پرسش‌های مهدوی؛
محل سکونت امام عصر کجاست؟
از اهل بیت (ع) اقوال مختلفی برای سکونتگاه امام زمان (عج) در عصر غیبت ذکر شده، برخی به مکان‌های دوردست و برخی از شهر‌ها و مکان‌های خاص یاد کرده اند.
به گزارش خبرگزاری رسا، غیبت امام عصر (عج) و عدم علم نسبت به کیفیت و محل زندگی آن حضرت (عج) همواره محل سوالات بسیار بوده است؛ از جمله سوالاتی که در این باره وجود دارد و بسیاری علاقمند به دانستن آن هستند، محل زندگی حضرت مهدی (عج) در عصر غیبت است؛ لذا دانستن اینکه آن امام غایب از نظر (عج) با آن همه لطف و محبتی که در حق ما دارد کجا زندگی می‌کند و اساساً ما را راه به آنجا هست یا نه؟، مورد بحث بوده و است؛ که در این نوشتار نیز کوشیده ایم به اجمال برخی از اقوال در این باره را مرور کنیم:
مرور بر برخی از روایات نشان می‌دهد که آن‌ها مکان خاصی را برای اقامت و زندگی حضرت حجت (عج) بیان نکرده اند و اقامتگاه ایشان را کوه ها، بیابان‌ها و جا‌هایی معرفی می‌کنند که کسی آن‌ها را نمی‌شناسد، چنان که امام عصر (عج) خود به علی بن مهزیار فرمودند: «ای پسر مهزیار! پدرم ابو محمد از من پیمان گرفت که هرگز با قومی که خداوند بر آن‌ها خشم گرفته، آن‌ها را لعنت کرده، برای آن‌ها در دنیا و آخرت، بیچارگی رقم خورده و عذابی دردناک در انتظار آنان است، هم نشین نباشم و به من دستور داد که برای اقامت، کوه‌های سخت و سرزمین‌های خشک و دور دست را برگزینم».۱
علاوه بر این، حضرت مهدی (عج) در توقیعی شریف به شیخ مفید چنین فرموده اند: «ما براساس آنچه خدای تعالی برای ما و شیعیان مؤمن مان مصلحت دیده، تا زمانی که دولت دنیا از آن فاسقان است، در سرزمین‌های دوردستی که از جایگاه ستمگران دور است، سکنا گزیده ایم، ولی از آنچه بر شما می‌گذرد، آگاهیم و هیچ یک از اخبار شما بر ما پوشیده نمی‌ماند».۲
البته در برخی از روایات به مکان‌های مشخص به عنوان اقامتگاه حضرت مهدی (عج) در عصر غیبت اشاره شده، مدینه النبی (ص) ازجمله این مکان‌ها است که در برخی از روایات به عنوان محل زندگی امام مهدی (عج) از آن یاد شده است، چنان امام باقر (ع) در روایتی فرمودند: «صاحب این امر ناگزیر از کناره گیری است و او در [زمان]کناره گیری خود ناگزیر از [داشتن]نیرو و توانی است. او با وجود آن سی نفر هیچ هراسی ندارد. چه خوب جایگاهی است [مدینه]طیبه.» ۳
علاوه بر این، هستند روایاتی که «کوه رضوی» را اقامتگاه حضرت حجت (عج) می‌دانند؛ عبدالاعلی مولی آل سام می‌گوید: به همراه ابی عبدالله [امام صادق](ع) [از مدینه]خارج شدیم، زمانی که به روحاء [در اطراف مدینه]رسیدیم، آن حضرت (ع) دقایقی نگاهش را به کوهی که در آن منطقه بود، دوخت و آنگاه فرمود: «این کوه را می‌بینی؟ این کوه «رضوی» نام دارد و از کوه‌های فارس است. چون ما را دوست داشت، خداوند آن را به سوی ما منتقل کرد. در آن، همه درخت‌های میوه دار وجود دارد و در دو مرحله پناهگاهی خوب برای خائف [امام زمان]است. آگاه باش که برای صاحب این امر دو غیبت است که یکی از آن‌ها کوتاه و دیگری بلند است».۴
