مادری و عفت ورزی مهم ترین رسالت زنان در جامعه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سید محمود مدنی، مدیر جامعه‌الزهرا(س) در سیزدهمین جلسه از سلسله جلسات «منشور فاطمی بر مبنای سیره حضرت زهرا(س)» که در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد، با اشاره به اینکه انقلاب صنعتی تحولات زیادی را به دنبال داشت، گفت: با آغاز انقلاب صنعتی و به کار گرفتن ماشین بخار در کارخانجات نساجی، اروپا به کارگر جدید نیاز پیدا کرد و برای این که کارخانه‌های خود را پر و نیاز خود را برطرف کند، زن‌ها را از خانه به کارخانه آورد.
وی افزود: بحث مالکیت برای زن تا آن زمان جدی گرفته نمی‌شد، اما پس از انقلاب زن، کارگر انقلاب صنعتی شد.
مدیر جامعه‌الزهرا(س) تصریح کرد: با شروع انقلاب صنعتی و ورود گسترده و چشمگیر بانوان به میدان کار و ایجاد درآمدهای مستقل، به مرور زمان مسأله بسیار مهم مادری و فرزندآوری و نقش و وظیفه زنان در این عرصه کمرنگ تر شد.
غرب با بحران مادری و فرزندآوری روبه رو است
حجت الاسلام مدنی با بیان این که امروز مجموعه غرب و اروپا در زمینه بحث مادری و فرزندآوری بانوان با بحران روبرو است، گفت: امروز رشد جمعیت در فرانسه منفی است و آمار انگلستان نشان می‌دهد که از چهار فرزند متولد شده، سه فرزند نامشروع هستند که این مسأله، یک بحران جدی است.
وی با بیان این که نقش مهم خانواده در جوامع مختلف به فراموشی سپرده شده است، افزود: اسلام نقش اقتصادی و حق مالکیت زن را به رسمیت شمرده است؛ تا آنجا که به عنوان مثال اگر یک زن میلیاردر و شوهر او یک کارگر ساده باشد و مرد به دلیل بیماری نتواند چند روزی کار کند، چنانچه زن هزینه خانه را متقبل شود، آن مرد به همسر خود بدهکار می‌شود.
بزرگترین افتخار زن مادری است نه اشتغال
مدیر جامعه‌الزهرا(س) ادامه داد: اسلام، نقش مالکیت زن را به بهترین وجه تضمین کرده است و با حفظ و رعایت عفاف و حجاب، اجازه کار کردن به زن را با اجازه همسر داده است، اما همه این حق مالکیت و حقوق در مجموعه آیات و روایات، نافی و منافی جایگاه مهم و افتخار بزرگ زن به عنوان مادر و همسر نیست.
وی افزود: اصولا هر خصوصیت تکوینی که داشته باشید، این نشانگر حق و تکلیف است و این یک بحث اساسی است، بنابراین نفس خلقت زن نشانه یک جایگاه، حق و تکلیف خاص است و خداوند این وظیفه را برای زن خواسته و این بار را به دوش زن گذاشته است.
سخنران حرم حضرت معصومه با اشاره به روایاتی درباره نگاه اسلام به فرزند و فرزندآوری تصریح کرد: برنامه‌ریزان، اساتید، پژوهشگران و مسؤولان جامعه‌الزهرا(س) به عنوان نهاد حوزوی بانوان باید این نگاه را داشته باشند که فعالیت‌های این مؤسسه نباید نافی وظیفه همسری و مادری باشد.
مدیر جامعه‌الزهرا(س) در ادامه به روایتی از سعید بن جبیر از عبدالله بن عباس اشاره کرد که از پیامبر گرامی اسلام (ص) روایت شده است که حضرت رسول(ص) می فرمایند«کسى که بازار مى‌رود و تحفه‌اى براى خانواده خود مى خرد، همچون کسى است که مى خواهد به نیازمندانى کمک کند(همان پاداش را دارد) و هنگامى که مى‌خواهد تحفه را تقسیم کند، نخست باید به دختر و بعد به پسر بدهد، چرا که هر کس دخترش را شاد و مسرور کند، چنان است که گویى کسى از فرزندان اسماعیل(ع) را آزاد کرده باشد و هر کسی که(با دادن هدیه ای) چشم پسری را روشن کند، گویا از ترس خدا گریسته است و هر کس از ترس خدا بگرید، خداوند او را داخل نعمتهای بهشت کند».
