شهید مطهری در آثارش فاطمه زهرا (س) را چگونه تعریف کرده است؟

به گزارش خبرگزاري رسا، حضرت زهرا (س) یکی از بارزترین الگو‌های انسانی است؛ ایشان یکی از درخشان‌ترین چهره‌های والای انسانی و نمونه کامل خلقت پروردگار در قالب زن هستند. بنابراین پیروی از خانم فاطمه زهرا (س) بر هر انسانی که سعادت را هدف خویش قرار داده، واجب است. زنان بیش از مردان باید رفتار‌های حضرت فاطمه زهرا (س) را الگو قرار دهند و از رفتار‌های ایشان در زندگی و خانواده خود بهره ببرند تا راه رستگاری برای خود و خانواده را پیش بگیرند.

حضرت فاطمه زهرا (س) یکی از برترین زنان اسلام است. استاد شهید مطهری در سخنان خود از مقام و فضایل والای خانم فاطمه زهرا (س) بسیار صحبت کرده اند که بخشی از آن‌ها را در این گزارش می‌خوانید:

در تاریخ اسلام، زنان قدیسه و عالی قدر فراوانند. کمتر مردی است به پای خدیجه برسد، و هیچ مردی جز پیغمبر و علی (ع) به پای حضرت زهرا (س) نمی‌رسد. حضرت زهرا (س) بر فرزندان خود که امام هستند و بر پیغمبران غیر از خاتم الانبیاء برتری دارد. اسلام در سیر «من الخلق الی الحق»، یعنی در حرکت به سوی خدا هیچ تفاوتی میان زن و مرد قائل نیست. تفاوتی که اسلام قائل است در سیر «من الحق الی الخلق» است، در بازگشت از حق به سوی مردم و تحمل مسئولیت پیغمبری است که مرد را برای این کار مناسب‌تر دانسته است. (نظام حقوق زن در اسلام، ص۱۱۹)

*****

مریم «سَیِّدَةُ النِّساء» است و همچنین حضرت زهرا (س). درباره حضرت مریم قرآن می‌‏فرماید: «وَ اذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ انَّ اللَّهَ اصْطَفیکِ وَ طَهَّرَکِ وَاصْطَفیکِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمینَ» در احادیث نیز وارد شده که نظیر این خطاب براى حضرت زهرا واقع شده است.

مریم، صدّیقه آن امت است: «مَا الْمَسیحُ ابْنُ مَرْیَمَ الّا رَسولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَامُّهُ صِدّیقَةٌ کانا یَأْکُلانِ الطَّعامَ». حضرت زهرا (س) صدّیقه طاهره این امت است. درباره هر دو «بتول عَذرا» گفته شده است. (مجموعه ‏آثار استاد شهید مطهرى، ج‏۱۷، ص: ۵۶۲)

*****

قرآن درباره حضرت صدیقه طاهره می‌فرماید: «انا اعطیناک الکوثر»، کلمه‌ای بالاتر از کوثر نیست. در دنیایی که زن را شر مطلق و عنصر فریب و گناه می‌دانستند، قرآن می‌گوید: فاطمه نه تنها خیر است بلکه کوثر است، یعنی خیر وسیع، یک دنیا خیر. (حماسه حسینی، ج ۱، ص۳۲۷)

*****

پیغمبر کارهاى بیرون را به على واگذار کرد و کارهاى درون خانه را به فاطمه. فاطمه می‌گوید: نمی‌دانید چقدر خوشحال شدم که پدرم کار بیرون را از دوش من برداشت؛ زن عالِم یعنى این. زنى که حرص نداشته باشد این‏طور است.

ولى ببینید شخصیت همین زهرا چگونه است؛ رشد استعدادهایش چگونه است؛ علمش چگونه است،؛اراده‏ اش چگونه است؛ خطابه و بلاغتش چگونه است. حضرت زهرا (س) در جوانى از دنیا رفته است و از بس در آن زمان دشمنانش زیاد بودند، از آثار ایشان کم مانده است. ولى خوشبختانه یک خطابه مفصل بسیار طولانى (در حدود یک ساعت) از ایشان در سن هجده سالگى (حداکثر گفته‏ اند بیست و هفت سالگى) باقى مانده که این خطابه را تنها شیعه روایت نمی‌‏کند. همین یک خطابه کافى است که نشان بدهد زن مسلمان در عین اینکه حریم خودش را با مرد حفظ می‌‏کند و خودش را به اصطلاح براى ارائه به مردان درست نمی‌کند، معلوماتش چقدر است، ورود در اجتماعش تا چه حد است. (مجموعه ‏آثار استاد شهید مطهرى، ج‏۱۷، ص: ۴۰۵)

