تعطیلات، زندگی در دنیای مجازی نیست

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان، حجت الاسلام علی قهرمانی، پژوهشگر دین و رسانه حوزه علمیه قم با اشاره به تاثیر بازی های رایانه ای بر سبک زندگی کودکان و نوجوانان، اظهار کرد: معمول بازی های رایانه ای ارتباطی به تحرک ندارند و بیشترین تحرک در ذهن و نهایتا سر انگشتان دست است، این اتفاقی نیست که برای نوجوانی که باید تحرک داشته باشد منطقی و درست باشد.

وی ادامه داد: جسم نوجوان روی صندلی نشسته است، آسیب های جسمی، بینایی و حتی آسیب به حافظه از جمله پیامدهای بازی های رایانه ای است، اساسا نگاه کردن به یک شیء نورانی در طولانی مدت سبب می شود تا حافظه ضعیف شود.

مدیر موسسه ندای فطرت تصریح کرد: اسلام تاکید فراوانی دارد که جسم انسان سالم باشد، اساس فکر سالم در روح سالم است. از آسیب های این بازی ها آن است که جسم را دچار مشکل می کند، این بازی ها، مسابقه ای و یا نزاعی هستند. در مقام مقایسه بازی های مسابقه ای از یک جهت خوب است که یاد می دهد که در زندگی بالاخره رقابتی وجود دارد. اما اینکه فرد همه چیز را رقابتی بداند و فکر کند در هر چیزی باید مسابقه دهد کار سخت تر می شود چون دیگر به جایی نمی تواند برسد.

وی در ادامه بیان کرد: در این بازی ها، مخاطب از یک مرحله به مرحله سخت تر می رود و تنها چیزی که این مراحل پی در پی برایش به ارمغان می آورد این است که عصبانیت و ناامیدی برایش ایجاد می شود. به بیان دیگر هر قدر که شخص در این بازی ها وارد باشد و بتواند به مرحله بعد برود باز هم سطوح دیگری برای بازی وجود دارد که از مرحله فعلی سخت تر است در نتیجه ناامیدی در او ایجاد می شود. این نوع نگرش ها با سبک زندگی دینی همخوانی ندارد چراکه بالاخره در هر روالی باید انسان به جایی برسد که موفق شود و از یک مرحله عبور کند، بر خلاف آنچه که در این بازی ها طراحی شده است.

قهرمانی ابراز کرد: بازی های رایانه ای فرد را پرخاشگر می کند. در این میان بازی هایی که نزاعی-جنگی و مقابله ای هستند منجر به بروز خشم می شوند. بازی های راهبردی هم ایرادهای عدیده ای دارند چون در طراحی نظام و مهندسی دولت و ملت ارتباط مستقیم با حوزه تمدنی برقرار می شود. برای مثال در بازی کلش آف کلنز، اساس و پایه مهندسی دولت- ملت که وجود دارد، طلا و نفت است، هیچ چیز فرهنگی برای آن شهر متصور نشده و مسایل فرهنگی وجود ندارد و تمام آرمان ها با پول و ثروت ساخته می شود.

این پژوهشگر اظهار کرد: سبک زندگی دینی می گوید توکل بر خدا و مسائل معنوی، راهگشا هستند. بسیار پیش آمده که حتی کسانی که اعتقادات قوی نداشتند و چندان به مسایل دینی مقید نبوده اند، گفته اند که وقتی به بن رسیده و رو به خدا کردند و به او توکل داشتند و خدا راه را برایشان باز کرده است.

قهرمانی با اشاره به بازی های رایانه ای مقابله ای و نزاعی، تاکید کرد: این بازی ها خشونت زا هستند، در حالی که در سبک زندگی دینی تاکید فراوانی بر این مساله است که خشم را فرو ببرید؛ چنانچه در آیه 134 سوره مبارکه آل عمران آمده است: «وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ؛ (و خشم خود را فرو مى ‏برند و از مردم در مى‏ گذرند و خداوند نكوكاران را دوست دارد)».

