلاش مجدانه مسؤولان، روحانیان و طلاب را می طلبد.

استاد حوزه و دانشگاه ارومیه تصریح کرد: علما و روحانیان همیشه باید آماده مبارزه باشند چرا که همواره در مقابل علما، تکفیر بوده است.

حجت الاسلام والمسلمین قریشی با بیان اینکه باید برای گسترش احکام دین خود را به زحمت بیندازیم، گفت: نباید منتظر ابلاغ مسؤولان برای کار تبلیغی باشیم، باید خود با روش های مناسب احکام اسلام را برای مردم بازگو کنیم.

نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی تصریح کرد: باید نیازهای جامعه را در نظر گرفته و براساس نیازسنجی ها کار تبلیغی خود را پیش ببریم.

وی با بیان اینکه علما نباید از امکان تغییر ناامید شوند، خاطرنشان کرد: علما و روحانیان باید فرصت تبلیغی ماه مبارک رمضان را مغتنم شمرده و بر اساس نیازهای روز جامعه به تبیین احکام دین مبین اسلام بپردازند.

گفتنی است، همایش طلایه داران تبلیغ و وقف با حضور بیش از 200 نفر از ائمه جمعه و جماعات و روحانیان مستقر استان آذربایجان غربی در حسینیه مصلای امام خمینی(ره) ارومیه برگزار شد./202/936/ب1