دین میزان دقیقی برای شناخت ندای فطرت پاک انسان ها است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام مهدی عدالتیان، استاد حوزه و دانشگاه، ظهر امروز در تالار نور مشهد با بیان این که عقل حکم می کند تا انسان به دنبال باورهای صحیح به خاطر جلب منفعت و دفع  خطر احتمالی باشد، گفت: انسان خود را غرق در الطاف و نعمات الهی می داند و اگر فهمید خالقی هست شکر خداوند متعال کند که شکر منعم از انگیزه های تحقیق هست و قرآن کریم ما را به بهره گیری از عقل  در راستای راه هدایت ارشاد می کند.

استفاده تعبدی در آیات پس از اثبات حقانیت قرآن است

وی با بیان این که در این زمینه استفاده ما از آیات قرآن بعد ارشادی دارد، تصریح کرد: استفاده از آیات یا تعبدی و یا ارشادی است که استفاده تعبدی پس از اثبات حقانیت قرآن بوده اما استفاده ارشادی انسان به دلایل عقلی راهنمایی می کند.  

حجت الاسلام عدالتیان در پاسخ به این شبهه که «با وجود عقل چه نیازی به دین وجود دارد»، به تشریح سه نکته از آیات قرآن پرداخت و با بیان این که استفاده از دین نفی عقلانیت نیست بلکه تصحیح کننده و تکمیلگر آن است، بیان کرد: عقل شرط لازم برای کمال هست اما شرط کافی نیست و هر کس بخواهد در مسیر کمال قدم بردارد باید از عقل همراه با دین کمک بگیرد.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که بدون عقل نمی توان حرکت صحیحی انجام داد، اظهار کرد: هنگامی که به انسان نگاه می کنیم می بینیم او ظرفیت و استعداد والایی دارد و از آیه قرآن نیز این نکته استفاده می شود.

طی کردن راه هدایت در گرو بهره گیری از عقل و شرع است

وی با اشاره به آیه 56 سوره روم بیان کرد: در این آیه شریفه همگان را به این نکته ارشاد می کند که بر مبنای حقایقی از عالم، باید وحی به یاری عقل بیاید، پس عقل نور و راهنمای تا نقطه و بخشی از مسیر ماست و ادامه راه را باید با کمک شرع باشد.

حجت الاسلام عدالتیان با بیان این که این آیه اشاره به برپایی روز قیامت دارد که مجرمین از خطای خود مطلع می شوند اما آنان خیال می کنند مدت کوتاهی در دنیا بودند، تصریح کرد: در این آیه این چنین آمده که کسانی که علم و ایمان به آنان داده شده می گویند شما تا روز قیامت در کتاب خداوند مشخص شده باید درنگ در عالم برزخ کنید و سپس منتقل به قیامت شوید.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که کسانی که اهل ایمان هستند می گویند امروز روز قیامت و برانگیخته شدن است، ابراز کرد: عده ای این را انکار می کردند چراکه علم به قیامت نداشتند و عقل شما این حقایق را بیان نمی کرد چون عقل امکان بیانگری همه حقایق را ندارد و فرارسیدن بهشت و جهنم و پل صراط را نمی تواند اثبات کند.

هوا و هوس مانع نور افشانی عقل انسان ها می شود

وی با بیان این که بنابراین همه مسیر را عقل به تنهایی نشان نمی دهد و وحی باید به کمک و یاری عقل بیاید، گفت: انسان ظرفیت زیادی دارد که مستعد کسب کمالات است و از دیگر سو مسیر کمال نیز بی انتهاست اما در این مسیر عقل بدون کمک دین نمی تواند مسیر کمال و سعادت را طی کند و انسان باید از این ظرفیت با یاری عقل و دین بهره ببرد.

حجت الاسلام عدالتیان با بیان این که نخستین نیاز ما به دین برای تکمیل معارف است، تصریح کرد: عقل چراغ و نورافکن پرنوری است اما گاهی هوا و هوس مانع نورافشانی عقل می شوند و باید غبارزدایی باشد که آن دین است.

این پژوهشگر حوزوی با اشاره به آیه 50 سوره قصص ابراز کرد: در این آیه خداوند متعال اشاره می کند که گاهی هوا و هوس مانع نورافکنی عقل می شوند و در سوره قصص آیات مربوط به موسی و بنی اسراییل خداوند این چنین می گوید که به آنان بگو آیا شما راهی روشن تر از آنچه من برایتان آوردم سراغ دارید.