حجت الاسلام مدنی اظهار کرد: این روایات به زندگی امید می‌دهد و مفهوم زندگی را دگرگون می‌سازد زمانی که انسان بداند خوشحال کردن فرزند مانند این است که بنده ای را آزاد کرده است و یا از ترس خداوند متعال گریسته است و جایگاه او بهشت است.
وی با اشاره به اینکه نهاد حوزوی جامعه الزهرا(س)در برنامه‌ریزی‌های خود باید به نقش مادری و فرزندآوری طلاب توجه داشته باشد، گفت: در روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) آمده است که روزی حضرت عیسی (ع) از کنار قبری گذشت که صاحب آن را عذاب می‌کردند، سال بعد از کنار همان قبر گذشت، اما دیگر صاحب آن را عذاب نمی کردند؛ حضرت به خداوند عرض کرد خداوندا سال پیش از کنار این قبر گذشتم صاحبش را عذاب می‌کردند، اما امسال عذاب برداشته شده بود سبب این امر چیست به آن حضرت وحی رسید ای روح‌الله! صاحب این قبر فرزندی داشت، چون به سن بلوغ رسید، صالح شد و راهی از راه‌های موحدان را برای ایشان اصلاح کرد که عبورشان از آن آسان باشد، همچنین یتیمی را نزد خود جای داد، پس او را برای آنچه فرزند او کرد، آمرزیدم.
ثواب عظیم مادری برای زنان در کلام رسول خدا(ص)
مدیر جامعه‌الزهرا(س) در ادامه به روایت دیگری از وسائل الشیعه اشاره کرد، افزود: اُمّ سلمه می‌گوید از پیامبر گرامی اسلام(ص) سؤال کردم بسیاری از پاداش‌ها برای مردان ذکر شده آیا زنان هم از این پاداش‌ها نصیبی دارند فرمود«آری، هنگامی که زن باردار می‌شود، بسان روزه دار شب زنده داری است که با جان و مال خود در راه خدا جهاد می‌کند و هر گاه وضع حمل کند، اجر و پاداشی دارد که کسی از عظمت آن آگاه نیست و هرگاه فرزند خود را شیر دهد، در برابر هر مکیدن نوزاد پاداشی به او دهند که برابر است با آزاد کردن بنده‌ای از فرزندان اسماعیل و هنگامی که از شیر دادن فرزند خود فارغ شود، فرشته بزرگواری به او گوید: اعمال خود را از سربگیر که خداوند تو را آمرزیده است.
حجت الاسلام مدنی با بیان این که اسلام نگاه متفاوتی نسبت به جایگاه بلند مادری و همسری دارد، اظهار کرد: افتخار زن مسلمان این نیست که وزیر و یا وکیل شود، البته اگر وزیر یا وکیل شدن بانوان مورد نیاز جامعه اسلامی است، باید رفع نیاز شود، اما آنچه که امروز ما فراموش کردیم و برای دختران ما افتخار محسوب نمی شود و حتی در مجامع علمی مانند حوزه و دانشگاه به آن پرداخته نمی شود، این است که زن در جایگاه مادری می‌تواند این ثواب را ببرد.
وی افزود: زن در نقش مادری و همسری جایگاه معنوی والایی دارد که این جایگاه معنوی را در وزارت و یا وکالت و غیره ندارد.
مدیر جامعه‌الزهرا(س) ادامه داد: آنچه که من به عنوان درد دل عرض می‌کنم، این است که امروز ما به سمت و سویی رفتیم که شاید شعار می‌دهیم، اما در تفکر، در عمل و در درون، تفکر غربی را گرفتیم و احساس می‌کنیم که اگر خانمی باردار شد و صاحب فرزند، به شکل مصیبت به فرد نگاه می‌شود.
