جایگاه امر به معروف برای پیشرفت جامعه اسلامی
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی برهان، باتوجه به مطالبی که در اهمیت و ضرورت اجرای این اصل مهم اسلامی بیان شد و با توجه به هدف مهم از توصیه به این اصل یعنی اصل تحقق «مصالح عامه مسلمین» سزاوار و شایسته است که برای ترویج این اصل مهم و بنیادین در عرصه های گوناگون پیشرفت کشور توجه خاص نمود. بویژه طبق آیات و روایات مختلفی که در زمینه توجه به این اصل مهم بیان شد، نخبگان جامعه در خصوص نهادینه سازی و ترویج و گسترش این اصل وظیفه بیشتر و خاص تری را بر عهده دارند و تلاش بیشتری را باید انجام دهند. به همین دلیل ضروری است که در برنامه ریزی های مهم کشور در عرصه های گوناگون به این اصل بنیادین توجه نمود و آن را به شیوه های مختلف نهادینه و اجرایی کرد. علاوه براینکه شرایط کنونی کشور اقتضا می کند که به مفاهیم بنیادین نظام اسلامی که انقلاب ما بر اساس آن شکل گرفته توجه ویژه ای بنماییم، چراکه دشمن درصدد فروپاشی و تزلزل اعتقادی و فکری نظام اسلامی و افراد جامعه از طریق رخنه در تفکر آنان بویژه نسل جوان جامعه است. با توجه به هدف اصلی این اصل یعنی «نظارت و هدایت همگانی و گسترده» اجرای این اصل در عرصه های گوناگون مثمر ثمر خواهد بود.
در عرصه سیاسی، با فراهم نمودن فضای نظارتی و انتقادی برای گروه ها و افراد دلسوز و عالم و آگاه به مصالح جامعه و مبانی اعتقادی انقلابی و اسلامی، میتوان فضای نظارتی صحیح و مناسبی را برای نظارت بر عملکرد مسئولین کشور در مناسب مختلف فراهم نمود و با ترویج مبانی فکری و اعتقادی نظام اسلامی که توسط رهبر فقید انقلاب امام خمینی (ره) بیان شده و از سوی مقام معظم رهبری (مدظله) تبیین و تشریح میشود، همواره افراد جامعه و مسئولین نظام را از خطر انحراف فکری، عقیدتی و سیاسی بازداشت و ترویج این مبانی و پایبندی و عدم انحراف از مسیر واقعی و حقیقی انقلاب را خواستار شد.
در عرصه اقتصادی با توجه به فضای اقتصادی خاصی که به دلیل تحریم های غرب ایجاد شده است، راهبرد «اقتصاد مقاومتی» در دستور کار برنامه های اقتصادی کشور قرار گرفته است. برای هرچه بهتر عملیاتی نمودن و اجرای کردن اصول این راهبرد اساسی، اصل مهم امر به معروف و نهی از منکر از ظرفیت بسیار خوبی در عرصه اقتصادی عمومی برخوردار است، چرا که در این خصوص دین مبین اسلام فرامین و دستورات مهم و تاثیرگذاری را بیان نموده است؛ فرامینی همچون پرهیز از اسراف، توجه به کار و منزلت اشتغال در ابعاد گوناگون و پرهیز از تن آسایی و تنبلی، اتکا به توانمندی نیروهای مسلمان معتقد و فرامینی از این قبیل که هریک میتواند با فرهنگ سازی درست و با ترویج از طریق امر به معروف و نهی از منکر هر چه بهتر عملیاتی شود و سبک زندگی اسلامی- ایرانی را نهادینه سازد. باید در این خصوص به روایاتی از ائمه معصومین(ع) اشاره کرد که ذخیره غنی ای از توصیه های اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی است که در فرهنگ جامعه امروز کمتر بدان توجه میشود در حالیکه که میتوان با ترویج این دستورات و با امر به معروف و نهی از منکر، آنها را ترویج و عملیاتی نمود. به عنوان نمونه امام علی(ع) در خصوص پرهیز از اسراف می فرمایند: «اعتدال در خرج کردن و میانه روی، موجب فراوانی مال و ثروت و اسراف باعث تباهی و نابودی است.»
همچنین امام صادق (ع) به عبید فرمودند: «اسراف و زیاده روی باعث فقر و تنگدستی میشود و میانه روی موجب ثروت و بی نیازی.» همچنین آن حضرت در روایتی دیگر می فرمایند: «اسراف کننده را سه نشانه است: چیزهائی که می خرد و می پوشد و می خورد که در شأن او نیست.» این روایات تنها نمونه هایی از گنجنیه عظیم روایی شیعه است که از امامان بزرگوار در خصوص سبک زندگی درست و اسلامی بیان شده است، سبک زندگی صحیحی که با تبلیغات گسترده و رواج ارزشهای لیبرال غربی همچون مصرف گرایی با خطر جدی مواجه است و ضروری است که از آنها نهی شده و در خصوص آن جامعه و نسل جوان آگاهی یابد.