*****

بهترین علامت رستگی و وارستگی از غیر خدا، وابستگی به حق است ... شما در نظر بگیرید که آن‌ها بشرند، نه این که بشر نیستند؛ اگر بشر نبودند که برایشان فضیلت نبود. وقتی بشر هستند احساسات بشری دارند، اگر نمی‌داشتند که برایشان فضیلت نبود. ولی به این احساسات بستگی ندارند، یعنی یک احساسات عالی دارند که نمی‌گذارد آن‌ها بسته باشند.

خوشبختانه جزئیات جهاز حضرت زهرا (س) مشخص است. حضرت علی (ع) قرار می‌شود که عروسی او با حضرت زهرا (س) را بگیرند، اما چیزی ندارد جز زره. می‌رود آن را به ۴۰۰ درهم می‌فروشد. بعد با یک یا دو نفر دیگر مامور می‌شوند بروند یک جهیزیه تهیه کنند که قلم به قلمش مشخص است. یک پیراهن برای عروس تهیه می‌شود. پیراهن را می‌پوشد. خدای تعالی وقتی که می‌خواهد ارزش واقعی انسانیت را ظاهر کند، چنین می‌کند. آن روزی که آدم را می‌خواست بیافریند فرشتگان گفتند: «أتجعل فی‌ها من یفسد فی‌ها ویسفک الدماء». خدا جواب داد: «من می‌دانم در انسان چیزی را که شما نمی‌دانید. آن چه خدا می‌خواست این جور چیز‌ها بود.»

یک زن فقیر برهنه‌ به عنوان یک سائل می‌آید و خطاب به اهل بیت می‌گوید: من عریانم و لباس ندارم. در آن گرفتاری کسی نبود که اصلا متوجه شود که این زن هم آمده، غیر از حضرت زهرا (س) ایشان پیراهن اولی خودش را می‌پوشد و لباس عروسی خود را به این زن انفاق و ایثار می‌کند. بعد که زن‌ها می‌آیند، می‌گویند پیراهن عروسی کجا رفت؟ می‌گوید: زنی به اینجا آمد و کسی به او رسیدگی نکرد. من به او انفاق کردم. بشر این است، تا این مقدار آزادگی و رهایی! «انما نطعمکم لوجه الله لانرید منکم جزاء ولا شکورا» . یعنی یک «متشکرم» هم از کسی توقع نداریم، فقط خدا و خدا. (آشنایی با قرآن، ج ۱۱ ، ص ۸۹)

*****

وقتى حضرت زهرا (ع) می‌‏خواستند به دنیا بیایند و زن هاى اهل مکه از کمک کردن به حضرت خدیجه (ع) امتناع کردند، چهار زن آمدند براى اینکه به او کمک بدهند. حضرت خدیجه (ع) پرسید: شما کى هستید؟ یکى گفت: من حوّا هستم، دیگرى گفت: من آسیه هستم، دیگرى گفت: من مریم هستم و ... (مجموعه‏ آثار استاد شهید مطهرى، ج‏۴، ص: ۵۶۳)

*****

پس از پیامبر باب نبوت یعنی پیامبری مسدود شد، اما باب کشف و شهود و الهام بسته نشد. ممکن است بشری از لحاظ صفا و کمال و معنویت برسد به مقامی که به قول عرفا یک سلسله مکاشفات برای او رخ می‌دهد و حقایقی از طریق علم الهامی، به او ارائه شود؛ ولی او مامور به دعوت مردم نیست. حضرت امیر (ع) در نهج البلاغه می‌فرماید: «ان الله تعالی جعل الذکر جلاء للقلوب تسمع به بعد الوقرة و تبصر به بعد العشوة و تنقاد به بعد المعاندة» و بعد می‌فرماید: «و ما برح لله عزت آلاؤه فی البرهة بعد البرهة و فی ازمان الفترات عباد ناجاهم فی فکر هم و کلمهم فی ذات عقولهم.» یعنی: «همیشه در دنیا افرادی هستند که خداوند در باطن ضمیرشان با آن‌ها حرف می‌زند.» حضرت زهرا (ع) این جور بود با آن که پیامبر هم نبود. (خاتمیت، ص ۳۹)

/1360/