دشواری های جنگ تربیتی
به گزارش خبرگزاری رسا، دیدار شورانگیز هزاران دانشجو، معلم و اساتید آنان با مقام معظم رهبری در هفته معلم، نشاطی تازه در جامعه فرهنگیان پدید آورد و در عین حال حضور رهبر فرزانه انقلاب در مكان مقدس «تربیت معلم»، پیام‌آور این واقعیت هم بود كه سرنوشت كشور در مدرسه رقم می خورد و سرنوشت مدرسه در دستان پر توان معلم است كه خود در دانشگاه فرهنگیان تربیت می شود و امید است كه پیام این حركت معنادار به تمامی افراد جامعه و خصوصاً به مسئولین عالی‌رتبه انتقال یابد و نقطه عطفی باشد برای ادای دینی كه همه ما دانش‌آموزان دیروز و امروز نسبت به امر خطیر تعلیم و تربیت كشور و نیز نسبت به دلباختگان آن یعنی «معلمان» داریم.
مقام معظم رهبری در این دیدار به مهم‌ترین مسائل و چالش‌های كنونی آموزش و پرورش اشاره فرمودند، از جمله منزلت و معیشت معلم، جایگاه والای آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان، معاونت پرورشی، خطر نفوذ بیگانه و از همه مهم‌تر و كلید حل مشكلات یعنی سند تحول بنیادین را یادآور شدند كه جایگاه و منزلت معلم در جامعه به صورت واقعی تبیین نشده است و نیازمند برنامه‌ریزی و كار هنری است.
واقعیت آن است كه امروز آموزش و پرورش كشور در موقعیت بسیار حساس و سرنوشت‌سازی قرار گرفته و سال هاست كه جایگاه آموزش و پرورش و معلم روندی كاهشی یافته است و با نگاهی به سیر تحولات این دستگاه طی چهل سال گذشته، می توان گفت كه آن شور و نشاط دهه اول انقلاب و جایگاه والای نهاد تعلیم و تربیت در آن دوران، به تدریج تنزل یافته است و جای خالی خیلی‌ها كاملاً احساس می‌شود؛ جای خالی رئیس جمهوری همچون شهید رجائی كه در سفرهای استانی‌اش بازدید از مراكز تربیت معلم را در اولویت قرار می داد، یا جای خالی نخست‌وزیر اندیشمندی همچون شهید باهنر كه نقش معلم را در آینده كشور و انقلاب درك می كرد یا رئیس قوه قضائیه‌ای نظیر شهید بهشتی كه از درون جامعه فرهنگیان برخاسته بود و سال‌ها معلمی و مدرسه‌داری كرده بود و نیز وزرا و نمایندگانی همانند آن بزرگوارانی كه بی‌تردید اگر امروز زمام مدیریت كشور در دست این گونه معلمان فرهیخته بود، دغدغه‌های مقام معظم رهبری در باره مسائل فرهنگی كشور و بخصوص آموزش و پرورش تا این اندازه شدت نمی‌یافت.
در شرایط كنونی از طرفی در میان جوانان فرهیخته، كمتر كسی داوطلب شغل معلمی است و از طرف دیگر هم بسیاری از نیروهای كارآمد آموزش و پرورش به دلیل تبعیض‌های موجود، می‌كوشند در صورت امكان خود را به دستگاهی دیگر منتقل كنند و به طور كلی هم مشكلات معیشتی دامنگیر عموم معلمان شده و انگیزه آنان را كاهش داده است و علاوه بر اینها چندصد هزار نفر از معلمانی كه سال‌های نخست پیروزی انقلاب استخدام شده بودند در آستانه بازنشستگی قرار دارند. در بحبوحه این مشكلات، دشمن هم برنامه‌های متعددی را برای نفوذ در آموزش و پرورش كشور و مدارس و مهدكودك‌ها و پیش‌دبستانی‌ها طراحی كرده و به اجرا درآورده است، كه برنامه 2030 و مدارس مونته سوری و مدارس چندزبانه و مدارس طبیعت و... نمونه‌هایی از آنهاست و با توجه به همین واقعیت‌هاست كه مقام معظم رهبری از عرصه تربیت جوانان والا و با انگیزه با تعبیر «عرصه یك جنگ بزرگ و واقعی» یاد كردند و نسبت به سیاست دشمن برای به خواب فرو بردن مسئولین و غفلت از این جنگ تربیتی هشدار دادند.
هر چند این یك اصل كلی و رایج در كشورهای جهان است كه اهداف آموزش و پرورش هر كشوری، الهام گرفته از قانون اساسی آن كشور است اما در آموزش و پرورش كشور ما هنوز این اصل حاكمیت نیافته است و به همین دلیل برون داد چرخه 12 ساله تعلیم و تربیت، منطبق با مطالبات نظام اسلامی نیست. البته در بعد نظری، خوشبختانه نقشه راه و الگوی تحول آموزش و پرورش تحت عنوان سند تحول بنیادین، تدوین و تصویب شده است اما در عمل با «مخالفت‌ها» و «مقاومت‌ها» و «موانعی» مواجه و متوقف شده است.