حجت الاسلام مدنی ادامه داد: در جامعه اسلامی، یک دختر باید با این دید به خانه همسر برود که بعد از این، نماز او هفتاد برابر ثواب دارد، اگر در خانه همسر باردار شود، ثواب جهاد در جبهه را دارد و اگر به فرزند خود شیر دهد، خداوند همه گناهان او را می‌آمرزد، اگر این دید وجود داشته باشد، بخش مهمی از گرفتاری‌های خانوادگی و موضوع طلاق در جامعه رفع می‌شد.
مادر بودن، سیره عملی حضرت زهرا(س) است
نویسنده و پژوهشگر حوزوی با بیان اینکه مادر بودن، سیره عملی حضرت زهرا(س) است، افزود: یکی از افتخارات حضرت زهرا(س) این است که آن حضرت مادر امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، حضرت زینب و ام کلثوم(ع) بودند.
وی ادامه داد: اگر حضرت زهرا(س) همه جا می‌بود، اما حسین(ع) را به جامعه بشری تقدیم نمی‌کرد، بشریت احساس نقص می‌کرد و ناقص بود.
مدیر جامعه‌الزهرا(س) افزود: حضرت زهرا(س) در عین حال که در جامعه، حضور اجتماعی، علمی و آموزشی دارند، در قله عفاف و پاکدامنی هستند.
قبل از اسلام، جایگاه زن در ایران، روم و جزیره‌العرب جایگاه نامناسبی بود
حجت الاسلام مدنی با اشاره به اینکه بستر اجتماعی که اسلام در آن به وجود آمد، به شدت زن‌ستیز بود، گفت: در آن زمان، دو تمدن بزرگ ایران و روم به عنوان کانون عمده تمدنی آن روزگار بودند و شبه‌جزیره عربستان از هر گونه فعالیت تمدنی چشمگیر خالی بود.
وی افزود: حتی در دو کانون تمدنی ایران و روم، زن شخصیت ارزشمندی محسوب نمی‌شد و زمانی که به جزیره العرب می‌رسیدیم، برخورد با زن در سطح یک کالای کم ارزش مطرح بود که حتی مانند مال و ثروت به ارث برده می‌رسید.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: برخی ادعاهایی که راجع به زن در تاریخ ایران نقل می‌شود، حقیقت ندارد و قابل مناقشه است؛ در حقیقت، جایگاه زن در ایران و روم جایگاه نامناسبی بود و در جزیره العرب آنچنان وضعیت نامطلوب بود که به تعبیر قرآن کریم«وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ؛ در حالی که هرگاه به یکی از آنها بشارت دهند دختر نصیب تو شده، صورتش (از فرط ناراحتی) سیاه می‌شود؛ و به شدّت خشمگین می‌گردد».
مدیر جامعه‌الزهرا(س) با بیان اینکه اسلام دست زنان را در آن دوران گرفت، تصریح کرد: دین مبین اسلام، حقوق، ظرفیت‌ها، فعالیت‌ها، زمینه‌ها و بسترهایی برای ابراز شخصیت زن به وجود آورد که برخی از این حقوق بعد از هزار و ۲۰۰ سال در اروپا به رسمیت شناخته شدند.
حجت الاسلام مدنی اظهار کرد: موضوع «حق مالکیت» که زن می‌تواند مالک باشد و وارد عقود و تجارت و امثال اینها شود و این که زن می‌تواند شخصیت اقتصادی داشته باشد، حدود ۲۵۰ سال قبل در اروپا به رسمیت شناخته شد.
وی ادامه داد: بر اساس دین مبین اسلام، زن می‌تواند وارد میدان‌های تجاری، اقتصادی و سیاسی شود؛ پیامبر گرامی اسلام(ص) همانطور که با مردها بیعت می‌کردند با زنان هم بیعت می‌کردند؛ البته حضرت با مردان دست می‌دادند و برای بیعت با بانوان، دست خویش را در ظرف آب می‌گذاشتند و زنان نیز دست خود را در ظرف آب می‌گذاشتند و بدین وسیله بیعت می‌کردند.
مدیر جامعه‌الزهرا(س) گفت: اسلام، زن را به میدان‌های جنگ و اموری که می‌توانند تأثیرگذار باشند، وارد کرد؛ با ظهور اسلام، زنان توانستند وارد میدان‌های علم‌آموزی شوند.
