ارزش پزشکی مبتنی بر نگاه انسانی به بیمار است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، طبیب از طب به معنای ملاطفت و با نرمی و مهربانی با مردم برخورد کردن است. در طب نبوی از ابراهیم خلیل(ع) روایت شده است که حضرت ابراهیم(ع) گفت «پروردگارا! درد از کیست؟ خداوند فرمود "از من"، آنگاه حضرت ابراهیم(ع) گفت درمان از کیست؟ باز هم خداوند فرمود "از من" آگاه حضرت ابراهیم(ع) گفت پس طبیب چکاره است؟ خداوند فرمود "مردانی هستند که وسیله اند".

پزشکان با ادای یک سوگند، متعهد می شوند به نجات زندگی ها بپردازند و در اوج رضایت از زمانی که پشت سر گذاشته اند، امیدوار به آینده ای پرثمر، بر منصب طبابت می نشینند. اکنون به عنوان یک متخصص مغز و اعصاب، قلب، ریه و یا هر تخصص دیگر به یکی از ارزشمندترین حرفه های بشری مشغولند.

طبابت حرفه ای است که رسالت «درمان» را بر دوش دارد. به سبب این شغل، در طول روز با افراد زیادی از گروه های مختلف مواجه می شوند. این افراد گرچه با هم فرق دارند، اما پزشک همه را با یک نام مشترک یعنی «بیمار» می شناسد و بیمار می داند که می تواند به او اعتماد کند و مشکل خود را با او در میان گذارد. به دلیل همین اعتماد، بیمار تصمیم گیری درباره سلامت خود را به پزشک می سپارد.

قابلیت و توانایی علمی پزشکی از مهم‌ترین دلایل این اعتماد است، اما آنچه بیمار بدان نیاز دارد تنها تجربه و مهارت علمی پزشک نیست، بلکه او طبیبی را برای درمان دردش می جوید و طبیب، پزشکی است که درمان را با حس همدردی و محبت نسبت به بیمار خود همراه می سازد.

این شفقتی است که طبابت را زینت می بخشد و تأثیر شگفتی در جلب اعتماد بیمار و روند درمان دارد. در گذشته که راه های مشخصی برای درمان بیماری ها وجود نداشت، پزشکی به جای آنکه یک علم باشد بیشتر یک هنر محسوب می شود.

به طور کلی یک پزشک تنها در صورت آمیختن مهارت و دانش خود با اصول اخلاقی، شایسته عنوان «طبیب» خواهد بود و طبیب خوب دارای ویژگی های زیر است:

1. متوجه نیاز بیمار، توانا، همراه، مشاور، صمیمی و اطمینان دهنده.

2. با ایمان، با شهامت.

3. با توجه، دل نگران، با قابلیت، دلسوز، بی پروا، خلاق، دارای مهارت های ارتباطی قوی.

4. خونسرد، تسلی دهنده، مدارا کننده، با وجدان و وظیفه شناس، همراه و صاحب کمال و معرفت.

5. پیرو اصول اخلاقی، دارای حس یکدلی، کارآمد، بردبار، مشتاق و پر انرژی.

6. دارای رفتار دوستانه، با وفا نسبت به بیمار، انعطاف پذیر.

7. صادق، خوش اخلاق، نوع دوست، فروتن، با وقار و امیدوار.

بنابراین آنچه یک پزشک را به طبیبی حاذق تبدیل می کند همراهی علم پزشکی با هنر طبابت است. این دو متضاد هم نیستند بلکه کامل کننده یکدیگرند. طبابت، به عنوان یک حرفه ارزشمند، زمانی مؤثر خواهد بود که طبیب توجه ژرفی به بیمار در مقام یک انسان داشته باشد و این درک عمیق را با حس همدردی و علم دانش کافی همراه نماید.

زیرا تصویری که پزشک از بیمار خود به دست می آورد صرفاً یک شرح حال کلینیکی نیست بلکه تصویر بیماری است که توسط مجموعه ای از عوامل شامل خانواده، دوستان، شغل، روابط، خوشی ها و ناخوشی ها، امیدها و ترس ها احاطه شده است و پزشکی که بدون توجه به این عوامل مؤثر در زندگی احساسی بیمار، در پی درمان او باشد، در کار خود موفق نخواهد شد.

بیماران کسی را می خواهند که به فکر آنها باشد و عمده توجهش نه به بیماری بلکه به خود بیمار باشد. این افکار زیبا و خوشایند از رابطه بیمار و پزشک امروزه بیش از پیش مورد توجه قرار می گیرد./841/ت۳۰۳/س

منبع: کتاب «اخلاق پزشکی و پرستاری» منتشر شده از سوی مؤسسه خورشید حیات(جمعی از محققین) زیر نظر استاد حسین احمدی شاهرودی.