در این میان هستند روایاتی که مکان خاصی را برای زندگی و اقامت حضرت بقیه الله الاعظم (عج) ذکر نکرده و به آمد و شد ایشان در بین مردم به صورت ناشناس اشاره دارند؛ «چگونه این مردم، این موضوع را انکار می‌کنند که خداوند با حجتش همان گونه رفتار می‌کند که با یوسف رفتار کرد؟ همچنین چگونه انکار می‌کنند که صاحب مظلوم شما همان که از حقش محروم شده و صاحب این امر [حکومت]است در میان ایشان رفت و آمد می‌کند، در بازارهایشان راه می‌رود و بر فرش‌های آن‌ها قدم می‌نهد، ولی او را نمی‌شناسند، تا زمانی که خداوند به او اجازه دهد که خودش را معرفی کند، چنان که به یوسف اجازه داد، آن زمان که برادرانش از او پرسیدند: «آیا تو یوسف هستی؟» پاسخ دهد که «آری، من یوسف هستم».۵
بنابر آنچه بیان شد احتمال‌های متعددی برای محل اقامت و زندگی امام زمان (عج) وجود دارد که به دلیل بودن ایشان در پس پرده غیبت جز خدای متعال کسی از آن اطلاع ندارد، و با ظهور و تشکیل دولت کریمه ایشان است که محل حکومت و سکونت ایشان مشخص شده و کنجکاوی‌هایی همچون دانستن محل سکونت حضرت (ع) نیز زنگ می‌بازد لذا می‌توانیم با اصلاح رفتار خود زمینه ظهور آن مصلح نجات بخش را فراهم کنیم.
_______________________
پی نوشت ها:
۱-کتاب الغیبت (شیخ طوسی)، ص ۱۶۱.
۲- الاحتجاج، ج ۲، ص ۵۹۹؛ بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.
۳-الکافی، ج ۱، ص ۳۴۰؛ کتاب الغیبت (شیخ طوسی)، ص ۱۰۲؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳، ح ۶.
۴- الکافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۲؛ کتاب الغیبت (شیخ طوسی)، ص ۱۳۹؛ بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۱۶۱، ح ۱۱.
۵-ر. ک: کتاب الغیبت (نعمانی)، ص ۳۱۵؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۰۶، ح ۸۰؛ ص ۳۰۷، ح ۸۱.
مرور بر برخی از روایات نشان می‌دهد که آن‌ها مکان خاصی را برای اقامت و زندگی حضرت حجت (عج) بیان نکرده اند و اقامتگاه ایشان را کوه ها، بیابان‌ها و جا‌هایی معرفی می‌کنند که کسی آن‌ها را نمی‌شناسد، چنان که امام عصر (عج) خود به علی بن مهزیار فرمودند: «ای پسر مهزیار! پدرم ابو محمد از من پیمان گرفت که هرگز با قومی که خداوند بر آن‌ها خشم گرفته، آن‌ها را لعنت کرده، برای آن‌ها در دنیا و آخرت، بیچارگی رقم خورده و عذابی دردناک در انتظار آنان است، هم نشین نباشم و به من دستور داد که برای اقامت، کوه‌های سخت و سرزمین‌های خشک و دور دست را برگزینم».۱
علاوه بر این، حضرت مهدی (عج) در توقیعی شریف به شیخ مفید چنین فرموده اند: «ما براساس آنچه خدای تعالی برای ما و شیعیان مؤمن مان مصلحت دیده، تا زمانی که دولت دنیا از آن فاسقان است، در سرزمین‌های دوردستی که از جایگاه ستمگران دور است، سکنا گزیده ایم، ولی از آنچه بر شما می‌گذرد، آگاهیم و هیچ یک از اخبار شما بر ما پوشیده نمی‌ماند».۲