این استاد حوزه با بیان اینکه بر طبق آیات و روایات همواره باید در زندگی کظم غیض داشته باشیم مگر آنکه یقین کنیم که عده ای دشمن خدا هستند، تصریح کرد: این در حالی است که در بازی های رایانه ای این مساله اصلا معنا ندارد و این خشم باید عینی شود، بچه هایی که اهل این بازی ها هستند در مسایل کوچک تر و جزئی تری و بسیار سطح پایین تر دچار خشم و اظهار آن می شوند و دیرتر خشم شان فرو می نشیند و از سوی دیگر میزان پرخاش گری شان بالاتر از بچه های دیگر است.

وی گفت: جدا از این موارد، فضای این بازی ها به گونه ای است که فرد احساس می کند که قادر به انجام هر کاری است ضمن اینکه حتی در برخی بازی ها با ورود به سطوح بالاتر، بازیکن هر قتل و غارتی را می تواند انجام دهد و کسی هم جلو او را نمی گیرد و اگر هم عامل بازدارنده در بازی طراحی شده باشد باز هم بازیکن می تواند بازی را از نو شروع کند.

قهرمانی اظهار کرد: فردی که بارها در عالمی که مجازی است دست به هر اقدامی زده در حالیکه همان عالم مجازی یک حقیقت الکترونیک است که بارها و بارها مرور می شود، در واقع تمرین ذهنی انجام می دهد. این فرد بعد از مدتی وقتی می بیند که دیگر این هیجانات برایش کافی نیست به دنبال این می رود که این هیجانات را در زندگی حقیقی اش تجربه کند.

قهرمانی ادامه داد: آیا کشورهایی مثل آمریکا که سردمداران بازی های خشن هستند، این اتفاق را بارها تجربه نکرده اند که کودکی یک کلت یا سلاح نیمه سنگین را بردارد و دیگران را به رگبار ببندند. این کودک بارها در بازی، کشتار را تجربه کرده است و حالا دیگر آن میزان هیجان بازی ها برای او کفایت نمی کند در نتیجه در زندگی حقیقی دست به خشونت می زند.

وی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که چرا بازی های رایانه ای عنصر جداناشدنی اوقات فراغت کودکان و نوجوانان است، اظهار کرد: در مورد اوقات فراغت نکته ای وجود دارد. هنوز که هنوز است میان نظریه پردازان این بحث وجود دارد که آیا در سبک زندگی و نگاه دینی چیزی به نام مفهوم اوقات فراغت داریم یا خیر؟. سبک زندگی مان غربی شده است و حالا که مردم دارند با سبک غربی زندگی می کنند، فراغت شان هم غربی شده است، در حالی که در اسلام این رویه وجود ندارد که بگوییم کاری برای انجام دادن ندارم بلکه تاکید شده است که حتی وقتی از کار قبلی خود فارغ شدی کاری جدید را شروع کن.

قهرمانی ابراز کرد: با این حال این سبک زندگی در کشور ما وجود دارد که دانش آموزان و فرهنگیان چندین ماه تعطیل هستند، بنابراین باید برای این اوقات برنامه ریزی داشته باشیم. اگر تکلیف این مساله حل شود و برنامه ریزی دقیقی برای آن صورت پذیرد، مشکلات حل می شود.

 وی ادامه داد: نشاط و پویایی فرزندان از مسایلی است که امروز به دلایل مختلفی مثل قدیم الایام وجود ندارد. شاید یکی از علت های آن وجود معماری هایی باشد که در آن تعریفی برای حیاط وجود ندارد. در گذشته بچه ها به حیاط خانه می رفتند و تحرک داشتند و بازی می کردند ولی امروز وقتی هیچ کدام از این امکانات نیست و طبیعتا برای سرگرمی سراغ این بازی ها می رود.

قهرمانی در پایان خاطرنشان کرد: برای حل این مساله مسئولان باید پیشگام شوند. مردم به تنهایی نمی توانند مساله اوقات فراغت را حل کنند. سرانه فضای سبز باید افزایش پیدا کند. فرزندان گاهی از ناچاری و گاهی از روی عادت به بازی های رایانه ای روی می آورند. گاهی هم والدین حوصله بچه ها را ندارند. تمام این موارد سبب می شود تا بچه ها جذب این بازی ها شوند و این خود یک آسیب جدی است که اوقات فراغت اینگونه سپری شود./۱۳۲۵//۱۰۲/خ