راز الگوی عالم شدن
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، این جمله را بارها شنیده ایم، در رادیو وتلویزیون در کلاس های درس بر روی منابرو غیره اینکه حضرت فاطمه زهرا(س) سیدة النساء العالمین بهترین الگو برای زنان هستند. بلکه بالاتر بهترین الگو برای هم زنان و هم مردان هستند. اصلا از این ها بالاتر امام زمان(عج) که امام معصوم است، حجة الله است، بقیة الله، نور الله است می فرمایند: "فِي ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ لِي أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ؛ در دختر پیامبر خدا(ص) برای من الگوی نیکویی است).
راز الگو شدن حضرت زهرا
اما ممکن است برای بعضی این سوال مطرح شود مگر این خانم چه کرده اند که الگوی ما باشند؟ اگر ایشان به دلیل خدمات زیاد به رسول الله(ص) ملقب به اُمِّ أبيها شدند، این منحصر به ایشان نیست و هر فرزندی ممكن است به پدر خود خدمت کند. اگر او را شهيده ولايت مىخوانيم، اين منحصر به ايشان نيست و هر زن و شوهر خوبى از هم دفاع مىكنند؟ اگر عبادات طولانی ایشان بوده، افراد زیادی بوده اند که عبادات طولانی داشته اند و ...
به راستی راز اُسوه بودن بانوی دو عالم چیست؟
اگردرست به ابعاد شخصیتی حضرت زهرا(س) و به طور کلی معصومان(ع) نگاه نکنیم در جواب این سوالات به مشکل بر می خوریم ونمی توانیم الگوی تام و تمام بودن ایشان را درست درک کنیم.
باید دقت داشته باشیم، اگر چه امکان دارد آنچه را که حضرات معصومان(ع) انجام می دانند از دیگران نیز ممکن باشد. ولی نکته ای در اعمال آنها وجود دارد که همان باعث تمایز ایشان شده است.
همان که در سه روز روزه گرفتن امیرالمومنین و اهل بیت ایشان(ع) و نزول سوره انسان به خوبی مشهود است.
سه روز روزه و نزول سوره "هل أتی"
جریانی که ابن عباس اینگونه نقل کرده است: حسن و حسين(ع) بيمار شدند پيامبراکرم(ص) با جمعى از ياران به عيادتشان آمدند، و به على(ع) گفتند: اى ابو الحسن! خوب بود نذرى براى شفاى فرزندان خود مىكردى،على و فاطمه(ع) و فضه كه خادمه آنها بود نذر كردند كه اگر فرزندانشان شِفا يابند سه روز روزه بگيرندو طبق بعضى از روايات حسن و حسين(علیهما السلام) نيز گفتند: ما هم نذر مىكنيم روزه بگيريم.
چيزى نگذشت كه هر دو شفا يافتند، در حالى كه از نظر مواد غذايى دست خالى بودند. على(ع) سه من جو قرض نمود، و حضرت فاطمه(س) يک سوم آن را آرد كرد، نان پخت، هنگام افطار سائلى بر در خانه آمد و گفت: "السلام عليكم اهل بيت محمد(ص)؛ سلام بر شما اى خاندان محمد! مستمندى از مستمندان مسلمين هستم،غذايى به من بدهيد خداوند به شما از غذاهاى بهشتى مرحمت كند، آنها همگى مسكين را بر خود مقدم داشتند، و سهم خود را به او دادند و آن شب جز آب ننوشيدند.
روز دوم را هم روزه گرفتند و موقع افطار وقتى كه غذا را آماده كرده بودند(نان جو) يتيمى بر در خانه آمد.آن روز نيز ايثار كردند و غذاى خود را به او دادند بار ديگر با آب افطار كردند و روز بعد را نيز روزه گرفتند.
در سومين روز اسيرى به هنگام غروب آفتاب بر در خانه آمد باز سهم غذاى خود را به او دادند.
جبرئيل نازل شد و گفت اى محمد(ص)! اين سوره(سوره انسان) را بگير، خداوند با چنين خاندانى به تو تهنيت مىگويد!
در این سوره به روشنی راز ماندگاری عمل اهل بیت علیهم السلام بیان شده است.
خدای متعال در آیات 8 و 9 این سوره در شأن جریان مذکور می فرماید: "وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً(8)إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً؛ و غذاى(خود)را با اينكه به آن علاقه(و نياز)دارند به مسكين و يتيم و اسير مىدهند.(و مىگويند:) ما شما را براى خدا اطعام مىكنيم و هيچ پاداش و تشكرى از شما نمىخواهيم).
