تجزیه عراق از توهم تا شکست
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روزنامه «حمایت»، این روزنامه در یادداشتی از «سیدهادی سیدافقهی» نوشت:
استراتژی تجزیه کشورهای غرب آسیا از دیرباز در دستور کار آمریکا قرار داشته و در این میان، عراق، به جهت موقعیت خاص ژئوپولتیکی از اهمیت بسزایی برای کاخ سفید برخوردار بوده است. این توطئه البته از دید مردم و مسئولین عراق مخفی نمانده و دست آمریکایی را خوانده‌اند چراکه به‌خوبی به اهداف پشت پرده حضور نظامی، سیاسی و امنیتی این کشور مستبد واقف‌اند. در زمان ریاست جمهوری «اوباما»، بدون پرده‌پوشی و به‌صراحت از راهبرد شوم تجزیه عراق سخن گفته می‌شد و آمریکایی‌ها امروز در زمان ریاست جمهوری «ترامپ»، به شکلی دیگر در پی تحقق هدف تجزیه عراق هستند.
گفتنی است استراتژی تجزیه عراق که بخشی از برنامه آمریکا برای کل منطقه است و به «سایکس پیکو 2» مشهور شده، اولین بار در سال 2005 از سوی «جو بایدن»، معاون رئیس جمهور قبلی و نماینده سابق کنگره آمریکا ارائه شد و بر اساس آن، طرح تقسیم عراق به سه کشور کردی، سنی و شیعی به تصویب کنگره این کشور رسید.
بنابراین، تمایل آمریکا برای تجزیه عراق، نکته جدیدی نیست اما نفاق واشنگتن در این خصوص، واقعاً جای تأمل و تأسف دارد. وقتی که «مسعود بارزانی»، رئیس اقلیم کردستان عراق، بحث رفراندوم را به عنوان پیشران تجزیه و جدا شدن از دولت مرکزی مطرح کرد، مقامات کاخ سفید، موضع جالب توجه و قابل تأملی را اتخاذ کردند. «رکس تیلرسون» و برخی دیگر از مسئولین آمریکایی که تا پیش از این، صراحتاً از تجزیه عراق حمایت می‌کردند، با چرخش 180 درجه‌ای از مواضع قبلی، مخالفت خود را با رفراندوم اعلام کردند! مخالفت اعلامی و علنی آمریکا با رفراندوم و استقلال کردستان عراق از دو منظر قابل بررسی است.
1. آمریکا و عراق در پاییز سال 1387 (2008 میلادی)، معاهده امنیتی و نظامی به امضاء رساندند که در یکی از بندهای آن آمده است آمریکا، دولت عراق را در حفظ سیادت و تمامیت ارضی و به منظور جلوگیری از تجزیه، کمک و یاری خواهد کرد.
2. از آنجا که دولت سابق و فعلی آمریکا در ایجاد و پشتیبانی از داعش، مستقیماً دست داشته‌اند، لذا برای دوران پسا داعش نیز طرح‌هایی را در دستور کار قرار داده‌اند و مایل نیستند که همه‌پرسی کردستان عراق در اجرای این طرح‌ها خللی ایجاد کند. به عبارت دیگر، آمریکایی‌ها معتقدند که این اقدام کردها، پیش از موعد است؛ به این دلیل که از یک سو، طرح سیاسی آن‌ها برای دوران پس از نابودی تروریست‌ها هنوز تکمیل نشده و از سوی دیگر، رایزنی و گفتگو با طوایف و مذاهب عراقی مرتبط با آمریکا مثل لیبرال‌های وابسته به «ایاد علاوی» به سرانجام نرسیده است. ولی در عین حال، کردها از نظر آمریکایی‌ها، مهم‌ترین شریک قابل اعتماد در عراق تلقی می‌شوند و کردها نیز متقابلاً تلاش می‌کنند که اعتماد واشنگتن را حفظ کرده و آن‌ها را به برگزاری رفراندوم پیش از موعد متقاعد کنند.