مخالفت‌ها توسط كسانی اعمال می‌شود كه تنها اندوخته علمی‌شان، مطالعه كتاب‌هایی در عرصه آموزش و پرورش غربی است و هیچ آگاهی و باوری نسبت به الگوی اسلامی - ایرانی تعلیم و تربیت ندارند و در نتیجه به صراحت با سند تحول، «مخالفت» نموده و در راه اجرای آن كارشكنی می‌كنند، خواه در مسند عالی‌ترین مسئولیت‌ها ، خواه در دانشگاه فرهنگیان و خواه در پوشش تشكل‌های علمی و برگزاری همایش‌ها و زیر چتر همان واژه كلیشه‌ای دستاوردهای علمی جهان، دستاورد انقلابی نظام اسلامی در عرصه تعلیم و تربیت یعنی سند تحول را زیر سؤال می‌برند و قریب هفت سال آن را در پیچ و خم ادارات بایگانی می‌كنند ولی هنوز مركب برنامه 2030 در اروپا خشك نشده در عرض چند ماه آن را در مدارس ما به اجرا درمی‌آورند.
از طرف دیگر بدنه هر مجموعه‌ای به دلیل ناآگاهی معمولاً در برابر هر گونه تغییر و تحولی «مقاومت» می‌كند و به همین دلیل ضرورت تبیین سند تحول بنیادین برای جامعه فرهنگیان از اولویت‌ها و پیش‌نیازهای اجرای آن است و رسانه‌ملی می‌تواند در این زمینه به كمك وزارت آموزش و پرورش بشتابد.
اما در ارتباط با «موانع» اجرای سند تحول باید یادآور شد كه انجام این اقدام انقلابی، به تنهایی از عهده وزارت آموزش و پرورش ساخته نیست و بر همین اساس، سیاست‌های كلی ایجاد تحول به رؤسای قوای سه گانه ابلاغ شده است تا با تمهید مقدمات و حمایت مالی لازم از آموزش و پرورش، بستر پیدایش تحول را فراهم سازند و با نگاهی گذرا به سیاست‌های ایجاد تحول، رویكرد نظام اسلامی و تكلیف دستگاه‌ها را كاملاً روشن و شفاف می‌سازد، از جمله آنها:
1- دستیابی به «حیات طیبه» یعنی حركت آموزش و پرورش كشور باید در جهت الگوی تربیت انسان تراز اسلامی باشد و نه انسان سكولار (ماده اول سیاست‌ها).
2- آموزش و پرورش یك نهاد «مولد» سرمایه اجتماعی است یعنی یك دستگاه هزینه‌بر و مصرف‌كننده نیست. (ماده 2)
3- آموزش و پرورش یك امر حاكمیتی است یعنی از مقوله امور قابل واگذاری به بخش خصوصی نیست و صرفاً می توان از مشاركت مردم با نظارت دقیق دولت در این عرصه بهره جست. (ماده2)
4- اعتلای منزلت اجتماعی و حل مشكلات معیشتی معلمان و رعایت اولویت آموزش و پرورش در بودجه سنواتی كشور، كه متأسفانه باید اعتراف كرد اغلب دولت‌ها و مجلس‌ها، نتوانسته‌اند یا نخواسته‌اند نگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری را در این زمینه ادراك و اجرا نمایند. (ماده 3-3 و 2-6)
5- ارتقای كیفیت نظام تربیت معلم یعنی همان ضرورتی كه رهبر فرزانه انقلاب بارها به اهمیت آن اشاره و نسبت به جایگاه دانشگاه فرهنگیان تأكید فرموده‌اند، اما همچنان جریان پذیرش فارغ التحصیلان آزاد و دوره معلمی ندیده و تبدیل كلاس به آزمایشگاه مهارت آموزی با همكاری دولت و مجلس ادامه دارد.
ختم كلام اینكه آنچه در باب مسئولیت سایر دستگاه‌ها یادآوری شد به معنای سلب مسئولیت از وزارت آموزش و پرورش نیست بلكه این وزارتخانه باید با تمام توان برای ایفای وظایفی كه مستقیماً بر عهده اوست و نیز مطالبه همكاری سایر دستگاه‌ها قیام نماید و به ویژه با توجه به صراحت مقام معظم رهبری در زمینه تحقق سند تحول به عنوان مطالبه خود كه وزیر محترم نیز خود بارها بر آن تأكید كرده است، انتظار می رود در انتخاب مدیران و واگذاری مسئولیت‌ها، این باور به عنوان یك شرط لازم مورد توجه قرار گیرد و دست تمامی كسانی كه در باره اجرای سند كارشكنی می‌كنند و همكاری لازم را ندارند، كوتاه شود تا معلمان طعم شیرین اجرای مرحله به مرحله سند را در حوزه تخصصی و نیز زندگی شخصی خویش بچشند و اولیای دانش‌آموزان هم معنای تحول را در پیدایش شور و نشاط و معنویت در مدارس مشاهده نمایند./۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: رسالت