برکات معرفت به امام زمان برای منتظران

به گزارش خبرگزاری رسا، دعای غیبت که معروف به دعای معرفت است، به دو گونه کوتاه و طولانی بیان شده است که بخش کوتاه آن از امام صادق (ع) در کتاب «کافی» شیخ کلینی، «غیبت» نعمانی و «کمال الدین» شیخ صدوق آمده است، اما بخش طویل آن به واسطه عثمان بن سعید از امام زمان (عج) نقل شده است و در «کمال الدین» شیخ صدوق، «مصباح المتهجد» شیخ طوسی و «جمال الاسبوع» سیدبن طاووس بیان شده و در فضایل آن آمده است که در روز جمعه اگر انسان فرصت قرائت هیچ دعایی را نیافت، نسبت به خواندن این دعا اهتمام داشته باشد.

با توجه به این توصیه و تاکید و به منظور بررسی فراز‌های این دعا سلسله گفتگو‌هایی را با حجت الاسلام «عباس رمضانعلی زاده»، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت داشته ایم که در ادامه بخش نخست آن تقدیم حضورتان می‌شود:

حجت الاسلام «عباس رمضانعلی زاده» در شرح دعای غیبت امام زمان (عج) اظهار کرد: براساس این دعا امام زمان (عج) می‌فرماید که سعادت انسان در دینداری است و فردی که بناست متدین باشد باید امام را بشناسد و فردی که بنا دارد حقیقتا امام را بشناسد باید حتما پیش از آن، پیامبر (ص) را شناخته باشد و در نهایت فردی که بنا دارد پیامبر (ص) را بشناسد، باید حتما نسبت به خدا معرفت داشته باشد.

کارشناس مرکز تخصصی مهدویت اضافه کرد: در ابتدای این دعا می‌خوانیم: «اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَکَ لَمْ اَعْرِف نَبِیَّکَ؛ پروردگارا! خود را به من بشناسان که اگر خود را به من نشناسانی، نمی‌توانم پیغمبرت را بشناسم» سپس به صورت زنجیروار شناخت‌های لازم برای انسان را مطرح می‌کند که اگر خدا را نشناسیم نمی‌توانیم پیامبر (ص) بشناسیم که اگر ایشان را نشناسیم امام را نمی‌شناسیم و اگر این شناخت را نداشته باشیم از دین منحرف می‌شویم یعنی شناخت خداوند کلید معرفت رسول (ص) است، معرفت پیامبر (ص)، کلید معرفت امام است و معرفت امام عصر (عج) کلید معرفت دین است لذا اگر بنا داریم متدین باشیم، باید خدا را بشناسیم، سپس پیامبر (ص) را بشناسیم و در نهایت امام را بشناسیم که در این پرتوی این شناخت خداوند از ما و دینداری مان راضی خواهد بود.

رمضانعلی زاده با بیان اینکه معرفت الله کلید تمام سعادت‌ها و خوبی‌ها است، تصریح کرد: انسان ذاتا طالب کمال است و خداوند کمال مطلق است لذا انسان‌ها خداجو هستند و هر انسانی که به دنیا می‌آید، در هرکجای دنیا باشد، خداگراست، زیرا با فطرت پاک الهی متولد شده است، اما در طول زندگی عواملی سبب انحراف او می‌شوند.

کارشناس مهدوی با اشاره به بخش ابتدایی این دعا یعنی «اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَکَ؛ پروردگارا! خود را به من بشناسان»، راه‌های معرفت الله را برشمرد و گفت: براساس آیات قرآن کریم، راه‌های شناخت خداوند به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم می‌شود، یعنی شناخت خداوند از طریق معرفت و طبیعت حاصل می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در مجموع این شناخت با سه روش فطرت، برهان نظم و علیت صورت می‌گیرد، تصریح کرد: شناخت خداوند از طریق فطرت ساده‌ترین و بهترین راه است، زمانی که انسان کاملا مضطر می‌شود، امیدی همچنان در دلش موج می‌زند آن امید خداست که ناشی از فطرت خداجوی انسان است.

