تمدن سازی اسلام منحصر به عصر خاصی نیست
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور در مراسم افتتاحیه چهارمین دوره ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی که عصر امروز در سالن همایش‌های غدیر قم برگزار شد، با اشاره به سابقه تمدنی دین اسلام اظهار داشت: اسلام تمدن ساز بود و از درون اندیشه دینی و قرآنی ما یک تمدن به وجود آمد.
مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور ادامه داد: گرچه این زایش تمدنی اسلام بر ریل درستی قرار نگرفت، اما به همان شکل نسبی، اسلام یک دین تمدنی بود و معنای تمدنی بودن این است که از بن مایه علمی، معرفتی و فکری برخوردار بود و توانست عرصه‌های مختلف زندگی بشر را پوشش دهد.
وی درباره نحوه مقابله تمدن اسلامی با دیگر اندیشه‌های مطرح در دنیا گفت: در این رویکرد تمدنی، اسلام با گشاده‌رویی و آغوش باز از همه اندیشه‌های مطرح دنیا استقبال و همه آن اندیشه‌ها را پالایش کرد و زایش درونی داشت و در عرصه‌های گوناگون اندیشه‌های اسلامی بارور شد، که شاهد شکل‌گیری یک تمدن بودیم.
آیت الله اعرافی اضافه کرد: البته اگر این تمدن بر ریل درست قرار می‌گرفت، نمادها و نمودهای تمدن اسلامی به شکل ویژه رقم می‌خورد و از دامنه و عمق وسیع‌تری برخوردار می‌شد که این امر حاصل نشد، اما به شکل نسبی اندیشه قرآنی، آیات وحی و دستاوردهایی که در کتاب و سنت متجلی شد، در کنار هم قرار گرفت و قافله‌ای از فکر و اندیشه را در جهان اسلام به وجود آورد و همه دنیا را تحت تأثیر فکر و اندیشه خود قرار داد.
وی با اشاره به چگونگی شکل‌گیری تمدن اسلامی بیان کرد: این‌که تمدن اسلام چگونه شکل گرفت، ویژگی‌ها و پایه‌های آن چیست، مقوله گسترده و عظیمی است که بایستی در جای خود مطرح شود، اما بنا بر مفروضات خود معتقدیم در بن‌مایه معرفت دینی و قرآنی تمدنی وجود دارد که می‌تواند استمرار داشته و با تحولات بشری همگام، هماهنگ و هدایتگر باشد.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه به ویژگی‌های تمدن اسلامی اشاره کرد و گفت: تمدن سازی اسلام یک تمدن سازی منحصر در عصری با یک مجموعه از مؤلفه‌ها نیست، بلکه در عین سامان‌مندی، فراگیر و هدایتگر همه عرصه‌های وجودی بشر، از انعطاف‌های لازم نیز برخوردار است.
وی بیان کرد: درصورتی که این روح تمدنی در اسلام و تمدن سازی هماهنگ و قابل همراهی با تحولات زندگی و معیشتی بشر را بپذیریم، در عصر خود هم بایستی معتقد به آن باشیم و ما در گفتمان انقلاب اسلامی معتقدیم که اندیشه اسلامی امروز هم می‌تواند هدایتگر تمدن بشری باشد، این تجربه را اسلام در مقاطعی از تاریخ نشان داده است.
آیت الله اعرافی افزود: این مفروضات قابل دفاع است، چرا که اندیشه اسلامی این‌گونه نیست که صرفا فردی، قلبی یا بخش‌هایی از ساحت‌های زندگی را پوشش دهد یا این‌که فقه، اخلاق و فلسفه اسلام تعلیقه‌ای بر زندگی بشر باشد، بلکه بیش از حالت تعلیقه و پیوست می‌تواند به عمق رود و تمام ساحت‌های زندگی بشر را در پرتو نور الهی بپروراند که البته این به معنای تعطیل کردن عقل و کاروان اندیشه‌ورزی بشر نیست، بلکه به معنای تصرفاتی در سطح و عمق زندگی بشر برای گشودن عرصه‌های جدید و آفاقی نو است./876/پ۲۰۲/ب۱