بازخوانی برخی خدمات فرهنگی امام سجاد

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدحسین شفیعی دارابی روز چهارشنبه در مراسم سوگواری شهادت امام سجاد(س) که با حضور کارمندان جامعه‌الزهرا(س) در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد، تصریح کرد: متأسفانه معرفت و آگاهی ما نسبت به حیات درخشان امامان معصوم به ویژه سبک و سیاق زندگی امام سجاد علیه‌السلام بسیار اندک و ناچیز است و محققان و مؤلفان نیز در این حوزه خوش ندرخشیدند.

استاد جامعه‌الزهرا(س) اظهار داشت: در پرتو نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، جرقه‌هایی در جهت تبیین زندگانی حضرت معصومین علیهم‌السلام زده شد و گام‌هایی بلند و سودمندی در قالب محافل علمی و آموزشی، کنفرانس ها، گردهمایی‌ها و مسائل پژوهشی برداشته شد، اما هنوز به نیاز به گام‌های بلندتری در این زمینه است.

معرفی دو کتاب درباره زندگانی امام سجاد نوشته رهبر معظم انقلاب

حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی دارابی به دو نگاشته ارزشمندی از رهبر معظم انقلاب مدظله العالی راجع به امام سجاد علیه‌السلام اشاره کرد و گفت: اولین نگاشته رهبر انقلاب مدظله العالی، کتاب «پژوهشی در زندگی امام سجاد علیه‌السلام» در ۸۰ صفحه است که اوایل شکل گیری انقلاب و نظام مقدس تألیف شده و اگرچه حجم کتاب اندک است اما ساختار، محتوا و مفاد آن جهت دهی شده است.

وی یادآور شد: این کتاب اخیرا توسط یکی از محققان در یک مقاله با موضوع «یک کتاب در یک مقاله» مورد بررسی قرار گرفته است.

مدیر گروه علمی آموزشی تفسیر و علوم قرآن ادامه داد: نوشته دیگر رهبر معظم انقلاب مدظله العالی، کتاب ارزشمند «انسان ۲۵۰ ساله» است که پس از پیروزی انقلاب به ثمر نشست و توسط مجمع جهانی اهل بیت علیهم‌السلام به زبان‌های مختلف از جمله انگلیسی، فرانسوی و روسی ترجمه شده است.

وی بیان داشت: این کتاب گنجینه سودمندی در عرصه امامت و امام شناسی است که در ۱۷ فصل تألیف شده و فصل نهم راجع به امام سجاد علیه‌السلام است و نکته جالب اینکه حجم مطالب در این فصل از زندگانی همه حضرات معصومین علیهم‌السلام بیشتر است.

حدیثی از پیامبر گرامی اسلام درباره امام سجاد

حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی دارابی در ادامه عنوان کرد: همه ما می‌دانیم ائمه معصومین علیهم‌السلام دارای فضایل، اوصاف و القاب فراوان هستند و برخی اوصاف در زندگی آنان جلوه کرده است، از جمله همه حضرات معصومین علیهم‌السلام و انبیای الهی اهل عبادت و نیایش بودند، امام سجاد علیه‌السلام به «زین العابدین» معروف هستند.

وی افزود: درکتاب‌های «حلیه الابرار» تألیف علامه سیدهاشم بحرانی، «مستدرک الوسائل» تألیف محدث نوری و «مکاتیب الائمه» نوشته میرزاعلی احمدی میانجی آمده پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم فرمودند: «إذا کانَ یومُ القیامةِ یُنادی مُنادٍ: أینَ زینُ العابدینَ؟ فکأنّی أنظُرُ إلى وَلَدی علیِّ بنِ الحسینِ بنِ علیِّ بن أبی طالبٍ یَخْطِرُ بینَ الصُّفوفِ؛ در روز رستاخیز آواز دهنده اى صدا مى زند: کجاست زین العابدین (زیور و زینت عبادت کنندگان)؟ و من فرزندم على بن حسین بن على بن ابى طالب را مى بینم که صفها را مى شکافد [و پیش مى رود]».

توأم بودن تلاش‌های فرهنگی امام سجاد با مسائل اقتصادی

استاد جامعه‌الزهرا(س) در ادامه بازخوانی برخی فعالیت‌های فرهنگی امام سجاد علیه‌السلام که به عنوان ره توشه ای ماندگار و کاربردی هستند، پرداخت و گفت: امام سجاد علیه‌السلام خدمات فرهنگی با ویژگی‌های فراوانی دارد که یکی از برجسته ترین ویژگی‌های خدمات فرهنگی امام سجاد علیه‌السلام که باید درس و عبرت برای ما باشد این است که خدمات فرهنگی ایشان آمیخته و آراسته به خدمات مادی و اقتصادی است.