حجت الاسلام مدنی ادامه داد: دین مبین اسلام همه فضاها را برای زن باز کرد، اما از همان ابتدا، حضور در همه میادین را در کنار رعایت حجاب و عفاف و مرز دقیق بین زن و مرد قرار داد.
آیات قرآن کریم درباره رعایت عفاف و حجاب
وی افزود: حجاب در آیات قرآن کریم معنای خاصی دارد که مخصوص زنان پیامبر گرامی اسلام(ص) است که در آیه ۵۳ سوره احزاب آمده است: «فَاسْأَلُوهُنَّ مِن وَرَاء حِجَابٍ؛ و هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را از آنان (همسران پیامبر) می‌خواهید از پشت پرده بخواهید».
مدیر جامعه‌الزهرا(س) تصریح کرد: حجاب به معنای امروز از آغاز تشریعات اسلام، قدم به قدم بیان و توضیح داده شده است و حد و حدود ارتباطات مرد و زن مشخص است.
حجت الاسلام مدنی افزود: دو آیه قرآن کریم درباره رعایت عفاف نازل شده است، از جمله خداوند در آیه ۳۰ سوره مبارکه نور می‌فرماید«قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ؛ به مؤمنان بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند، و عفاف خود را حفظ کنند»؛ همچنین در آیه ۳۱ سوره نور آمده است: « وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِ‌هِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُ‌وجَهُنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ؛ و به زنان با ایمان بگو: چشمان خود را (از نگاه حرام) فروگیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را آشکار نسازند».
عفت تنها برای زنان نیست
وی به روایاتی که درباره رعایت عفاف بیان شده است، اشاره کرد و افزود: عفت و عفاف بین زن و مرد مشترک است؛ عفت تنها برای زنان نیست، بلکه مرد و زن هر دو باید عفیف باشند.
مدیر جامعه‌الزهرا(س) افزود: اسلام اجازه داده است که زنان در تمام میادین حضور داشته باشند، اما عفت به عنوان مرزی میان مردان و زنان مطرح است.
حجت الاسلام مدنی با اشاره به باب وجوب عفت در «وسائل الشیعه» اشاره کرد، گفت: افرادی که با کتاب «وسائل الشیعه» آشنا هستند، می‌دانند که عنوان‌ها در این کتاب عجیب است؛ صاحب «وسائل الشیعه» آنجا که روایات را صحیح می‌داند، عنوانی که می‌آورد، فتوایی است و آنجا که روایات را صحیح نمی داند، عنوانی که می‌آورد، ابهام دارد.
وی افزود: صاحب «وسائل الشیعه»، آنجا که روایات را صحیح می‌داند، وجوب می‌خواند و بر همین اساس، موضوع عفت را باب وجوب خوانده است، در حالی که ما موضوع عفت را در اخلاقیات مثل شجاعت و حسن خلق می‌دانیم و کمتر در واجبات می‌شماریم.
امام علی(ع) برترین عبادت را عفاف می دانند
مدیر جامعه‌الزهرا(س) در ادامه به حدیثی از امام باقر(ع) اشاره کرد، گفت: امام باقر(ع) می فرمایند« مَا مِنْ عِبَادَةٍ أَفْضَلَ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَفَرْجٍ؛ هيچ عبادتى برتر و بالاتر از عفت بطن و عفت فرج نيست» و افزودند: فردی خدمت امام باقر (علیه‌السلام) رسید و گفت: قَالَ لَهُ رَجُلٌ إِنِّي ضَعِيفُ الْعَمَلِ قَلِيلُ الصَّلَاةِ قَلِيلُ الصَّوْمِ وَ لَكِنْ أَرْجُو أَنْ لَا آكُلَ إِلَّا حَلَالًا وَ لَا أَنْكَحَ إِلَّا حَلَالًا؛ من در عمل ناتوانم و نماز و روزه كم به جا مىآورم اما سعى مىكنم جز حلال نخورم و جز با حلال نزديكى نكنم»؛ حضرت در پاسخ فرمودند: «وَ أَيُّ جِهَادٍ أَفْضَلُ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَ فَرْج؛ چه جهادى برتر از پاك نگهداشتن شكم و شرمگاه؟!».
