کرونا ویروس و راهکار‌های کاهش اضطراب در افراد

به گزارش خبرگزاري رسا، یکی از مواردی که ویروس کرونا با خود ایجاد کرده است، افزایش میزان استرس و اضطراب در بین مردم است. استرس در افراد به بیماری و اضطراب ناشی از ابهامات نسبت به وضعیت این ویروس در آینده‌اشاره دارد. وجود میزان استرس و اضطراب در ما انسان‌ها تا اندازه‌ای لازم است که در چنین شرایطی سیستم دفاعی بدن به صورت خودکار به مقابله با عامل استرس‌زا فعال می‌َشود؛ اما زمانی که میزان آن از آستانه تحمل فرد بیشتر شود، بدون شک به مختل کردن کارکرد‌های فرد منجر خواهد شد.

اما در این میان کسانی که دارای مشکلات اضطرابی از قبیل اضطراب فراگیر، اضطراب اجتماعی، اضطراب خاص و حملات استرسی شدید و حمله وحشت و مشکلات سازگاری و نشانه‌هایی از وسواس هستند می‌بایست مورد توجه بیشتر قرار گیرند؛ به این علت که عامل اصلی همه مشکلات فوق عامل اضطراب است. توجه به این افراد به این دلیل صورت می‌گیرد که پذیرش قابل توجهی از اضطراب در این افراد با توجه به بالا بودن میزان اضطراب آنها از آستانه تحمل بالاتر است. اما نوع توجه به این نوع افراد بسیار مهم و اساسی است که می‌توان به نکات زیر که توسط اطرافیان می‌تواند صورت گیرد، پرداخت: (هر چند این نکات می‌تواند برای همه افراد مورد استفاده قرار گیرد)

حدالامکان سعی شود که این افراد از میزان فراوانی کمتری از اخبار مربوط به ویروس، به خصوص اخبار جعلی موجود که توسط شبکه‌های اجتماعی توزیع می‌گردد، دریافت کنند.

برای این افراد سعی شود از روش‌های شناخت درمانی ساده که اطرافیان می‌توانند انجام دهند مورد استفاده قرار گیرد:

الف) استفاده از تکنیک ارزیابی مجدد: سعی شود که از ارزیابی مجدد یعنی نگاه کردن به این موضوع از زاویه دیگر استفاده شود. به عنوان مثال؛ تعداد افرادی که سالم هستند به مراتب خیلی بیشتر از آن‌هایی است که بیمار شده‌اند و یا استفاده از اینکه درست است که بیماری وجود دارد، ولی زندگی جریان دارد و مردم به صورت عادی در حال زندگی کردن هستند؛ سر کار می‌روند و کار می‌کنند، تفریح می‌کنند و یا استفاده از افکاری همچون اینکه اگر بهداشت رعایت گردد تعداد بیماران کاهش خواهد یافت و ... این کار به شدت میزان اضطراب را کاهش می‌دهد و موجب خارج شدن از حصار شناختی و ذهن مضطرب می‌گردد که فرد بدان دچارشده است.

ب) کاهش خطا‌های شناختی: خطا‌های شناختی از جمله عواملی است که افراد دچار اضطراب به مراتب از آن برخوردارند، به خصوص خطای گزینش انتزاعی، خطای همه یا هیچ و خطای درشت‌نمایی؛ لذا اطرافیان این افراد می‌توانند با مطالعه خطا‌های شناختی و نوع خطای ایجاد شده در این افراد آنها را به سمت کاهش اضطراب به صورت غیر مستقیم راهنمایی نمایند.

ج) راه درست مواجهه با منفی نگری: با توجه به اینکه این افراد از میزان منفی نگری بیشتری نسبت به دیگران برخوردار هستند، لذا در مواجه با منفی نگری این افراد می‌توان از دو راهکار خیلی ساده استفاده نمود (منفی نگری خود عاملی برای اضطراب است): یکی اینکه به افکار منفی آنها حمله صورت نگیرد بلکه سعی شود افکار منفی آنها با آمار و ارقام قابل مشاهده مثبت کاهش داده شود و دیگر اینکه در حین ارائه افکار منفی توسط آنها میزان نگرانی خود را نشان نداده بلکه آن را به صورت یک امر عادی و قابل پیش‌بینی جلوه دهیم.

استفاده از تکنیک‌های رفتار درمانی

الف) ورزش روزانه حتی در خانه یکی از تکنیک‌های بسیار موثر در کاهش میزان اضطراب است.

ب) انجام کار‌های عقب افتاده‌ای که انجام دادن آنها برای افراد لذت بخش است: افرادی که دچار اضطراب و بیماری‌های اضطرابی هستند، کار‌های عقب افتاده بیشتری را تجربه می‌کنند، لذا این افراد همیشه از کار‌های عقب افتاده گله داشته و نداشتن انگیزه و توان و یا نداشتن وقت را بهانه قرارمی‌دهند. بهترین زمان برای انجام این کار‌های عقب افتاده همین زمان‌هایی است که به دلیل شیوع ویروس ضرورت بر ماندن در خانه است و افراد از فراغت کافی برخوردارند و می‌توان با این کار نسبت به فعال سازی رفتار اقدام نمود که همین انجام دادن کار و فعال بودن منجر به کاهش میزان قابل ملاحظه‌ای از اضطراب افراد می‌شود.

