فضای سیاسی کشور در محرم سال ۱۳۴۳ چگونه بود؟
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ماه محرم در نهضت امام خمینی، اهمیت فوقالعادهای داشت، چه این که مهمترین وقایع نهضت اسلامی از ماه محرم آغاز شده بود؛ مهمترین آن رخدادها، مربوط به ماه محرم سال 1342 بود که به سخنرانی پرشور امام خمینی در روز عاشورا و سپس بازداشت ایشان و وقوع قیام 15 خرداد منتهی شد.
محرم سال بعد، یعنی 1343 نیز که نخستین سالگرد وقایع خردادماه 1342 بود، برای انقلابیون اهمیت فراوانی داشت، به علاوه اینکه امام خمینی نیز به تازگی از حبس آزاد شده بودند. براساس خاطرات و روایتهای موجود، در محرم آن سال و در مراسم عزاداری و روضهخوانی بیت امام، به طور علنی صحبت از براندازی رژیم پهلوی بود.
حجتالاسلام حسن روحانی در بخشی از کتاب خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است، درباره فضای سیاسی کشور در محرم سال 1343 میگوید: محرم سال 1343 كه اواخر اردیبهشت ماه بود، در منزل امام، هر روز روضه بود و گویندگان و سخنرانها مسائل سیاسی را مطرح میكردند.
گاهی وقتها شعارهایی برای سلامتی امام داده میشد، كه معمول بود، اما گاهی شعارهای تند سیاسی هم داده میشد. روز دوازدهم محرم سال 43، كه به عنوان سالگرد قیام 12 محرم (15 خرداد) بود، مراسمی به عنوان سالگرد شهدا در منزل امام برگزار شده بود. اعلامیه مشترك امام، آیتالله میلانی و آیتالله مرعشی و آقای قمی در روز 12 محرّم منتشر شد. در آن اعلامیه از فاجعه 15 خرداد به عنوان ننگ بزرگ رژیم پهلوی یاد شده بود.
روز دوازدهم محرم به منزل امام رفتیم. جمعیت زیادی آمده بودند. در كوچههای اطراف منزل هم پلیس مستقر شده بود. چند خودرو افراد نظامی ارتش هم از منظریه به قم آمده و در خیابان باجك مستقر شده بودند. نگرانیهایی هم وجود داشت كه مبادا دو مرتبه حادثهای نظیر 15 خرداد تكرار شود.
صبح بود كه ما به منزل امام رفتیم. در منزل امام، چند اتاق بود كه سطح آنها حدود یك و نیم متر بالاتر از سطح حیاط بود. چون معمولاً در قم همه خانهها دارای زیرزمین بودند. ما در اتاقی نشستیم كه معمولاً امام در آن اتاق مینشستند. امام تشریف آوردند و در همان مكان همیشگی نشستند. تقریباً با مكانی كه ما نشسته بودیم یكی دو متر فاصله بود. قاری به رسم مجالس ختم، قرآن تلاوت میكرد. چون جلسه به عنوان سالگرد شهدای پانزده خرداد بود.
همین طور كه قاری مشغول قرائت قرآن بود، یك نفر بلند شد و چند شعار داد كه شعار آخر این بود "برای نابودی حكومت پهلوی، صلوات" این شعار خیلی تند بود. قاری از پشت بلندگو گفت: لطفاً شعار ندهید. یك مرتبه امام با عصبانیت فریاد زدند: «مصطفی! (حاج آقا مصطفی در كنار درب ورودی حیاط ایستاده بود) چه كسی گفت شعار ندهید؟ بیرونش كنید!» فوراً آن فرد را بیرون كردند. بعد امام فرمود: «این همه مردم را كشتهاند، مردم شعار هم ندهند؟»
شنیدن این جملات از زبان امام برای ما بسیار جالب بود. در آن هنگام هنوز در اجتماعات به صورت علنی علیه سلطنت پهلوی شعاری به گوش نمیخورد. اگر چنین شعاری در منزل سایر مراجع داده میشد، بهشدت با شعاردهنده برخورد میشد، اما امام برعكس، او را تشویق كردند.
كاملاً حس میكردیم كه امام برای یك مبارزه طولانی آماده شده است. گویی ایشان با هدف سرنگونی رژیم قیام كرده و تا دستیابی به این هدف از پای نمینشیند. این نكته از نحوه بیانات امام و برخوردهای ایشان برای ما روشن بود. این هم حادثه جالب توجهی بود كه در سالگرد پانزده خرداد در منزل امام، شاهد بودیم./999/د۱۰۲/س