وی تصریح کرد: در روایات داریم اگر وضعیت امرار و معاشش درست شکل نگیرد معاد و قیامت فرد از بین می‌رود، بر همین اساس، ائمه معصومین علیهم‌السلام در کنار مسائل فرهنگی، مسائل اقتصادی و مملکتی را در نظر می‌گرفتند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی دارابی یادآور شد: امروز بسیاری از چالش‌های اجتماعی و مشکلات جامعه به این قضیه برمی‌گردد و مسئولان فرهنگی نباید غفلت کنند و همه ما نیز ما در این زمینه مسئول هستیم، زیرا اگر مدیریت اقتصادی صحیح نداشته باشیم، مدیریت فرهنگی درست جواب نمی‌دهد.

وی تأکید کرد: رهبر معظم انقلاب مدظله العالی در کنار سال فرهنگی، سال اقتصادی را مطرح کردند؛ امام سجاد علیه‌السلام در کنار آنهمه توصیه‌های فرهنگی وارد میدان می‌شوند و معاش مردم را در حد توان خویش دنبال می‌کنند؛ چنانچه زمانی که آن حضرت به شهادت رسیدند و خواستند پیکر حضرت را غسل دهند روی شانه‌ها و پشت حضرت اثری چون کوهان شتر بود که امام محمد باقر علیه‌السلام فرمودند پدرم هر شب لباس ، خرما و غذا به دوش می‏گرفت و به درب خانه فقرای مدینه، شیعه، سنی، یهودی و مسیحی می‏برد، این اثر همان انبان‏ها است.

مدیر گروه علمی آموزشی تفسیر و علوم قرآن جامعه‌الزهرا علیهاالسلام اضافه کرد: امام سجاد علیه‌السلام به حج رفتند و حضرت سکینه علیهاالسلام هدیه و مبلغی به امام دادند که حضرت زمانی که به حرّه رسیدند، همه را بین فقرا و نیازمندان تقسیم کردند.

توصیه های اخلاقی؛ گنجینه ای از خدمات فرهنگی امام سجاد علیه‌السلام

وی اظهار داشت: یکی از رایج‌ترین خدمات فرهنگی امام سجاد علیه‌السلام و یکی از گنجینه بزرگی از همه امامان به ویژه امام سجاد علیه‌السلام در اختیار ما قرار گرفته، توصیه‌های اخلاقی است که همه انسان‌ها در همه اعصار به آن نیاز دارند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی دارابی افزود: امام سجاد علیه‌السلام می‌فرمایند: «عَجِبْتُ لِمَنْ یَحْتَمی مِنَ الطَّعامِ لِمَضَرَّتِهِ، کَیْفَ لایَحْتَمی مِنَ الذَّنْبِ لِمَعَرَّتِهِ؛ تعجّب دارم از کسی که به خاطر ضررهای غذا نسبت به خوراکش ‍ اهتمام می‌ورزد، چگونه نسبت به گناهان به خاطر زشتی و زیانش اهمیّت نمی‌دهد».

ارتباط دعای ۲۷ صحیفه سجادیه با سال‌های دفاع مقدس

وی با بیان اینکه دعا و نیایش از دیگر خدمات فرهنگی امام سجاد علیه‌السلام است، گفت: کتاب صحیفه سجادیه و دعاهای متعددی که در مفاتیح الجنان وجود دارد، از جمله آثار ماندگار حضرت زین العابدین علیه‌السلام است.

استاد جامعه‌الزهرا علیهاالسلام با اشاره گرامیداشت هفته دفاع مقدس و یاد و خاطره شهدای هشت سال دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم و رزمندگان اسلام، به دعای ۲۷ صحیفه سجادیه اشاره کرد و ادامه داد: این دعا راجع به مسئله دفاع مقدس و رزمندگانی است که امروز به فراموشی سپرده شدند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی دارابی افزود: امام سجاد علیه‌السلام در فراز سوم دعای ۲۷ صحیفه سجادیه می‌فرمایند: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ عَرِّفْهُمْ مَا یجْهَلُونَ، وَ عَلِّمْهُمْ مَا لَا یعْلَمُونَ، وَ بَصِّرْهُمْ مَا لَا یبْصِرُونَ؛ بارخدایا بر محمد و آلش درود فرست و آنان را به آنچه نمی‌دانند معرفت ده و از آنچه بی‌خبرند آگاهشان ساز و به آنچه بینش ندارند بینش عطا کن».