البته در برخی از روایات به مکان‌های مشخص به عنوان اقامتگاه حضرت مهدی (عج) در عصر غیبت اشاره شده، مدینه النبی (ص) ازجمله این مکان‌ها است که در برخی از روایات به عنوان محل زندگی امام مهدی (عج) از آن یاد شده است، چنان امام باقر (ع) در روایتی فرمودند: «صاحب این امر ناگزیر از کناره گیری است و او در [زمان]کناره گیری خود ناگزیر از [داشتن]نیرو و توانی است. او با وجود آن سی نفر هیچ هراسی ندارد. چه خوب جایگاهی است [مدینه]طیبه.» ۳
علاوه بر این، هستند روایاتی که «کوه رضوی» را اقامتگاه حضرت حجت (عج) می‌دانند؛ عبدالاعلی مولی آل سام می‌گوید: به همراه ابی عبدالله [امام صادق](ع) [از مدینه]خارج شدیم، زمانی که به روحاء [در اطراف مدینه]رسیدیم، آن حضرت (ع) دقایقی نگاهش را به کوهی که در آن منطقه بود، دوخت و آنگاه فرمود: «این کوه را می‌بینی؟ این کوه «رضوی» نام دارد و از کوه‌های فارس است. چون ما را دوست داشت، خداوند آن را به سوی ما منتقل کرد. در آن، همه درخت‌های میوه دار وجود دارد و در دو مرحله پناهگاهی خوب برای خائف [امام زمان]است. آگاه باش که برای صاحب این امر دو غیبت است که یکی از آن‌ها کوتاه و دیگری بلند است».۴
در این میان هستند روایاتی که مکان خاصی را برای زندگی و اقامت حضرت بقیه الله الاعظم (عج) ذکر نکرده و به آمد و شد ایشان در بین مردم به صورت ناشناس اشاره دارند؛ «چگونه این مردم، این موضوع را انکار می‌کنند که خداوند با حجتش همان گونه رفتار می‌کند که با یوسف رفتار کرد؟ همچنین چگونه انکار می‌کنند که صاحب مظلوم شما همان که از حقش محروم شده و صاحب این امر [حکومت]است در میان ایشان رفت و آمد می‌کند، در بازارهایشان راه می‌رود و بر فرش‌های آن‌ها قدم می‌نهد، ولی او را نمی‌شناسند، تا زمانی که خداوند به او اجازه دهد که خودش را معرفی کند، چنان که به یوسف اجازه داد، آن زمان که برادرانش از او پرسیدند: «آیا تو یوسف هستی؟» پاسخ دهد که «آری، من یوسف هستم».۵
بنابر آنچه بیان شد احتمال‌های متعددی برای محل اقامت و زندگی امام زمان (عج) وجود دارد که به دلیل بودن ایشان در پس پرده غیبت جز خدای متعال کسی از آن اطلاع ندارد، و با ظهور و تشکیل دولت کریمه ایشان است که محل حکومت و سکونت ایشان مشخص شده و کنجکاوی‌هایی همچون دانستن محل سکونت حضرت (ع) نیز زنگ می‌بازد لذا می‌توانیم با اصلاح رفتار خود زمینه ظهور آن مصلح نجات بخش را فراهم کنیم.
_______________________
پی نوشت ها:
۱-کتاب الغیبت (شیخ طوسی)، ص ۱۶۱.
۲- الاحتجاج، ج ۲، ص ۵۹۹؛ بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.
۳-الکافی، ج ۱، ص ۳۴۰؛ کتاب الغیبت (شیخ طوسی)، ص ۱۰۲؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳، ح ۶.
۴- الکافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۲؛ کتاب الغیبت (شیخ طوسی)، ص ۱۳۹؛ بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۱۶۱، ح ۱۱.
۵-ر. ک: کتاب الغیبت (نعمانی)، ص ۳۱۵؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۰۶، ح ۸۰؛ ص ۳۰۷، ح ۸۱.
*برگرفته از دانشنامه امام مهدی (عج)
/۱۰۱/۹۶۹/م
منبع: خبرگزاری شبستان
ارسال نظرات