برگزاری درس خارج فقه و اصول فقه به زبان انگلیسی

سعید ابن الصیام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، از برگزاری دروس خارج به زبان انگلیسی در تهران خبر داد و گفت: درس خارج فقه با استادی حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین مختاری و با موضوع بررسی طهارت اهل کتاب و درس اصول با استادی حجت الاسلام یحیی جهانگیری با موضوع مباحث الفاظ با تطبیق بر مباحث هرمنوتیک برگزار خواهد شد.

مسؤول هماهنگی برگزاری دروس به زبان انگلیسی در تهران به تبیین چرایی و ضرورت برگزاری دروس خارج فقه و اصول فقه به زبان انگلیسی پرداخت و گفت: این مسأله را می توان از چند ساحت مورد بررسی قرار داد که ساحت اول، درس خارج به مثابه روش تولید علوم و معارف اسلامی است؛ امروزه با گسترش و تخصص گرایی مباحث مختلف در عرصه علم آموزی و پژوهش برای ورود به این عرصه باید مقدمات و ابزار لازم را نیز تحصیل کرد، یکی از این ابزار فهم اصطلاحات، ساختار و نحوه تبادل و مفاهمه علمی میان مجموعه ها، دانشگاه ها، مراکز علمی و مذهبی دنیا است.

وی ادامه داد: برای این مهم لازم است که اگر سخن و مطلبی برای عرضه دارید لسان قوم را شناخته و با بازسازی و به روز رسانی معارف و مبانی دینی خود به آن قابلیت عرضه داده و برای مخاطبین مختلفی در سطح بین الملل امکان استفاده و ارزیابی را فراهم آورید.

ابن الصیام افزود: درس خارج به عنوانی روشی نوین در عرصه پژوهش که از اعجازات ساختار آموزشی نظام قدیم حوزه است تلاش می‌کند، اولاً آخرین دستاوردهای علمی بومی را استخراج کرده، ثانیاً معارف موجود را با پژوهش و تحلیل های مراکز علمی روز و مشابه تطبیق داده و ثالثاً پژوهشگرانی جامع و مانع در مباحث مدنظر و متناسب با نیازها، شرائط و اقتضائات جامعه نوین پرورش کند.

وی خاطرنشان کرد: ضروری است که برای قابلیت یابی عرضه مباحث تولیدی، امکان تحقیق، تدریس و پژوهش در مباحث مذکور به زبان بین المللی (که در حال حاضر زبان انگلیسی است) فراهم شده و بدین ترتیب زمینه مشارکت پویا، سازنده و مثبتی را در این عرصه شاهد باشیم که در نتیجه این مسأله، خلأ موجود در عرصه داخلی و بین الملل در سطوح تخصصی پر شده و به عنوان پیشتاز برگزاری دروس تخصصی و خارج، اهمیت و ضرورت مسأله فوق برای سایرین اثبات شده و با نشان دادن عطش و تقاضای بسیار زیاد مجموعه های علمی، دانشگاهی و شخصی، انگیزه مشارکت و ورود اساتید مختلف به این عرصه را فراهم کند.

ساحت دوم، ضرورت تربیت پژوهشگران و مبلغان بین المللی مسلط به مباحث اسلامی

این طلبه حوزه علمیه تهران با اشاره به اینکه ساحت دوم ضرورت برگزاری درس خارج به زبان انگلیسی،‌ تربیت پژوهشگران و مبلغان بین المللی مسلط به مباحث اسلامی است، اظهار داشت: طبق مبانی اسلامی مهمترین فعالیت برای نشر معارف در دو حیطه خلاصه میشود، گام اول تسلط بر معارف دینی است و گام دوم تسلط بر لسان قوم و بعبارتی تربیت نخبگان داوطلب یا بومی هر منطقه جغرافیایی می باشد.

وی اضافه کرد: در این میان، گام اول با مشارکت در مراکز مختلف علمی در حوزه های علمیه و آموزش روش استنباط فقهی به طور 60 درصدی فراهم میشود، لذا برای تربیت متخصص در موضوع مدنظر و تحصیل هدف مذکور به صورت 100 درصدی اولاً باید در تدریس مباحث به اقتضائات، ویژگی ها، مسائل مبتلا به توجه شود، ثانیاً در این مسائل به صورت اجتهادی و ناظر به عالم واقع و نه انتزاع کار تخصصی پژوهشی و علمی انجام گیرد، ثالثاً این مباحث با تولید اصطلاحات علمی و به روز قابلیت عرضه یابد و در نهایت پژوهشگران و مبلّغین بین المللی به صورت تدریجی در چنین کلاس هایی در عین آموزش روش استنباط معارف دینی مبتنی بر نیاز مخاطب، با فراگیری این معارف به زبان تخصصی امکان مفاهمه و همفکری با این مخاطبین را کسب کند.

