عدم تعارض روایات و خطب توحیدی نهج البلاغه درباره راسخان در علم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سیدجعفر سیدان، از اساتید سطح عالی حوزه علمیه خراسان، امروز در درس شرح خطب توحیدی نهج البلاغه با اشاره به خطبه91 گت: انسان باید آن مقدار که از ناحیه شریعت تکلیف شده است، کسب اطلاع، تعمق و تفکر کند اما آنچه را تأکیدی از قرآن و حدیث وجود ندارد، به خداوند وابگذارد.

وی با بیان اینکه خداوند چنین حالت تسلیمی را رسوخ در علم نامیده و اعتراف راسخان در علم به جهل از تفسیر برخی آیات متشابه را مدح کرده است، افزود: از بزرگترین حقوق خداوند بر ما این است که در آنچه نسبت به خدا نمی دانیم، ورود نکنیم.

آیت الله سیدان ادامه داد: از خطبه 91 نهج البلاغه استفاده می شود که تعمق در معارف توحیدی و فرورفتن بسیار در آن مسائل نه تنها ممدوح نیست بلکه مذمت شده است اما ظاهر این خطبه با روایات فراوانی که در ان اشاره شده، راسخون در علم، ائمه اطهار(ع) هستند و همه محکمات و متشابهات را می دانند، تناقض دارد.

استاد سطح خارج حوزه علمیه خراسان اظهار کرد: برای حل این تعارض، یک نظر این است که چون روایات، فراوان و واضح است باید از خطبه صرف نظر کرد و نظر دوم این است که چرا خطبه با روایات همسو نیست.

وی با اشاره به آیه هفتم سوره آل عمران گفت: یک اصل از اصولی که در رابطه با این آیه باید در نظر بگیریم این است که تناقض فوق به گونه ای باید جمع شود که دو اصل راسخون در علم بودن پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و آگاهی آنان از محکم و متشابه قرآن رعایت شود.

آیت الله سیدان با اشاره به عبارتی از تفسیر مواهب الرحمن در تبیین آیه 7 آل عمران، افزود: آن ها که در دلشان مرضی است، متشابه را تبلیغ می کنند و دوست دارند با این تناقضات ظاهری فتنه درست کنند و تأویلی را که مطابق آرا ونفع خودشان باشد قبول دارند در حالی که آیه می فرماید صرفا راسخان در علم یعنی اهل بیت(ع) تأویل را می دانند.

وی اضافه کرد: در خطبه آمده است خداوند راسخان در علم را به عدم علمشان به تفسیر برخی مطالب مدح کرده است؛ منظور از عدم علم در اینجا، علم به مطالبی است که از پیامبر(ص) گرفته اند و چون برخی مطالب را خداوند حتی به پیامبر(ص) هم نفرموده و به خودش اختصاص دارد از این رو اهل بیت(ع) سعی نکردند در این مسائل ورود کنند و به آن ها ایمان داشتند.

استاد سطح عالی حوزه با تأکید براینکه ذات خداوند از همه مدرکات انسانی به دور است و درک نخواهد شد، خاطرنشان کرد: نهی از جستجو درباره علوم مختص خداوند، یک نهی همگانی است یعنی نه فقط کسانی که آگاه به علوم عقلی نیستند بلکه همه تفکرات مبرا از وساوس و قدرت تعقل قوی را هم شامل می شود./930/پ۲۰۲/ب۱