هنر دست عشایر استان فارس زینت‌بخش موزه فرش آستان قدس رضوی
به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، موزه فرش آستان قدس رضوی به عنوان بزرگترین موزه تخصصی فرش خاورمیانه مورد استقبال و توجه دوستداران هنر ایرانی قرار دارد.
با توجه به اینکه فضای نمایشی موزه فرش در سه طبقه است، هر یک از طبقات بسته به فضا و طراحی داخلی آن به منطقه ای از کشور اختصاص داده شده است.
در طبقه همکف، فرش‌های منطقه مرکزی ایران و فرش‌های خاص پرده‌ای که در گذشته در حرم مطهر امام رضا(ع) استفاده می‌شدند در معرض بازدید عموم قرار دارد. در طبقه اول منطقه غرب و شمال غربی و فرش‌های ایلات و عشایر کشور و در طبقه منهای یک فرش‌های دوره صفوی و همچنین فرش‌هایی با ابعاد بسیار بزرگ از جمله فرش‌های بزرگ بافت مشهد مورد بازدید زائران و مجاوران است.
در انتخاب و چیدمان فرش‌ها سعی بر این بوده که برای هر یک از مراکز مهم قالی‌بافی کشور، فضایی اختصاصی در نظر گرفته شود تا ضمن ملموس بودن ویژگی‌های فرشبافی این مناطق، به معرفی سابقه فرشبافی آن‌ها نیز پرداخته شود. بخشی از هنر دست ایلات عشایر استان فارس نیز که در قالب فرشبافی بروز پیدا کرده، زینت بخش این موزه شده است. استان فارس که دارای سابقه تمدنی کهنی است در نیمه جنوبی ایران قرار دارد و هنر فرشبافی در این استان در وهله اول هنری است سنتی و عشایری و در وهله دوم روستایی که در یک منطقه وسیع پراکنده شده است.
از ایلات و عشایر ساکن در استان فارس بیشتر ایلات خمسه و قشقایی دست اندرکار فرشبافی هستند و بیشتر شهرک‌ها و روستاهایی که دارای سنت بافندگی هستند در قلمرو یا در مسیر این ایلات جای دارند. مهم‌ترین طوایف بافنده فرش در ایل قشقایی هفت طایفه شش بلوکی، کشکولی، عمله، صفی خانی، رحیم لو، ایگدر و طایفه دره شوری است؛ فرشبافی در این استان بین عشایر آن که در سرتاسر ناحیه پراکنده‌اند صورت می گیرد.
یکی از فرش‌های نفیس موزه قالیچه لچک و ترنج است که در غرفه فرش‌های استان فارس قرار دارد و متعلق به دوره معاصر است. این قالیچه که جنس تار، پود و پرز آن از پشم است بافت نی‌ریز(استان فارس) است و ابعاد آن 203×160 سانتی‌متر و به رنگ طبیعی بافته شده و رج شمار آن 20 گره نامتقارن در 5/ 6 سانتی‌متر است.
طرح این قالیچه لچک ترنج شکسته است که با بهره‌گیری از رنگ‌هایی شاد، در مرکز آن ترنجی به شکل نیلوفر 16 پر نقش شده و بر روی هر گلبرگ آن نیز طرح یک نیلوفر آبی به چشم می‌خورد.
قالیچه بته سراسری(بته قباد خانی) دیگر فرش مهم موزه است. نقش بته به صورت ساده یا گلدار تحت عنوان قباد خانی خاص عشایر جنوب و به خصوص فارس است که به همراه نقوش ستاره‌ای و رنگ‌های دلپذیر به صورت سرتاسری بافته‌های منطقه را زینت می‌دهد.
این قالیچه توسط طایفه کشکولی ایل قشقایی در استان فارس خلق شده و دوره زمانی آن متعلق به دوره معاصر است. جنس تار و پرز قالیچه از پشم و پود آن از پشم و پنبه است که در ابعاد:190×124سانتی متر به رنگ طبیعی بافته شده و رج شمار آن نیز 35 گره نامتقارن در 5/ 6 سانتی‌متر است.
علاقه‌مندان می‌توانند از آثار موزه تخصصی فرش آستان قدس رضوی، در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8 تا 12:30، پنج‌شنبه‌ها از ساعت 8 تا 11:30 و جمعه‌‌ها و ایام تعطیل از ساعت 8 تا 12، در صحن کوثر حرم مطهر رضوی، در مجاورت موزه مرکزی آستان قدس رضوی دیدن کنند و با فرهنگ و هنر اصیل ایرانی بیشتر آشنا شوند./934/د103/ب1