ابن الصیام عنوان کرد: در صورت تولید معارف اسلامی تخصصی و عدم امکان عرضه این معارف به مخاطبین کشورهای مختلف به دلیل عدم تربیت حلقه های مفقود زنجیره مذکور، نقصان موجود، کارآیی و کارکرد این مباحث را با مشکل و مانع جدی روبرو خواهد کرد، لذا تربیت پژوهشگر مجتهد، متخصص و مسلط به زبان حلقه مفقودی است که میتواند با اتصال میان عرضه و تقاضای موجود میان تولید کننده معارف اسلامی و  مخاطب مصرف کننده چرخه و جریان تولید و تبلور رشد و پیشرفت تفکر دینی را در ساحات بین المللی گسترش و تثبیت نماید.

ساحت سوم، گسترش پژوهش های علمی و تخصصی اسلامی به زبان های بین المللی

وی ساحت سوم ضرورت برگزاری درس خارج به زبان انگلیسی را اینگونه توصیف کرد: با ایجاد دروس خارج به زبان انگلیسی و ارائه تخصصی و تحقیقی مباحث اسلامی و تربیت پژوهشگران در این عرصه زمینه تولید، انتشار و گسترش پژوهش های علمی و تخصصی اسلامی به زبان های مختلف و امکان دسترسی مخاطبین بین المللی به این مباحث فراهم می شود؛ پر واضح است که سهولت دسترسی به مباحث اسلامی به زبان مقصد، وجود ترجمه های پر مخاطب، متون اصیل اسلامی، پژوهش های تخصصی و پرکاربرد مبتنی بر سؤالات روز مخاطبین در مراکز علمی و مجامع بشری و ... امکان ارتباط و آشنایی مخاطبین با این مباحث را میسر نموده و زمینه ارتباط مفید و مؤثری را ایجاد خواهد کرد.

ساحت چهارم، امکان حضور گسترده در مجامع علمی و تصدی کرسی های تخصصی مرتبط با معارف اسلامی

ابن الصیام با اشاره به اینکه ساحت چهارم، امکان حضور گسترده در مجامع علمی و تصدی کرسی های تخصصی مرتبط با معارف اسلامی است، ابراز داشت: در دنیای امروز یکی از مهمترین و با نفوذترین ابزارهای گسترش فرهنگ و مذهب، حضور مؤثر در مراکز علمی و استفاده از پتانسیل عرضه معارف در تریبون های تخصصی و نیمه تخصصی بین المللی است. برای دستیابی به این مهم ضروری است که باید پژوهشگرانی متخصص و مسلط و آشنا با ساز و کار و روند این فعالیت های تربیت کرد.

ساحت پنجم، پژوهش های تخصصی در ابعاد اجتماعی اسلام

مسؤول هماهنگی برگزاری دروس خارج فقه و اصول به زبان انگلیسی در تهران ساحت پنجم را پژوهش های تخصصی در ابعاد اجتماعی اسلام دانست و افزود: با توجه به نگرش اجتماعی اسلام در ابواب و امور مختلف زندگی بشر، فقه، اصول، فلسفه، تفسیر، عرفان و سایر علوم اسلامی باید بتوانند رویکرد اجتماعی اسلام به انسان در تمام سطوح مختلف زندگی دنیایی و اخروی او را ترسیم نموده و جهت حرکت و انتقال او از نشئه ای به نشئه دیگر زمینه دستیابی به امکانات، ساختارها، نظام ها و سیستم های مورد نیاز او را فراهم نمایند. بدیهی است این مهم بدون شناخت انسان، تفکرات مختلف بشری به عنوان تراث تجربی بشر، مسائل مهم جوامع بشری، شناخت زوایا و ابعاد وجودی بشر و غیره میسر نخواهد بود که مقدمه اصلی آن مراجعه به تاریخچه اجتماعی بشر، شناخت تمدن جدید و مدرنیته، نظامات اجتماعی حاکم بر زندگی بشر از یک طرف و از طرف دیگر جایگزین های اسلام برای تمدن سازی نوین اسلامی و ایجاد نظام های اجتماعی مبتنی بر فقه اجتماعی اسلام یا فقه الحکومة که حاکمیت اسلامی را تئوریزه می‌کند، است.

وی بیان کرد: نگرش اجتماعی به اسلام و دنیای امروز زمینه ایجاد فهم صحیح و کامل تری نسبت به روابط انسانی، نیازهای این مجموعه ها و نسبت تکالیف فردی و اجتماعی مکلفین را ایجاد می کند؛ در این میان استفاده از تجربیات تمدن حاکم به عنوان سردمدار به ظاهر پیشرو در عرصه مسائل اجتماعی مورد نیاز بشر امری ضروری است که در ضمن آن حوزه به عنوان مرکز و محور فکری جهان تشیع مبتنی بر قاعده "تعرف الاشیاء بأضدادها" هم میتواند باطن تمدن فعلی را بشناسد و هم مبتنی بر شناخت بهتر موضوع، مسائل و نیازهای بشر، احکام و نظام های مورد نیاز او را ایجاد نماید.