عذاب و جهنم نتیجه لغزندگان از مسیر هدایت الهی است

وی با بیان این که مشرکین بهانه ای را در برابر رسول خدا آوردند که گفتند چرا آن معجزات و کتاب موسی را رسول الله نیاورد، خاطر نشان کرد: خداوند متعال گفت به آنان بگو آیا نوشته ای هدایت بخش تر از آنچه من آورده ام و دلیل و منطقی بر مدعای خودتان دارید؛ سپس پیامی از سوی خداوند آمد که اگر مدرکی نداشتند بدان اینان به جای تبعیت از عقل از هوای نفس پیروی و اطاعت می کنند و چه کسی گمراه تر از اینان است که هدایت الهی را کنار گذاشتند و پیروی هوای نفس شدند.

حجت الاسلام عدالتیان با بیان این که دین باید باشد تا هوا و هوس را فروبنشاند و نور عقل راه را به انسان نشان دهد، بیان کرد: به نقل از امیر مومنان(ع) در جلد 57 بحار الانوار حقیقت را بیان می کنند که گاهی انسان تحت تاثیر هوای نفس قرار می گیرد.

این پژوهشگر حوزوی با بیان این که خداوند سه دسته از مخلوقات را با خصوصیات متفاوتی خلق کرده اظهار کرد: در فرشتگان عقل ایجاد کرده بدون اینکه هوا و هوسی باشد و آنان عقل محضند؛ گروه دوم حیوانات هستند که خداوند در اینان شهوت مختص بدون قوه تفکر و اندیشه عطا کرده که ممکن است کارهای مهمی انجام دهند اما اینان غریضه است یعنی تفکری ندارند که با آن اندیشه کنند تا راه حل مسائل بروزرسانی شود و همان روش غریزی اجدادشان را دنبال می کنند.

جایگاه انسان با تبعیت از عقل و دین برتر از ملائکه است

وی با بیان این که در انسان خداوند هم عقل و هم شهوت را قرار داد، گفت: این انسان دو بعدی اگر عقل را به هوای نفسانی غلبه دهد از ملائکه نیز برتر می شود چراکه با وجود مانع هوای نفسانی این مسیر را طی کرده و مبارزه با شهوات مقام فوق ملائکه به انسان می دهد اما اگر تحت تاثیر هوای نفسانی قرار بگیرد و به عقل اعتنایی نکنید از حیوان نیز پست تر می شوید.

حجت الاسلام عدالتیان با بیان این که مراقب خطری که عقل به اسارت هوی و هوس در بیاید باشید، بیان کرد: پایبند به دین باشید چراکه دین با کنار زدن هوا و هوس عقل را برای درک درست راه الهی یاری می کند.

دین میزانی دقیق برای شناخت ندای فطرت پاک و راه شایسته الهی است

استاد برجسته حوزه و دانشگاه با بیان این که عقل از درون انسان ندا می دهد و انسان را به راه صحیح فرا می خواند اما درون انسان غوغا و نداهایی متفاوتی وجود دارد، خاطر نشان کرد: در حقیقت دین میزانی دقیق برای شناخت نداهای درونی انسان هاست که از این جهت انسان باید به ندای عقل و دین در طول حیات خود لبیک بگوید.

حجت الاسلام عدالتیان با بیان این که عقل به انسان این چنین می گوید که ظلم قبیح اما عدالت پسندیده است، بیان کرد: در وجود انسان هم ندای عقل و فطرت و هم شهوت و شیطان به گوش می رسد اما او باید مراقب باشد تا به ندای فطرت که انسان را به پاکی فرا می خواند پاسخ مثبت داده و مراقب وسوسه های شیطانی در انحراف انسان باشد.

وی با بیان این که دین میزانی دقیق و اصولی برای شناخت فطرت پاک و راه شایسته الهی است، گفت:  اگر میزان در کار نباشد هر کس ادعایی می کند و به راهی متمایل می شود اما راه سعادت در این است که انسان میزان را عقل و شرع قرار دهد.

استاد برجسته حوزه و دانشگاه با اشاره به آیه 9 سوره مبارکه اسراء یادآور شد: در این آیه شریفه می آید آن چه که از همه صحیح تر، معتبر تر و قوامش بیش تر است قرآن بوده که تبلور و تجلی گر راه هدایت است و انسان ها را به راه استوار فرا می خواند و به مومنین بشارت می دهد که با طی کردن این راه اجر بزرگی در انتظار شما است./864/پ۲۰۱/ب۱