ج) تقسیم بندی اوقات فراغت در منزل و انجام بازی‌های جمعی داخل خانه با همسر و فرزندان و استفاده از بازی‌های فکری و کنار گذاشتن بازی‌های رایانه‌ای و غیره.

نکته: در این گونه مواقع روی آوردن به بازی‌های رایانه‌ای فردی و غرق شدن در آنها می‌تواند به عنوان یک راهبرد اجتنابی عمل نموده و میزان اضطراب را پنهان نگهدارد، ولی اصل مطلب این است که در این گونه مواقع علاوه بر اینکه اضطراب حل نشده بلکه پنهان مانده و منتظر ظهور جدید می‌باشد و برای کسانی که وابستگی زیادی به گذراندن اوقات فراغت خود با بازی‌های رایانه‌ای دارند، توصیه می‌شود با پرهیز از بازی‌های رایانه‌ای فردی به بازی‌های رایانه‌ای جمعی و گروهی روی آورند؛ استفاده از بازی‌های رایانه‌ای جمعی به اندازه کافی می‌تواند موثرتر از بازی فردی رایانه‌ای برای کاهش استرس و اضطراب در افراد باشد.

د) یکی از مشکلاتی که احتمال دارد در موضوعات و مسائل تنش‌زای اجتماعی بروز کند، کودکانی هستند که اضطراب پنهان داشته و با شنیدن حرف‌های بزرگتر‌ها علاوه بر اینکه اضطراب را نشان نمی‌دهند بلکه آن را در ذهنشان بیشتر و بزرگتر می‌کنند که برای این کار می‌توان سه راهکار بسیار موثر را انجام داد: اول اینکه سعی شود از میزان اخبار مربوط به مرگ و میر و انتشار ویروس در پیش آنها کاسته شود. دوم اینکه به نظرات این نوع از کودکان توجه شود و فرصتی هم برای بیان نظراتشان در رابطه با این نوع از اتفاقات فراهم کرد تا بتوانند هیجاناتشان را ابراز کنند و سوم اینکه با استفاده از تکنیک ژتون اقتصادی به آنها کمک شود که به سمت رعایت نظافت شخصی و جمعی بروند که این کار را می‌توان با استفاده از تقویت‌های پیایند مثبت مختلف به انجام رساند. (از تقویت منفی استفاده نگردد.)

درمان‌های حمایتی عاطفی

الف) یکی از معضلاتی که افراد دچار اختلال اضطراب با آن دست به‌گریبان هستند این است که امنیت روانشناختی پایینی دارند، لذا انجام حمایت‌های کلامی و عاطفی می‌تواند به میزان قابل توجهی اضطراب این افراد را کاهش دهد؛ بخصوص اگر این حمایت‌های کلامی و عاطفی تبدیل به حمایت‌های رفتاری گردد؛ یعنی فرد به گونه‌ای رفتار نماید که بیمار احساس حمایت کامل داشته باشد. به عنوان مثال مادری که فرزند را به حمایت کلامی اینکه ما هستیم ومراقب شماییم فرا می‌خواند، می‌تواند با حضور منظم در خانه و ایجاد فضای مناسبی از نظر تمیزی و پخت وپز این حمایت را به فرزندان انتقال دهد. از سوی دیگر نگرانی‌های بزرگتر‌ها سبب این عامل نگردد که میزان عاطفه آنها به کودکان کم شود، بزرگتر‌ها بدانند که در چنین مواقعی میزان نیاز عاطفی همسر و کودکان و فرزندان به مراتب بیشتر از زمان‌های عادی است.

ب) افزایش میزان حمایت‌های اجتماعی در افراد مضطرب و سوق دادن آنها به سمت اتفاقات مثبت اجتماعی و گوشزد کردن مستمر حرکت‌های جمعی برای از بین بردن بیماری و وجود افرادی که از جان و مال خود گذشته‌اند تا راحتی و آسایش به جامعه بازگردد و زندگی در مسیر عادی خود قرار گیرد و بیان کردن و نشان دادن آنها از طریق عکس و فیلم و ... می‌تواند میزان اضطراب و استرس افراد را به شدت کاهش دهد؛ لذا این امر موجب لمس میزان حمایت اجتماعی از افراد شده و اضطراب آنها را کاهش می‌دهد.

ج) حمایت‌های معنوی: یکی دیگر از حمایت‌هایی که در دین مبین اسلام بدان توجه شده است، حمایت‌های معنوی و استعانت از خداوند و دستگیری خداوند و استجابت دعای دعاکنندگان و سوق دادن آنها به سمت معنویت و دعا و مناجات است. دعا و معنویت علاوه بر اینکه منجر به پشت گرمی می‌گردد، موجب توجه انسان به عالم غیب شده و انجام کار‌های غیرممکن توسط خالق ممکن ساز را نوید می‌دهد. در اصل این حمایت یک حمایت بسیار تاثیرگذار و بسیار گسترده است که می‌تواند در چنین روز‌هایی مورد استفاده قرار گیرد. خواندن دعا بخصوص دعا‌هایی که القاب و عناوین خداوند تبارک و تعالی در آنها وجود دارد، دعا‌هایی که موجب توسل به خداوند و ائمه می‌گردند از موثرترین دعا‌ها در موضوعاتی مشابه وضعیت فعلی محسوب می‌شود./1360/