ساحت ششم، را انتقال مباحث مختلف علمی و تجربی بشر برای ایجاد امکان مفاهمه و گفتگو با مراکز پژوهشی حوزه

ابن الصیام ساحت ششم را انتقال مباحث مختلف علمی و تجربی بشر برای ایجاد امکان مفاهمه و گفتگو با مراکز پژوهشی حوزه معرفی کرد و گفت: در دنیای جدید حیات مشروط به تولید مباحث علمی و مرتبط با نیاز بشری است؛ مراکز علمی جهان در صورتی میتوانند خود را مفید، کاربردی و زنده تلقی کنند که ناظر به نیازهای امروز بشر برنامه ریزی و پژوهش نموده و مبتنی بر دستگاه معرفتی خود به این مسائل پاسخ داده و برای رفع مشکلات وضع موجود برنامه ارائه کنند.

مسؤول هماهنگی دروس خارج به زبان انگلیسی در تهران اظهار داشت: حوزه علمیه نیز از قاعده مذکور مستثنی نیست و ضروری است که برای آشنایی و شناخت بیشتر دنیای امروز، دغدغه ها و مسائل بشر کنونی و موانعی که اکنون بر سر راه او قرار دارد با جهان پیرامون خود ارتباط ایجاد نموده و ضمن گفتگو و تعامل سازنده، تولیدات خود را عرضه نموده و خلأهای ممکن را پوشش دهد.

وی ادامه داد: ارتباط حوزه با مراکز علمی جهان نه تنها منجر به امکان استفاده جهانیان از دستاوردهای تخصصی حوزه خواهد شد بلکه زمینه شناخت و آشنایی بیشتر حوزه با واقعیت های جهان و اهم مسائل دنیای امروز را فراهم خواهد کرد؛ مسائل مستحدثه ای که آشنایی حوزه با آنها منجر به نشاط علمی و فعالیت گسترده مراکز مختلف بدنه حوزه خواهد شد و حیاتی دوباره بر پیکره آن ایجاد خواهد کرد؛ خلاصه کلام این که ایجاد قابلیت صدور و تسهیل دسترسی به معارف غنیّ اسلامی، برگزاری کرسی های تخصصی در مراکز علمی جهان، مفاهمه و مکالمه علمی در مورد مباحث دینی و استفاده از تجربیات علمی مرتبط، تربیت مبلغان بین المللی مسلط بلسان قوم و اصطلاحات علمی و غیره از مهمترین دلایل تشکیل دروس خارج به زبان انگلیسی و سایر زبان ها میباشد.

ابن الصیام با اشاره به اینکه بحث مذکور مبتنی بر نقش و جایگاه حوزه در عرصه بین المللی به عنوان یکی از وظایف کلان حوزه است، ابراز داشت:  بدیهی است وظیفه کلان حوزه پژوهش تخصصی و اجتهادی مبتنی بر منابع جهت پاسخگویی به نیازهای فردی و اجتماعی مکلفین است، وظیفه ای که در ابعاد فردی با تلاش فقهای متقدم و متأخر به بلوغ خود رسیده و امروز با توجه به نیازهای اجتماعی بشر ضرورت ورود فقها و علمای حوزه به مسائل اجتماعی و تعیین نقش مکلف به مثابه فردی از جامعه به شدت مورد نیاز است.

مسؤول هماهنگی دروس خارج به زبان انگلیسی در تهران یادآور شد: در راستای این مباحث که با رویکرد اجتماعی فقیه به مکلف، انسان، نیازها، وظایف و غیره او تدریجاً  نظام های اجتماعی مبتنی بر فقه ایجاد شده و گام های نخستین در راستای تمدن سازی نوین اسلامی برداشته خواهد شد، لذا تمدن نوین اسلامی دارای دو بال است، بال اول مترتب بر انجام وظیفه در عرصه پژوهش های نظام سازی فقهی و بال دوم متوجه نقش کلان حوزه در روابط و فعالیت ها و ارتباط با مجامع بین المللی است.

وی با اشاره به اینکه محل برگزاری دروس خارج به زبان انگلیسی در تهران است، عنوان داشت: عوامل مختلفی در برگزاری این دروس خارج دخیل هستند که مختصراً می‌توان چند مورد اشاره کرد که عبارتند از ارتباط جدی با مراکز علمی دانشگاهی داخلی و خارجی بویژه در ساحت علوم انسانی اسلامی، حضور پژوهشگران و مبلغان مرتبط با فضای بین الملل و دغدغه مند که به دلیل تجربه های تبلیغی ضرورت این دروس را به خوبی دریافته اند، عدم امکان حضور اساتید در قم به دلیل مشاغل علمی -پژوهشی در تهران.

گفتنی است، در ثبت نام اولیه دروس تعداد 30 نفر از پژوهشگران سطوح عالی حوزه و دانشگاه ثبت نام کرده اند و سایر علاقه‌مندان می توانند تا اواخر ماه صفر با ارسال پیام به آیدی (@Ebnossiam) اقدام به ثبت نام کنند.

لازم به ذکر است، زمان و مکان دقیق کلاس ها متعاقباً اعلام خواهد شد./841/ت۳۰۱/ی