۳ شرط برای استحقاق حکمرانی

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از  پایگاه اطلاع رسانی وسائل، آیت الله محسن اراکی در درس خارج فقه سیاسی اسلام به طرح و بررسی چهارمین دلیل عقلی دالّ بر وجوب نصب حاکم در دوران غیبت پرداخت که گزیده مطالب بیان شده ذیلاً تقدیم می شود.

1. بنا به چهارمین برهان عقلی دالّ بر وجوب نصب حاکم در دوران غیبت اولاً اقامه عدل در جامعه وجوب عقلی دارد و این وجوب نیز عام و در همه گستره تاریخ جاری است فارغ از حضور و عدم حضور معصوم علیه السلام ثانیاً اقامه عدل ممکن نیست مگر با وجود حاکم مقیم عدل.

2. حاکمی که برپایی عدل و دفع و رفع ظلم را بر عهده می گیرد لازم است عادل باشد؛ چون فاقد الشیء لایعطیه و از ظالم نمی توان داد و تساوی و عدل را انتظار داشت، دیگر اینکه چنین حاکمی به حکم عقل می بایست عالم به عدل باشد؛ چون جاهل به عدل آلوده به ظلم می شود ولو سهواً.

3. دو شرط علم و عدالت برای استحقاق حکمرانی حاکم کفایت نمی کند بلکه حاکم عالم عادل می بایست مأذون به فرمانروایی نیز باشد. در موارد بسیاری اقامه عدل اجرای حدود الهی و کیفر مجرمین را طلب می کند و این دو تنها در صلاحیت کسی است که دارای حق حاکمیت باشد.

حق حاکمیت و فرمانروایی بالاصالة از آن حضرت حق است و سپس از سوی خدای متعال به انبیاء الهی و اوصیاء ایشان اعطاء شده است؛ در دوره غیبت ولیّ الهی نیز حق حاکمیت در اختیار جانشین و فرد مأذون از ناحیه اوست. خلاصه اینکه سه شرط برای استحقاق حکمرانی لازم است: عدل، علم به عدل، اذن معصوم.

4. عدالـت درجـاتی دارد و در هـر مسئولیتی که وجود عدالت برای فرد متصدی آن لازم است وجود درجه ای از عدالت متناسب با آن نیز لازم است، عدالت معتبر در حاکمیت بالاترین درجه عدالت یعنی ملکه راسخه و تضمین شده عدالت است، احراز چنین عدالتی در فرد تنها با رصد رفتاری او در طی زمان طولانی ممکن است؛ به گونه ای که عدم صدور خطای مغایر با عدل از او احراز شود.

علاقه‌مندان برا ی دریافت متن کامل تقریر بیست و هفتمین جلسه درس خارج نظام سیاسی اسلام آیت الله اراکی   اینجا را کلیک کنند./۹۹۸/د۱۰۲/س