وی با تصریح بر اینکه امام سجاد علیه‌السلام قرآن ناطق است، تأکید کرد: دعای حضرت چنان است که گویی امروز بیان فرمودند، حضرت در این فراز دو خواسته برای رزمندگان دارند، از جمله خدایا دانش لازم را نصیب آنان گردان و از جهل خارج کن؛ اگر امروز پوزه آمریکا و استکبار جهانی به خاک کشیده شده، به واسطه دانشی است که رزمندگان ما به دست آوردند.

مدیر گروه علمی آموزشی تفسیر و علوم قرآن بیان کرد: امروز دانش نظامی ما در عرصه‌های مختلف رشد کرده و امام سجاد علیه‌السلام این دعا را فرمودند، همچنین امام سجاد علیه‌السلام می‌فرمایند: «وَ بَصِّرْهُمْ مَا لَا یبْصِرُونَ»؛ یعنی رزمندگان در عین حال که دانش نظامی خود را تقویت می‌کنند، باید بصیرت داشته باشند و نقشه‌های دشمن را پیش بینی و شناسایی کنند.

هشدار امام سجاد علیه‌السلام در برابر اندیشه‌های انحرافی

حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی دارابی در ادامه عنوان کرد: سومین تلاش فرهنگی امام سجاد علیه‌السلام، هشدار در برابر اندیشه‌های انحرافی است که امروز در جامعه ما مطرح است، اندیشه غلط غالیان که به دفاع از ائمه و محبت به ائمه به اسلام ضربه می‌زنند، اندیشه‌های غلط، غلو، افراط گرایی و جریان‌های انحرافی که رهبر معظم انقلاب مدظله العالی به شیعه‌های انگلیسی تعبیر کردند.

وی ابراز داشت: امام سجاد علیه‌السلام با متصوفه، ظاهرنمایان و عرفان مسلک‌هایی که در دوران حضرت بودند و در دوران ما مطرح هستند، مقابله کردند؛ امام سجاد علیه‌السلام فرمودند: گروهی از امامت و نبوت فاصله گرفتند گروهی از آنان کسانی هستند که در اوهام رهبانیت افتادند که حضرت با این اندیشه مقابله می‌کنند.

پاسداری همه‌جانبه امام سجاد(ع) از حماسه کربلا در قالب خطبه‌های آتشین و گریه‌های هدفمند

استاد جامعه‌الزهرا علیهاالسلام تصریح کرد: یکی از خدمات حضرت زین العابدین علیه‌السلام، پاسداری همه جانبه از حماسه کربلا است، آن حضرت نگذاشتند واقعه کربلا از بین برود و به فراموشی سپرده شود و در طول ۳۵ سال شیوه‌ها و تاکتیک‌هایی دارد که این شیوه‌ها و تاکتیک‌ها قابل توجه است.

وی افزود: یکی از تاکتیک‌های حضرت پس از قیام عاشورا، ایراد خطبه‌های آتشین است که در کوفه، شام و مدینه داشتنند، حضرت پس از واقعه عاشورا خطابه‌های آتشین دارد و در برابر دشمن کوتاه نمی‌آید، اما سال‌های بعد رویه ایشان تغییر می‌کند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی دارابی تصریح کرد: رفتار امام سجاد علیه‌السلام در سال اول و دوم پس از قیام عاشورا با سال‌های بعد متفاوت است.

وی بیان داشت: تاکتیک‌های حضرت در پاسداری از حماسه جاوید حسینی علیه‌السلام در قالب‌های مختلف بود که برجسته ترین تاکتیک‌های امام سجاد علیه‌السلام خطبه‌های آتشین حضرت است و یکی دیگر از تاکتیک‌های حضرت برای پاسداری از حماسه عاشورا، گریه‌های هدفمند حضرت بود.

استاد جامعه‌الزهرا علیهاالسلام در پایان عنوان کرد: در شام وقتی یزید رسوا شد و به امام سجاد علیه‌السلام گفت چه تقاضایی دارید، حضرت فرمودند ما برای شهیدان کربلا عزاداری نکردیم، مجلس عزا به پا می‌کنند و در سفر زیارت اربعین و در مدینه مصیبت می‌خوانند و مجلس‌های عزاداری برپا می‌شود./1330/ج