رمضانعلی زاده با بیان اینکه انسان از طریق برهان نظم یعنی نظم و انضباط جهان هم می‌تواند به شناخت خداوند پی ببرد، گفت: انسان از نظم عجیب دنیا و خلقت انسان می‌تواند از وجود ناظمی به نام خداوند مطلع شود چنان که امام صادق (ع) می‌فرماید: «قسم به جانم که اگر منکران در نظم جهان دقت کنند، حتما هدایت می‌شوند».

کارشناس مرکز تخصصی مهدویت در تشریح رابطه علت و معلولی در شناخت خداوند، ابراز کرد: وجود هر چیزی در عالم یا از خودش است یا از غیر است، اگر از خودش باشد که واجب الوجود است، اما اگر از غیر باشد ممکن الوجود است و تمام عالم این ویژگی را دارد که وجودشان از خداوند است.

وی با طرح این سوال که از کجا بفهمیم شناخت صحیحی از خداوند داریم یا خیر؟، گفت: برای درک این شناخت صحیح باید محبت و اطاعت خود از خداوند را بررسی کنیم، اگر فردی عارف به خداوند شود، محب خدا می‌شود، خدا و اولیای خدا را دوست می‌دارد که مصداق بارز این اولیا در عصر ما امام زمان (عج) است.

رمضانعلی زاده تاکید کرد: در روایت است که: «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی‏ حُبَّک‏ وَ حُبَّ ما تُحِبُّه‏ وَ حُبَّ مَن‏ یُحِبُّکَ وَ العَمَلَ َ الَّذِی ْ یُبَلِّغُنِی اِلی حُبِّکَ وَ اجْعَل‏ حُبَّک اَحَبَّ الاَشیاءِ اِلیَّ؛ خداوندا محبت خود را و محبت کسانی را که دوست داری و محبت کسی که تو را دوست دارد و عملی که مرا بسوی محبتت برساند را روزی ما بفرما و محبت خود را محبوب‌ترین چیز‌ها نزد ما قرار بده.» بنابر این، یکی از کلیدواژه‌ها در شناخت خداوند، محبت است.

کارشناس مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه اگر کسی عارف به خدا شود، ثمره اش در گفتار، پندار و رفتارش نمایان و مطیع خداوند می‌شود، اضافه کرد: فردی که خداوند را دوست دارد، این محبت باید در اعمالش نمایان شود لذا فردی که محب خداوند است، آزاد نیست، نمی‌تواند هر حرفی بزند و هر جایی نمی‌تواند برود و ... بنابراین نتیجه معرفت، محبت می‌شود و نتیجه محبت، اطاعت از خداوند، رسول (ص) و اولی الامر می‌شود.

وی با اشاره به درجات معرفت نسبت به خداوند بیان کرد: معرفت به سه بخش ضعیف المعرفه، متوسط المعرفه و کامل المعرفه تقسیم می‌شود، فردی که معرفت ضعیفی دارد، ممکن است در اثر فشار‌های زندگی، بیماری و گرفتاری به هر فردی متوسل شود، فرد متوسط المعرفه هرچه معرفتش بیشتر می‌شود، وارسته وابسته می‌شود یعنی از مردم وارسته و به خداوند وابسته می‌شود، اما کامل المعرفه، معرفتش به حدی می‌رسد که خوف، خشیت، صبر و استقامت، تسلیم و توکلش به اوج می‌رسد.

رمضانعلی زاده ادامه داد: لذا از این فراز نخست دعای غیبت درس می‌گیریم که اگر معرفت ما به خدا، رسول و امام زمان (عج) زیاد باشد نباید به تکیه به دیگران کنیم، امروز که مسلمانان و شیعیان عالم به جرم پیروی اهل بیت (ع) تحت فشار و حمله‌های سخت و نرم دشمنان هستند، باید از غرب و اروپا وارستگی کامل داشته باشند و به خداوند وابسته کامل باشند و به امام زمان (عج) متوسل باشند.

کارشناس مرکز تخصصی مهدویت در تشریح ضرورت طلب معرفت از خدا در دعای غیبت، خاطرنشان کرد: طلب این معرفت برای آن است که در تاریکی‌های عصر غیبت از مسیر حق منحرف نشویم. /۱۰۱/۹۶۹/م