لذا استراتژیست‌های کاخ سفید، رفراندوم پیش از موعد اقلیم کردستان را برهم زننده نقشه اصلی آمریکا برای عراق پس از داعش ارزیابی می‌کنند؛ درحالی‌که در سیاست‌های اعمالی واشنگتن، اوضاع متفاوت است. تأسیس پایگاه‌های نظامی پنتاگون در کردستان عراق، اعزام مستشاران نظامی و ایجاد پایگاه‌های نظامی در دیگر نقاط عراق، نشانه‌های سیاست‌هایی است که روشن می‌کند آمریکا در حال انجام و بسترسازی برای تجزیه عراق با نقشه اختصاصی خویش است.
در واقع آمریکا، پس از اینکه از درب عراق در سال 2011 بیرون رانده شد، اکنون به فکر بازگشت از پنجره به واسطه توطئه تجزیه است و این، موضوعی است که همه گروه‌ها، جریان‌ها، مرجعیت و نیروهای مردمی عراق کاملاً به آن التفات و اشراف دارند و قطعاً برای سناریوهای آتی آمریکا، ضد سناریو نیز تدارک دیده‌شده است. ولی آنچه در این میان حائز اهمیت به شمار می‌آید، تحولات داخلی عراق و سمت‌وسوی آن‌هاست؛ اینکه نخست‌وزیر این کشور چه سیاستی را در این رابطه اتخاذ خواهد کرد، انتخابات پارلمانی چه نتایجی خواهد داشت، ترکیب آینده مجلس عراق چگونه خواهد بود، دولت و نخست‌وزیر در پی انتخابات مجلس تغییر خواهند کرد یا خیر، پارامترهایی هستند که بر نحوه رفتار آمریکایی‌ها تأثیر خواهد داشت و با در نظر گرفتن جمیع جهات ذکر شده، گام‌های عملیاتی طرح تجزیه را خواهند پیمود.
نکته دیگری که در خصوص طرح تجزیه عراق و اعلام همه‌پرسی در اقلیم کردستان مطرح است، مخالفت همه کشورهای جهان به‌جز رژیم صهیونیستی با ایجاد انشقاق در عراق است. علت مخالفت نیز روشن است چراکه در صورت عملی شدن انفکاک دولت کردستان از حکومت مرکزی عراق، تبعات آن، ابتدا دامن خود کردستان عراق را خواهد گرفت و به جنگ داخلی در این اقلیم منجر می‌شود. در حال حاضر احزاب کرد مخالف همچون «گوران»، «التغییر» و «حزب اسلامی» با رفراندوم مخالف‌اند و افزون بر این، بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان، قطعاً درگیری‌هایی ایجاد خواهد شد. ضمن اینکه کشورهای منطقه از جمله ایران و ترکیه، رسماً و علناً در برابر این اقدام، موضع‌گیری کرده‌اند. مقامات سیاسی، امنیتی و نظامی کشورمان بارها در مورد همه‌پرسی کردستان عراق و ایجاد یک حکومت نامشروع در مرزهای مشترک هشدار داده‌اند که در سفر سرلشکر «باقری»، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به ترکیه نیز این موضوع با مقامات آن کشور مطرح گردید. بر این مبنا، می‌بینیم که طرح پنهانی آمریکا برای آتش‌افروزی جدید در عراق، تا چه اندازه می‌تواند خطرات امنیتی برای کشورها منطقه به همراه داشته باشد.
بالاخره باید گفت درحالی‌که مردم عراق هنوز از مصیبت داعش فارغ نشده‌اند، دغدغه چندتکه شدن این کشور، به موضوع روز و بحث داغ این کشور تبدیل‌شده است اما یقیناً با همان اتحادی که همه احزاب و گروه‌های عراقی در برابر داعش از خود نشان دادند، این توطئه آمریکا نیز همچون توطئه سلطه تروریسم بر منطقه، با شکست و هزیمت مواجه خواهد شد./۱۳۲۵//۱۰۲/خ