در عرصه اجتماعی نیز جامعه با ناهنجاری های اخلاقی، ارزشی و فرهنگی مختلفی دست به گریبان است، ناهنجاریهای که هریک عامل خطر ساز و تهدیدکننده ای برای پیشرفت جامعه و آینده آن محسوب میشوند. معضلات و پیامدهای ناگواری همچون نابسامانی های فرهنگی و ضد ارزشی در تغییر معیارهای تشکیل خانواده و همسرگزینی که موجب فراموشی سنتهای درست اسلامی شده و پیامدهای مختلفی چون افزایش آمار طلاق، بالارفتن سن ازدواج، عدم تمایل به فرزند آوری، رواج ازدواج سپید و روابط نامناسب غیر مشروعی را به همراه داشته است. این گونه مسائل از قبیل مواردی هستند که در ساحت روابط اجتماعی و خانوادگی افراد و در خصوص نهاد خانواده در حال رخ دادن و شیوع است. معضلاتی که اگر بتوان با فرهنگ سازی و ترویج و امر به معروف و نهی از منکر از آنها بازداری نمود، فرهنگ اسلامی - ایرانی ما با خطر و تهدید فروپاشی اعتقادی و ارزشی نسل آینده مواجه نخواهد شد. علاوه بر اینکه فرهنگ مدرن غربی نیز باید با برجسته سازی آسیبهای آن و با نهی از منکر از جامعه و فرهنگ سازی درست و با توجه به فرامین اسلامی از جامعه زدوده شود. باید دستورات و فرامینی که در این زمینه از ائمه معصومین در خصوص مواردی همچون ازدواج و تشکیل خانواده و تربیت درست و صحیح فرزند بیان شده است را با روش درست ترویج نمود. در این زمینه به دو مورد که امر به این معروف الهی و نهی از عمل به آن است به عنوان نمونه اشاره می نماییم. رسول گرامی اسلام (ص) می فرمایند: «یفتح ابواب السماء بالرحمة فى اربع مواضع: عند نزول المطر، و عند نظر الولد فى وجه الوالدین، و عند فتح باب الکعبة، و عند النکاح؛ درهاى رحمت آسمانى در چهار وقت گشوده مىشود:1- موقع بارش باران.2- زمانى که فرزند به چهره پدر و مادرش مىنگرد.3- هنگام گشوده شدن در کعبه.4- هنگام برپایى مراسم عقد و عروسى.»
در روایتی دیگر بیانی نهی گونه دارد آن حضرت می فرمایند: «اکثر اهل النار العزاب؛ بیشترین اهل جهنم انسانهاى بى همسرهستند.» همچنین در این زمینه که دیگران نیز باید به ترویج سنتهای الهی همچون ازدواج و در حقیقت امر به معروف و نهی از منکر توجه نمایند، وجود مقدس امام صادق (ع) می فرمایند: « من زوج اعزبا کان ممن ینظر الله- عز و جل-الیه یوم القیامه؛کسى که مجردى را تزویج کند و امکان ازدواج او را فراهم نماید از کسانى است که در قیامت خداوند به آنان نظر لطف مىکند.»
این دستورات و فرامین زیبا به خوبی نشان دهنده این است که اگر به این دستورات توجه شود و در جامعه ترویج شود، فرهنگ اسلامی تا چه اندازه خواهد توانست معضلات اجتماعی را حل کند ، چرا که جامعه ما جامعه ای است که اعتقادات دینی در آن از اهمیت والایی برخوردار است و به همین دلیل از ظرفیت عظیم و تاثیرگذاری نیز برخوردار می باشد که میتواند سنت های پسندیده را نهادینه نماید، همان چیزی که در نسل های گذشته ما و در جامعه اسلامی از زمان بسیار دور تا کنون در رفتار و گفتار و عملکرد مسلمانان این سرزمین دیده شده است و میشود و موجب سرامد بودن فرهنگ اسلامی- ایرانی شده است.
در عرصه فرهنگی نیز ترویج مفاهیم و مولفه های فرهنگی غنی انقلابی و اسلامی که در طول سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با نهادینه شدن ارزشهای دینی ای همچون جهاد، شهادت و ایثار و از خودگذشتگی از زمان انقلاب اسلامی و نیز در زمان جنگ، عمومیت یافته و انقلاب بر مدار این ارزشها سنجیده و شناخته میشود، میتوان با امر به این معروف ها و ارزشهای دینی و انقلابی، این انقلاب را در وهله اول در جامعه خود ترویج نموده و در وهله دوم به مسلمانان جهان صادرنمود. چنانکه امروزه شاهد آن هستیم که چگونه ارزشهای انقلابی و صدور این تعالیم توانسته است گروه های مختلف شیعی را در مقابل برنامه ها و دسیسه های براندازانه نظام سلطه بسیج نماید و نقشه های آنان را ناکام گذارد، انسانهای معتقدی که توانستند با اتکاء به تعالیم و ارزشهای جهاد و شهادت که پیام واقعی قیام امام حسین (ع) در روز عاشورا بود، تحولات جدیدی را منطقه و جهان رقم بزنند و دشمنان را ناکام گذارند. که اگر آن هدف والای امام حسین (ع) از قیام یعنی امربه معروف و نهی ازمنکر نبود، چه بسا این روشنگری امروز و این جهاد نبود و محقق نمیشد و از اسلام جز حرفی و کلامی در تاریخ باقی نمی ماند./998/ت۳۰۳/س
محسن اخباری