استاد درس خارج حوزه مطرح کرد؛
شیوه استخراج نظام های اجتماعی از قرآن کریم
حجت الاسلام والمسلمین حاج ابوالقاسم با بیان این که تنها 500 آیه از قرآن مربوط به احکام فردی است، گفت: عمده آیات قرآن شیوه نظام سازی اجتماعی و سیاسی را آموزش می دهد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم دولابی عضو مجلس خبرگان رهبری در محفل انس با قرآن کریم که در مدرسه علمیه امام محمد باقر(ع) قم برگزار شد، با اشاره به تاثیر قرآن در اجتهاد اظهار داشت: اجتهاد ملکه ای است که به واسطه آن قدرت انسان توانایی استنباط احکام الله را به دست می‌آورد.
وی افزود: احکام الله دو بخش است؛ یک بخش فردی است که یک فرد در قبال خدای متعال و یا در قبال دیگران وظیفه ای برعهده دارد مثل نماز یا رهن و طلاق و ازدواج ، آیاتی که از این دسته از احکام را بیان کرده نزدیک به 500 آیه است و اگر کسی بخواهد در این معنای احکام الله مجتهد بشود خیلی انس با قرآن نیاز ندارد.
حجت الاسلام والمسلمین حاج ابوالقاسم اضافه کرد: اما دسته دوم احکام الله مربوط به احکام اجتماعی است، مثل ضرورت عدالت در بخش گسترده اجتماعی که مثلا آیا عدالت حکم می کند که بودجه فرهنگی بین کنسرت و هیأت یکسان تقسیم شود؟ یا باید به این تقسیم جهت داد؟ برخی می گویند افرادی که دوست دارند کنسرت بروند هم شهروند این کشورند و باید بودجه به صورت مساوی تقسیم شود و برخی می‌گویند خیر باید حتماً گزاره‌های دینی و چیزی که مذهب را تقویت می کند را بیشتر حمایت کرد.
وی خاطرنشان کرد: ما نمی خواهیم بگوییم کدام درست است بلکه می خواهیم بگوییم که خدا در این زمینه حکمی دارد یا خیر؟ آیا اساسا در اینجا ما یک اجتهاد دیگر در مورد نظام های حاکم بر زندگی مثل نظام آموزشی و تربیتی و هنری و اقتصادی و سیاسی داریم یا خیر؟.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این که می‌توان نظام‌های اجتماعی را بر اساس آیات قرآن ساخت، گفت: می‌توان طوری نظام اجتماعی را ساخت تا گرایش مردم به سمت خدا و مذهب و نماز و بیشتر شود، مگر می شود اسلام در مورد معاملات کوچک قوانین داشته باشد اما در مورد ساختار های کلان اقتصادی و اجتماعی دستورالعمل نداشته باشد؟
وی تصریح کرد: ما باید این احکام را در قرآن پیدا کنیم که این نوع اجتهاد با انس با قرآن ممکن می‌شود، پس اگر قرآن بر زندگی ما حاکم باشد نباید ما در تفکیک جنسیتی در مکان های عمومی به مشکل برخورد کنیم همچنانکه طبق داستان حضرت موسی(ع) و دخترانش چنین چیزی قابل برداشت است و همین طور می توانیم نظام های سیاسی را نیز استخراج کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین حاج ابوالقاسم عنوان کرد: یا شما می بینید برخی انقلابیون بعد از رسیدن به مقام و ثروت راه شان تغییر کرده است، چراکه بسیاری از ساختارهای اجتماعی ما وارداتی است و از غرب آمده در حالی که ساختار اجتماعی این جا را می‌توان از داستان موسی و قارون در قرآن کریم و تفاسیر برداشت کرد.
وی با بیان این که ما می توانیم با اجتهاد نظر اسلام را در مورد نظام های حاکم بر جامعه به دست بیاوریم، گفت: کسی که در این ها کار نکرده باشد قطعا توانایی ندارد در مورد اسلام نظر دهد، به عنوان مثال ساختار دانشگاه ها چقدر اسلامی و عقلایی است؟ آیا فرا گرفتن شاخه های دانشی عملی برای کسی که نمی خواهد در آن رشته فعالیت داشته باشد چه حکمی دارد مستحب است یا واجب یا مکروه و یا حرام؟ لااقل جواب می دهیم مکروه است چون چون در قرآن آمده است که «و الذین هم عن الغو معرضون» یعنی از کار لغو پرهیز می‌شود.
استاد حوزه علمیه قم با بیان این که نظام مدارک و مدارج را نیز می‌توان با قرآن تطبیق داد، خاطرنشان ساخت: مدرکی که اسلام برای آموزش تأیید می‌کند، مدرکی است که سه عنصراساسی داشته باشد و آن هم در روایت پیامبر گرامی اسلام(ص) آمده است که فرمودند:«إِنَّمَا اَلْعِلْمُ ثَلاَثَةٌ آيَةٌ مُحْكَمَةٌ أَوْ فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ وَ مَا خَلاَهُنَّ فَهُوَ فَضْلٌ» یعنی علم سه‌گونه است؛ آيات محكم قرآن كه مربوط به اصول عقايد است، فريضه عادله يعنى علم اخلاق كه انسان را مى‌سازد و سنت پايداركه اشاره به احكام شريعت و دستورات پيامبر است، بنابراین اگر رشته تحصیلی منطبق بر آن باشد نظام آموزشی درست می‌شود./1330/ج
گزیده ای از خبر را می توانید در کلیپ صوتی زیر بشنوید
ارسال نظرات