حجت الاسلام مدین اظهار کرد: در کتاب «وسائل الشیعه» از امام صادق(ع) روایت است که امام علی(ع) مکرر می‌فرمودند:«اَفْضَلُ العِبادَةِ الْعِفافُ، یعنی برترین عبادت‌ها عفاف است».
عفاف و پاکدامنی در زندگی حضرت زهرا(س) در اوج درخشش است
وی تصریح کرد: یکی از نکاتی که همه ما می‌دانیم در زندگی حضرت زهرا(س) در اوج درخشش است، این است که آن حضرت در عین حال که حضور اجتماعی و حضور علمی و آموزشی در جامعه دارند و در عین حال که تنها پشتیبان برجسته و فوق العاده امام علی(ع) هستند، در قله عفاف و پاکدامنی است.
مدیر جامعه‌الزهرا(س) با بیان اینکه پاکدامنی و عفاف حضرت فاطمه(س) در همه مراحل وجود دارد، تصریح کرد: ما عفت زبان، عفت دامن و در کل، عفت اعضا و جوارح داریم و هر عضو انسان می‌تواند بهره ای از ناپاکدامنی داشته باشد؛ اما حضرت زهرا(س) در همه مراحل عفیف و پاکدامن بودند.
حجت الاسلام مدنی به آیه ۵۳ سوره یوسف اشاره کرد، گفت:« مَا أُبَرِّئُ نَفْسىِ إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةُ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبىّ» یعنی من خویشتن را بىگناه نمىدانم، زیرا نفس، آدمى را به بدى فرمان مىدهد؛ مگر پروردگار من ببخشاید».
وی افزود: در سال‌های گذشته که به عنوان مدرس در جامعه‌الزهرا(س) مشغول به تدریس بودم، این قصه پرده میان استاد و شاگرد عجیب بود و برخی اساتید با این موضوع مخالف بودند؛ آن زمان به این موضوع فکر کردم.
وی افزود: جامعه‌الزهرا(س) یک مجموعه آموزشی است؛ ما حکم خداوند را تغییر نمی‌دهیم؛ شنیدن صدای زن برای مرد و بالعکس از نظر شرعی ایرادی ندارد؛ در مسجد النبی هم پرده ای وجود نداشت و زن و مرد در یک محیط بودند؛ اما اگر پرده بین استاد و طلاب وجود داشته باشد، جلوی بسیاری از حرف‌ها گرفته می‌شود و به سود مجموعه است.
وی تصریح کرد: وجود حائل میان استاد و دانش‌پژوهان جامعه‌الزهرا(س) مفید است و ما در مجموعه جامعه‌الزهرا(س) هر چه بر مسائل عفاف و حجاب یادآوری کنیم، ضرر نخواهیم کرد؛ بحث تحجر و حذف زن نیست، بحث تفکرات طالبانی و داعشی نیست؛ آنها زن را به حساب نمی آورند، در حالی که این کار برای راحتی بانوان در نظر گرفته شده است.
زنان می‌توانند در همه صحنه‌های اجتماعی با حجاب و عفاف حضور داشته باشند
وی افزود: در حجاز، زن حق ورود به مسجد ندارد و یک مصلی النساء و نمازخانه زنان دارند؛ اما شیعه چنین مواردی نداشته است و معتقد است که زنان می‌توانند در همه صحنه‌های اجتماعی با حجاب و عفاف حضور داشته باشند.
مدیر جامعه‌الزهرا(س) با تصریح بر اینکه ارتباط مرد و زن باید همراه با عفاف و پاکدامنی باشد و هر چه ارتباط حداقلی باشد بهتر است،ادامه داد: همین صلابت و پاکی و پاکدامنی در جامعه‌الزهرا(س) باید حفظ شود.
وی افزود: برخی بانوان اساتید با سخنرانی در جمع مردان مخالف هستند، اما من معتقدم که بانوانی که در جامعه‌الزهرا(س) حضور دارند، باید در مجامع مختلف بین‌المللی سخنرانی کنند؛ فردا بروند در سازمان ملل، یونسکو و سمینار‌های بین المللی صحبت کنند و از اسلام دفاع کنند./968/پ۲۰۱/ی