توجه به فرصت‌های داخلی در مواجهه با کرونا

اشاره: زمانی که کشور درگیر مشکلات مختلف می‌شود و مردم درگیرودار فشارهای ناخواسته اقتصادی قرار می‌گیرند، مدیریت صحیح و اندیشه درست در راستای مقابله با این سختی‌ها و تنش‌های پیش رو می‌تواند از پدید آمدن گسل‌های اجتماعی جلوگیری کند و اقتصاد نبض مهم این ساختار است.

از این رو خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا برای بحث بیشتر پیرامون مشکلات و تنش‌های اقتصادی پیش رو به گفت‌‎وگو با اکبر ابدالی محمدی عضو انجمن مدرسان اقتصاد مقاومتی کشور پرداخت.

رسا- با توجه به اینکه بعضی از شبکه‌های اقتصادی از تحمیل هزینه‌های چند هزار میلیارد دلاری بر اقتصاد دنیا در پی انتشار این ویروس گزارش کرده‌اند، این ضررهای اقتصادی تا چه اندازه می‌تواند دامن ایران را بگیرد؟

این ویروس می‌تواند در دو شکل آسیب‌های کلان و آسیب‌های خرد، به اقتصاد ایران آسیب بزند.

اول؛ از آنجایی که یکی از اهداف آمریکا، جنگ اقتصادی علیه جمهوری اسلامی است و یکی از درآمدهای ما متأسفانه در طول سالیان گذشته، بحث درآمدهای نفتی بوده و با توجه به اینکه این ویروس بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی در دنیا را کاهش داده است و برخی را تا صددرصد تنزل داده، مثل صنعت گردشگری در ایران که کاملا تحت تاثیر این بیماری است.

فعالیت‌های تولیدی بیست درصد کمتر یا بیشتر کاهش پیدا کرد و این باعث شد تا تقاضا برای نفت در دنیا مقداری کاهش پیدا کند، به خصوص کشور چین که وابسته به نفت کشور ما و کشورهای غرب آسیا است، مقداری درآمدهای نفتی ما از آنجا کاهش پیدا می‌کند و دولت ممکن است که دوباره در فشار اقتصادی قرار بگیرد.

دوم، قطعا صادرات در این دو ماه اسفند و فروردین تحت تاثیر قرار گرفته است و بالغ بر 40 میلیارد دلار صادرات به کشورهای مختلف داریم که به خاطر این قضیه ویروس کرونا، صادرات ما را در این چند ماه کاهش پیدا می‌کند و دوباره از این سمت در فشار اقتصادی قرار می‌گیریم.

سوم، واحدهای صنعتی ما نیاز به قطعات و مواد اولیه وارداتی دارند و بخش اعظم این واردات از چین می‌آید، با توجه به اینکه ارتباط کشور ما با چین قطع شد و دیگر کشورهای دنیا مثل ایران هم این اتفاق افتاد، تقاضا کم شد، رفت‌ و آمدها هم کم شد و به همین خاطر ارسال و دریافت بار هم کمتر شد و قطعا ممکن است که واحدهای تولیدی ما با مشکل کمبود مواد اولیه مواجه شوند.

خیلی از کسب و کارها تعطیل شدند، اسفندماه رونق کسب و کارهای بازار است و بحث مسافرت، جابه جایی، هتل‌ها، مسافرخانه‌ها و خیلی از مشاغل با این مشکل مواجه شدند، حداقل دو سه ماه با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند،  بعضی‌ها کارگرهایشان را بیرون کردند و در پرداخت حقوق هم با مشکل مواجه هستند.

رسا ـ چه فرصت‌هایی در مواجهه با این ویروس پیش آمده است؟

اکنون واردات با مشکل مواجه شده است و ما این را به فرصت می‌توانیم تبدیل کنیم، همانطور که تحریم‌ها با افزایش قیمت دلار باعث شد تا خیلی از واحدهای تولیدی ما به سمت داخلی‌سازی مواد اولیه و قطعات وارداتی بروند، به عنوان مثال در سال 98 ارتباط بین دانشگاه‌ها و واحدهای تولیدی رکورد زدند و حداقل قراردادهای بین واحدهای پژوهشی، دانشگاه و واحدهای تولیدی دو برابر شد.

بخش صنعت دیگر نمی‌تواند مواد اولیه، قطعات و نیازمندی‌های وارداتی‌اش را تامین کند، یکی از برکات تحریم رفتن به سمت دانشگاه‌های خودمان بود، درباره ویروس اخیر هم در این باره است، این می‌تواند خود به خود واحدهای تولیدی را دوباره به سمت تامین این موارد از داخل کشور سوق دهد.

اگر این اتفاق بیفتد، باعث اشتغال و کارآفرینی بیشتر می‌شود، کاهش قیمت نفت هم در کوتاه مدت برای دولت سختی ایجاد می‌کند اما وابستگی به نفت خام هرچقدر کمتر باشد، در بلند مدت به نفع اقتصاد کشور است.

رسا ـ  چرا رهبر انقلاب در چند سال گذشته بیشتر بر تولید تأکید داشتند؟

در مدت اخیر مشاغل و صنایعی که با آسیب مواجه شدند، عمدتا صنایع گردشگری هستند اما تولید آسیب کمتری دید و حتی برخی از واحدهای تولیدی همچون مواد شوینده، ماسک، تجهیزات پزشکی، مواد غذایی، بسته‌بندی و ... نه تنها کاهش پیدا نکرد بلکه در این یکی دو ماه تولیدشان چند برابر شد.

رسا ـ برای جبران ضررهای وارد شده چه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهید و کاستی‌های ایجاد شده چگونه جبران می‌شود؟

دو دسته راهکار باید انجام شود:

ابتدا اینکه بخشی از آن را باید دولت انجام دهد و مثلا به کسب و کارهایی که آسیب دیدند، مثل رستوران‌ها، هتل‌ها فرصت چند ماهه برای بازپرداخت وام‌هایشان داده شود و در واقع این مشوق خیلی کوچکی است، در نظر بگیرید که بعضی از واحدهای تولیدی آسیب دیده‌اند و هر چند آسیب‌شان کمتر بود ولی تقاضا برای محصولات آنها کاهش یافت و در تامین مواد اولیه با مشکل مواجه شدند و صادرات نیز دچار مشکل شد، اینها هم لازم دارند تا پرداخت اقساط وام‌هایشان چند ماه عقب می‌افتد.

دوم اینکه تخفیف‌های مالیاتی برای واحدهای تولیدی و مشاغل آسیب دیده در این چند حتما باید اعمال شود و از کارهایی که فروشی نداشتند، نباید مالیاتی از آنها گرفته شود و حق بیمه‌ای بابت بیمه کارگران پرداخت شود و آنهایی که کارگرهایشان را حفظ کردند، دولت حق بیمه را برای چند ماه دریافت نکند. /882/ 403/

خبرنگار: مهدی شهیدی