بخل و آرزوهای نامعقول سبب هلاکت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سیدان ظهر چهارشنبه و در ادامه سلسله جلسات مذهبی که در ماه رمضان در منزل وی برگزار می شود، با اشاره به روایت «ان صلاح اول هذه الامه بالزهد و الیقین و هلاک آخرها بالشح و الامل» (بحارالانوار/ ج70/ص173)، ابراز کرد: زهد به معنای دل کندن حقیقی از شئون عالم و بی رغبتی به آن ها در عین جدی بودن در کسب و کار و زندگی و استفاده از امکانات مادی در حد مشروع است.

وی با بیان این که زاهد شدن به این معنا نیست که انسان خانه نداشته یا خانه او بدون فرش باشد، گفت: ممکن است شخصی از امکانات مالی زیادی برخوردار باشد اما زاهد هم باشد و دلبستگی به آن ها نداشته باشد. البته این بیان نباید منجربه سوءاستفاده قرار گیرد و افرادی به صرف این که به مال و اموال خود دلبستگی ندارند، از کمک به دیگران خودداری کنند.

استاد حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: عدم دلبستگی به شئون دنیایی نشانه هایی دارد، بنابراین زهد تنها به ادعا نیست و در میدان عمل نیز باید دیده شود.

آیت الله سیدان افزود: وقتی دل انسان از علائق مختلف دنیا کنده شود، برای رسیدن به یقین از خداوند درخواست جدی خواهد داشت و این دو مسئله در تکامل انسان بسیار مؤثرند.

وی هم چنین با اشاره به روایت «من زهد فی الدنیا و لم یجزع من ذلها و لم ینافس فی عزها هداه اللّه بغیر هدایة من مخلوق و علّمه بغیر تعلیم و اثبت الحکمة فی صدره و اجراها علی لسانه» (تحف العقول/ ص223) از امیرالمومنین (علیه السلام) و با بیان این که زاهد به دنبال رضایت خداست و در این راه نسبت به افتادن از چشم مردم باکی ندارد، اظهار کرد: زاهد نمی خواهد خود را مطرح و سری توی سرها پیدا کند، بلکه ملاک او رضایت خداست.

استاد حوزه علمیه خراسان گفت: خداوند خود هدایت چنین شخصی را بر عهده می گیرد، او تعلیم می بیند بدون این که از کسی یاد بگیرد و حکمت و حقایق ارزنده در سینه اش جای گرفته و بر زبانش جاری می شود، بنابراین حرکت در مسیر زهد فوق العاده ارزشمند است.

آیت الله سیدان در بخش دوم سخنان خود بخل و آرزوهای نامعقول را موجب هلاکت، سقوط و بدبختی انسان دانست و توضیح داد: بخل یعنی عدم استفاده از امکانات مادی در جهتی که مناسب مصرف است و رضایت خداوند در آن جهت قرار دارد. متأسفانه برخی افزون بر این که به دیگران بخششی ندارند، خود نیز از امکانات موجود استفاده نمی برند.

وی در این رابطه به تبیین عبارت «عَجِبْتُ لِلْبَخِيلِ يَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ الَّذِي مِنْهُ هَرَبَ وَ يَفُوتُهُ الْغِنَى الَّذِي إِيَّاهُ طَلَبَ، فَيَعِيشُ فِي الدُّنْيَا عَيْشَ الْفُقَرَاءِ وَ يُحَاسَبُ فِي الْآخِرَةِ حِسَابَ الْأَغْنِيَاءِ» از امیرالمومنین (علیه السلام) پرداخت و گفت: بخیل در آن چه که از آن می ترسد، گرفتار است و از آن چه که می خواهد، فرار می کند و هر چند که زندگی فقیرانه ای در دنیا داشته، اما در روز قیامت باید به مانند اغنیاء حساب پس بدهد.

استاد حوزه علمیه خراسان با تأکید بر این که مهار بخل نفس موجبات رستگاری انسان را فراهم می آورد، عنوان کرد: بخل تنها به مسائل مادی محدود نمی شود و گاهی نفس انسان در انجام کارهای خوب بخل می ورزد، مثلاً در هنگام نماز شب، بیدار است اما نفس مانع آن می شود یا در مورد صله رحم و سایر کارهای خیر، آن ها را به آینده موکول می کند.

آیت الله سیدان ضمن نکوهش آرزوها و هدف های نامعقول و بدون فایده شرعی و عقلی، ابراز کرد: گرفتاری در این آرزوها فرصت انجام بسیاری از کارهای خیر را از انسان سلب می کند و درست این است که به دنبال اهداف عالی باشیم.

وی تصریج کرد: اگر انسان به فکر تربیت نفس خود نباشد، همان طور که عمر او می گذرد و پیر می شود، دو خصلت حرص و آرزوهای طولانی در او جوان خواهد شد./۸۶۱/پ203/ب1