پس آنچه که موجب می شود عمل عادی حضرات معصومان(ع) عملی خاص شود و ایشان به عنوان الگوی بشریت معرفی شوند، "لوجه الله" عمل کردن ایشان است. یعنی جز خدا هیچ انگیزه دیگری در عمل ایشان وجود نداشت والا دیگران هم می توانستند این گونه کارها بلکه بیشتر از این را هم انجام دهند، اما خدا تنها آن عملی را می پذیرد که برای او باشد.
"عمل برای خدا" محور اعمال همه معصومان
همین نکته در جریان انگشتر هدیه دادن حضرت علی(ع) نیز وجود دارد.
جریانی که ابو ذر غفاری آن را اینگونه نقل كرده است: اى مردم روزى از روزها با رسول خدا(ص) در مسجد نماز مىخواندم، سائلى وارد مسجد شد و از مردم تقاضاى كمک كرد، ولى كسى چيزى به او نداد، او دست خود را به آسمان بلند كرد و گفت: خدايا تو شاهد باش كه من در مسجد رسول تو تقاضاى كمک كردم ولى كسى جواب مساعد به من نداد.
در همين حال حضرت علی(ع) كه در حال ركوع بود با انگشت كوچک دست راست خود اشاره كرد.سائل نزديک آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بيرون آورد.
پيامبر اکرم(ص) كه در حال نماز بود اين جريان را مشاهده كرد، هنگامى كه از نماز فارغ شدند، سر به سوى آسمان بلند كرد و چنين فرمودند " خداوندا! برادرم موسى از تو تقاضا كرد كه روح او را وسيع گردانى و كارها را بر او آسان سازى و گره از زبان او بگشايى تا مردم گفتارش را درک كنند و نیز درخواست كرد هارون را كه برادرش بود وزير و ياورش قرار دهى و بوسيله او نيرويش را زياد كنى و در كارهايش شریک سازى؛ خداوندا! من محمد پيامبر و برگزيده توام، سينه مرا گشاده كن و كارها را بر من آسان ساز، از خاندانم على(ع) را وزير من گردان تا بوسيله او، پشتم قوى و محكم گردد".
ابوذر مى گويد: هنوز دعاى پيامبر پايان نيافته بود كه جبرئيل نازل شد و به پيامبر اکرم(ص) گفت: بخوان، پيامبراعظم(ص) فرمودند: چه بخوانم، گفت بخوان: "إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ؛ سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پيامبر او، و آنها كه ايمان آوردهاند و نماز را بر پا مىدارند و در حال ركوع زكات مىپردازند».
بنابراین راز اینکه تنها هدیه دادن یک انگشتر چنین مقام بلندی پیدا می کند و چنین واکنشی از طرف پيامبر خدا(ص) در پی دارد و چنین آیه ای نازل می شود چیزی نیست الا عمل کردن "لوجه الله ".
وگرنه این عمل نیز عملی بود که دیگران هم می توانستند انجام دهند. چنانچه انجام نیز دادند ولی هرگز به همچین نتیجه ای نرسیدند. مثل خلیفه دوم که گفت: به خدا قسم در حال ركوع چهل انگشتر صدقه دادم تا در حق من آنچه در شأن على بن ابى طالب(ع) نازل شد، برای من هم نازل شود، اما نازل نشد.
پس راز ماندگاری عمل حضرات معصومین(ع) و الگو شدن آنها از جمله صدیقه طاهره حضرت فاطمه کبری(س) عمل بر محور محبت به خدا و لوجه الله عمل کردن بود.
"عمل برای خدا" گمشده جامعه امروز
چقدر از مشکلات امروز ما کم می شد اگر با تآسی به حضرات معصومین(ع) والگو قرار دادن ایشان، انگیزه های حزبی و جناحی، انگیزه های مادی و نفع گرایی های شخصی و قوم و خویشی و منافع اجتماع و دیگران را فدای منافع خود کردن و در یک کلام کار برای هر چیز الّا رضای خدا، جای خود را به "لوجه الله" عمل کردن می داد./۸۴۱/ی۷۰۳/س
سید میلاد حسینی
منابع:
(1)بحار الأنوار(ط - بيروت)، ج53، ص:180
(2)تفسير نمونه، ج25، ص:343(چاپ قدیم)
(3)تفسير نمونه، ج4، ص:421((چاپ قدیم)
(4)"عن عمر بن الخطّاب انّه قال:و اللّه لقد تصدّقت بأربعين خاتما و أنا راكع لينزل فىّ ما نزل فى علىّ بن أبي طالب عليه السّلام فما نزل"-تفسير صافى، جلد دوّم، صفحه47