اصول علوم انسانی موجود بر فرض‌هایی اثبات نشده مبتنی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا درمشهد، روزبه زارع، مقرر دیدگاه حضرت آیت‌الله مصباح یزدی در «نشست هم‌اندیشی علم دینی» شامگاه چهارشنبه 9 اسفند در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در مشهد مقدس درباره تعریف دین و قلمرو دین، گفت: دین، مجموعه باورها و ارزش‌ها و رفتارهایی است که انسان را به کمال می‌رساند.
وی افزود: دین از سه عنصر اعتقاد به خدا، قیامت و رابطه وحیانی میان خدا و خلق تشکیل شده و به تمامی شئون زندگی انسان اعم از فردی و اجتماعی رنگ خدایی می‌دهد، مصداق کامل دین، اسلام است که تمام شئون فردی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی و قضایی انسان را در بر می‌گیرد.
مقرر دیدگاه آیت الله مصباح یزدی گفت: بخش کلیدی و محوری دین تعالیمی است که به نوعی با سعادت انسان مرتبط است، به همین سبب تعالیم و آموزه‌هایی که به صورت عملی و نظری معطوف به نشان دادن راه سعادت به انسان باشد، جزء دین به شمار خواهد آمد.
وی ادامه داد: مجموعه باورها و ارزش‌ها و رفتارهایی که انسان را به سوی سعادت راهنمایی می‌کند دین نام گرفته است، یعنی آنچه که خداوند از بند‌گانش خو‌استه و مقتضای اراده تشریعی الهی گرفته است، همان دین الهی خواهد بود.
مقرر دیدگاه آیت الله مصباح یزدی گفت: اهداف دین محدود به مناسبات فردی و صرفاً رابطه عبادی فرد با خدا نخواهد بود، بلکه تمام ساختارها و روابط بشری را در بر خواهد گرفت، دین ظرفیتی نه تنها عبادی و اعتقادی بلکه توصیه‌ای و هنجاری خواهد داشت.
زارع گفت: نفوذ دین در تمامی امور زندگی و قرار گرفتن تمامی شئون زندگی در دایره دین، به معنای نگرش به تمامی امور بر اساس نقشی است که در سعادت و شقاوت نهایی انسان ایفا مینمایند، این قبیل امور مستقیماً ارتباطی با دین ندارد و تنها به جهت تأثیری که در سعادت و شقاوت خواهد داشت در حوزه دین قرار می‌گیرد.
مقرر دیدگاه استاد مصباح یزدی درباره نقد علوم موجود، خاطرنشان کرد: اصول علوم انسانی موجود اشتباه است، علوم انسانی مدرن بر فرض‌هایی اثبات نشده مبتنی است، علوم انسانی مدرن بر اصول موضوعه‌ای مبتنی شده‌اند که نه تنها در جای خود اثبات نشده است، بلکه رد شده‌اند.
وی در ادامه افزود: اثبات و رد این اصول در نهایت به کلی‌ترین اصولی بازمی‌گردد که در فلسفه اثبات شده است و نقد کلی این است که ابتنای علوم موجود بر اصول موضوعه غیر الهی و ماتریالیستی است.
زارع با اشاره به تبیین علم دینی و ویژگی‌های علم مطلوب، گفت: منظور از علم فقط علم تجربی نیست، بلکه علم به معنای کشف واقعیت و هر شناختی است که انسان درباره واقعیت و حقیقت کسب می‌نماید.
وی درباره علم دینی گفت: دین با ارائه مبادی تصدیقی و اصول موضوعه یعنی مقدماتی که باید پیش از فراگیری یک علم آنها را دانست، متناسب با جهان‌بینی الهی در نظریه‌های علوم تأثیر می‌گذارد، اصل علم مسائلی است که حول یک موضوع شکل می‌گیرد، آنچه در این بحث حائز اهمیت است مبادی و ریشه‌های هر علم است.
مقرر دیدگاه آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: دین می‌تواند بر غنای معلومات انسان بیفزاید، این امر در شرایطی محقق خواهد شد که دین را دین حق و علم را اعم از معنای اصطلاحی و مساوی با معرفت بدانیم. در این شرایط است که دین بر دایره معارف انسان خواهد افزود، قسمت‌های اصلی دین نیز در هر بخش با علمی مرتبط است.
وی اظهار داشت: در علوم انسانی شناخت حقیقت انسان و چگونگی رشد و رسیدن به کمال از اصول موضوعه به شمار می‌آید، یکی از منابعی که این اصول موضوعه می‌تواند از آن استنباط شود منابع دینی است./934/پ202/ب1